Muaj: Shkurt 2021

Goditjet në tru janë shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në vendin tonë

Çfarë është goditja në tru dhe si shfaqet?

Goditja në tru ndodh kur furnizimi i trurit me gjak ndërpritet ose zvogëlohet, duke penguar furnizimin normal të tij me oksigjen. Goditja në tru është një gjendje akute dhe shpesh e rrezikshme për jetën.

Pamja klinike zakonisht zhvillohet shumë shpejt dhe manifestohet në mënyra të ndryshme. Simptomat variojnë nga mpirja ose dobësia në ekstremitete, çrregullime më të folurit, probleme me shikimin, çrregullime të vetëdijes, konfuzion, desorientim, madje dhe gjendje kome.

Ekzistojnë dy lloje të goditjeve:

– goditje ishemike si pasojë e bllokimit të arteries

– goditje hemorragjike që ndodh si rezultat i këputjes (ruptimit) të enës së gjakut në tru.

Forma më e zakonshme e goditjes në tru është goditja ishemike, por është tepër e rëndësishme të dini se mund të parandalohet.

Ekzistojnë një numër faktorësh të ndryshëm rreziku që rrisin rrezikun e goditjes në tru:

• pasiviteti fizik
• mbipesha
• pirja e duhanit
• presioni i lartë i gjakut i parregulluar
• diabeti, mosha, kolesteroli i lartë
• ritmi jonormal i zemrës
• historia pozitive familjare e goditjes në tru dhe sipas gjetjeve të reja, personat të cilët janë pozitivë për COVID-19 kanë një rrezik në rritje.

Deri më tani, një theks i veçantë i është dhënë sëmundjeve të arterieve karotide, të cilat janë enë të mëdha të gjakut që bartin gjak në tru dhe marrin pjesë në ndërtimin e qarkullimit anterior cerebral. Korrelacioni ndërmjet sëmundjes së arteries karotide dhe rrezikut të goditjes në tru është vendosur mjaftë qartë në literaturën mjekësore.

Nga ana tjetër, arteriet vertebrale janë zakonisht arterie më të vogla se arteriet karotide. Ato janë enë gjaku që dalin nga arteria subklaviane përkatësisht majtas dhe djathtas dhe si të tilla drejtohen në tru ku marrin pjesë në ndërtimin e qarkullimit të pasëm cerebral dhe rrethit të famshëm Willis. Sëmundja vaskulare vertebrale është treguar të jetë përgjegjëse tek më shumë se 30-40% të të gjitha rasteve të goditjeve në tru.

Në Republikën e Maqedonisë, goditjet në tru janë shkaku i dytë kryesor i vdekjeve. Prandaj, edhe ne kemi shfaqur interes për të gjetur mënyrën për të trajtuar arteriet vertebrale dhe kështu të kontribuojmë në uljen e rrezikut të goditjes në tru tek popullata e rrezikuar.
Spitali klinik Zhan Mitrev, është i vetmi spital në të cilin kryhet trajtimi kirurgjik i sëmundjeve të arterieve vertebrale, dhe ekipi që punon në lidhje me këtë çështje i udhëhequr nga Dr. Riste Zimoski tashmë ka botuar një studim të këtyre rasteve  në Science Direct.  Shiko tekstin origjinal https://bit.ly/3anUeSU

Goditja në tru e shkaktuar nga bllokimi i arteries mund të parandalohet!

Megjithëse goditja në tru është shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në vend, popullata e përgjithshme nuk është në dijeni se duke trajtuar këtë patologji specifike 30 deri në 40% të goditjeve mund të parandalohen. Forma më e zakonshme e goditjes në tru është goditja ishemike e shkaktuar nga arteriet e bllokuara, por është mirë të dini se mund të parandalohet.

Në mungesë të një programi kombëtar të trajtimit për pacientët me goditje në tru, ekipi ynë i mjekëve ka mundësuar një qasje për parandalimin dhe trajtimin e goditjes në tru bazuar në revaskularizimin kirurgjikal që synon qarkullimin e pasëm të trurit ku ndodhen arteriet vertebrale. Kjo është shpjeguar në detaje në studimin e botuar në Journal of Neurosurgery bazuar në rastet që ne si klinikë kemi trajtuar.

Sëmundjet e arterieve vertebrale shfaqin simptoma të cilat ndryshojnë duke filluar nga marramendja ataksia, tringëllimë apo zhurmë në veshë, humbja e vetëdijes, diplopia, dhe problemet me shikimin. Prandaj, shumë shpesh pacientët që vuajnë nga sëmundjet e arterieve vertebrale humbasin në labirintet e spitaleve dhe specialiteteve të ndryshme mjekësore pa zbuluar problemin e vërtetë dhe duke humbur kohë të çmuar, shpjegon Dr. Riste Zimoski, një nga mjekët udhëheqës në këtë hulumtim.

Motivimi për krijimin e studimit, i bërë në klinikën tonë, është qasja ndaj kësaj patologjie dhe rëndësia e saj që përfshin të gjithë popullatën. Praktikisht është një lloj edukimi mjekësor në mënyrë që të zhvillohet vetëdija për ekzistencën dhe rrezikun e sëmundjeve të këtyre enëve të gjakut, si dhe mundësinë e parandalimit të tyre.

Në Republikën e Maqedonisë, zbulimi dhe trajtimi i sëmundjeve të arterieve vertebrale kryhet vetëm në Spitalin klinik Zhan Mitrev, në të cilin është i përfshirë një ekip i tërë mjekësh për diagnostikimin, njohjen dhe parandalimin e pasojave të sëmundjeve të arterieve vertebrale, i udhëhequr nga Akademiku Dr. Zhan Mitrev i cili ka vendosur një trajtim kirurgjikal shumë elegant, minimalisht invaziv. Ne kemi kryer një studim retrospektiv në të cilin janë përfshirë 20 pacientë të trajtuar duke filluar nga muaji janari 2017 deri në muajin dhjetor 2019. Tek këta pacientë kemi aplikuar 4 teknika të ndryshme të trajtimit operativ në varësi të rastit: trombendarterektomia, rezeksioni me anastomozë, transpozimi dhe përdorimi i graftit venoz për ndërveprim, tha Dr. Zimoski.

Të gjithë këta 20 pacientë kishin simptoma të qarta neurologjike në formën e marramendjes, sinkopës, paqëndrueshmërisë, ataksisë, skotomës, diplopisë.

Pas trajtimit kirurgjikal është treguar lehtësim ose zhdukje e simptomave neurologjike tek të gjithë pacientët. Në monitorimin postoperativ të pacientëve, nuk është vërejtur asnjë rikthim i simptomave, shton Dr. Zimoski.

Në klinikën tonë, prova e sëmundjeve të arterieve vertebrale bëhet me anë të tomografisë kompjuterike të arterieve të kokës dhe qafës, ku ekipi me përvojë i radiologëve kryen analizën (duke lexuar rezultatet), ndërsa ekipi i kirurgëve  bën vlerësimin e trajtimit operativ.

Në Republikën e Maqedonisë mbetemi e vetmja qendër ku kryhet trajtimi kirurgjik i sëmundjeve të arterieve vertebrale. Me rezultatet e metodave tona kirurgjikale, ne vendosemi krah për krah me të gjitha qendrat mjekësore botërore ku kryhen procedura të tilla korrigjuese. Kjo na bën veçanërisht krenarë dhe na jep inkurajim për të vazhduar në rrugën që kemi vendosur dhe të jemi pionierë kur bëhet fjalë për futjen e teknikave kirurgjikale në Maqedoni të cilat nënkuptojnë përmirësimin e shëndetit të pacientëve dhe parandalimin e pasojave të rënda.

 

Ushqimi luan një rol të rëndësishëm në shëndetin tonë të përgjithshëm, dhe natyrisht në shëndetin e kockave. Ruajtja e kockave të forta do të thotë mbrojtja e tyre nga osteoporoza, e cila ka të bëj me humbjen progresive të dendësisë së kockës. Kjo veçanërisht vlen për gratë edhe pse gjithnjë dhe më tepër kjo sëmundje po prek edhe burrat.

Mjekësia paralajmëron se pas hyrjes në menopauzë, gratë shumë shpejt e humbasin masën kockore dhe kockat bëhen lehtësisht të brishta, veçanërisht kockat e këllçeve. Përveç faktit që osteoporoza është e trashëgueshme dhe është faktori numër një tregues nëse do të keni apo jo osteoporozë, një faktor tjetër përgjegjës për këtë rrezik të prekjes nga osteoporoza është ushqimi dhe mungesa e aktivitetit fizik.

Zbulimet shkencore konfirmojnë se jo vetëm kalciumi është i rëndësishëm për ruajtjen e kockave, për ti mbajtur ato të shëndetshme, nevojitet edhe marrja e ushqyesve të tjerë që janë të rëndësishëm për ruajtjen e masës kockore.

Kalciumi është një ndërtues kryesor i indeve të kockave dhe skeleti përmban rreth 99 përqind të kalciumit total të trupit. Kalciumi në kocka është gjithashtu një rezervuar për ruajtjen e nivelit të kalciumit në gjak, i cili është i nevojshëm për funksionimin normal të muskujve dhe nervave.

Bori (B) është një mineral që gjendet në trup në sasi të vogla dhe mund të ndikojë ndjeshëm në parandalimin e osteoporozës. Nëse nuk konsumoni mjaftueshëm fruta, fruta arrore në të vërtetë nuk mund të merrni mjaftueshëm bor, dhe mungesa e këtij minerali mund të çrregullojë metabolizmin e kalciumit duke i bërë kockat të brishta.

Bori (B) rrit nivelin e estrogjenit në gjak si dhe përbërësve të tjerë që parandalojnë humbjen e kalciumit dhe demineralizimin e kockave. Me fjalë të tjera, bori vepron si një zëvendësues i butë për “terapinë me estrogjen”. Pa bor, trupi juaj nuk mund të mbajë sasinë e kërkuar të kalciumit.

Statistikat tregojnë se gratë në postmenopauzë që nuk kanë marë mjaftueshëm bor në ushqimin e tyre janë të prirura të humbasin kalcium dhe magnez – minerale që forcojnë kockat. Duke marrë 3 mg bor në ditë (një sasi që merret lehtësisht nga ushqimi) humbja e kalciumit zvogëlohet me 40%. Bori gjendet më së shumti tek frutat (molla, dardha, rrushi, hurma, rrushi i thatë, pjeshka), bishtajoret, fruatat arrore (bajamja, kikirikët, lajthia) por edhe tek mjalti.

Që kockat tuaja të jenë të shëndetshme, pini lëng ananasi dhe konsumoni ushqime të tjera të pasura me mangan, sepse së bashku me borin luajnë një rol të rëndësishëm për kockat. Burime të tjera të manganit janë mielli i tërshërës, fasulet, gruri integral, spinaqi … Gjithashtu, përdorimi i vitaminës D luan një rol të madh në parandalimin e osteoporozës, që do të thotë se peshku dhe prodhimet e detit duhet të përfshihen sa më shpesh në ushqim. Sigurisht, nuk duhet të harrojmë aktivitetin fizik, i cili ka një rëndësi të madhe për shëndetin e përgjithshëm. Sidoqoftë, duhet theksuar se është e rëndësishme të evitoni sasitë e mëdha të natriumit ose ushqimet e kripura, konsumin e tepërt të alkoolit dhe cigareve.

Për t’u siguruar që kockat tuaja marrin të gjitha mikroelementet për të cilat kanë nevojë, është ide e mirë që të plotësoni ushqimin tuaj ditor me mikroelemente shtesë, të tilla si Orthomol Osteo. Ky produkt është një ushqim dietor që siguron gjithçka që nevojitet për kockat.

• Vitamina D kontribuon në thithjen dhe përdorimin normal të kalciumit dhe fosforit, si dhe në ruajtjen e një niveli normal të kalciumit në gjak.
• Kalciumi është i nevojshëm për të mbajtur kockat në gjendje normale.
• Vitamina C kontribuon në formimin normal të kolagjenit për funksionimin normal të kockave.
• Vitamina K, vitamina D, vitamina C, si dhe zinku dhe mangani, kontribuojnë në mirëmbajtjen e kockave normale. Vitamina C, si dhe zinku, bakri dhe mangani kontribuojnë në mbrojtjen e qelizave nga stresi oksidativ.

Orthomol Osteo është një shtesë dietike, e destinuar për trajtimin e osteoporozës dhe mund ta gjeni në Farmacinë tonë Fila, brenda Spitalit klinik “Zhan Mitrev”.