Cilat janë sëmundjet më të zakonshme të frymëmarrjes?

25 Mars, 2022

Sëmundjet e frymëmarrjes janë një nga shkaqet kryesore të vdekjeve në mbarë botën. Disa prekin traktin e sipërm respirator: fytin, hundën, bronket dhe trakenë, të tjerët traktin e poshtëm të frymëmarrjes – mushkëritë. Këto sëmundje mund të jenë me origjinë virale ose bakteriale. Sëmundjet e tilla si HOBB, astma ose pneumonia janë shumë të rrezikshme. Të tjerat janë më pak serioze, por më të zakonshme.

Ftohja

Pothuajse të gjithë preken nga ftohja, kryesisht në dimër dhe në sezonin e shirave. Është një infeksion viral që prek hundën dhe fytin. Karakterizohet me teshtitje, rrufë, kollë dhe kongjestion (bllokim) nazal. Ndonjëherë mund të shkaktojë edhe ethe dhe dhimbje koke.

Ftohja e zakonshme është një infeksion viral i padëmshëm, por nëse nuk trajtohet mund të shkaktojë otitis, astmë, sinusit ose infeksione të tilla si faringjit, laringjit, pneumoni ose bronkit që shfaqen vetëm tek fëmijët e vegjël.

Faringjiti

Mund të shkaktohet nga ftohja ose gripi, por mund të jetë edhe me origjinë bakteriale. Në raste të tilla, faringjiti shoqërohet me ethe. Ky inflamacion i faringut karakterizohet nga njolla (shtresa) të bardha, ënjtje të nyjeve limfatike në qafë dhe dhimbje të fytit.

Tonsiliti

Në fakt është një inflamacion i bajameve dhe zakonisht e njohim si anginë. Ky lloj inflamacioni në 8 nga 10 raste ka origjinë virale. Vetëm 20% e rasteve ka origjinë bakteriale.

Rinosinusitis

Karakterizohet me dhimbje në pjesën e ballët, syve dhe hundës, me dobësi (debulesë) të përgjithshme, temperaturë, rrufë. Këto janë shenjat e shkaktuara nga infeksioni i mukozës që mbulon hundën dhe sinuset paranazale. Në rast se kemi rritje të temperaturës së trupit mbi 39 ° C ky është një tregues se infeksioni ka origjinë bakteriale, në këtë rast është i nevojshëm trajtimi me antibiotik.

Riniti

Inflamacioni i mukozës së hundës mund të jetë me origjinë alergjike, virale ose bakteriale. Karakterizohet me kruajtje të hundës, teshtitje, kongjestion ose rrjedhje të hundës.

Bronkiti

Në këtë rast bëhet fjalë për një sëmundje të rrugëve të frymëmarrjes që mund të shndërrohet në ngjitëse, ndaj duhen marrë masat e duhura. Inflamacioni i tubave bronkial çon në gulçim, dhimbje gjoksi dhe kollë të pandërprerë. Disa persona kanë edhe temperaturë.

Tymi i duhanit, ndotja e mjedisit dhe emetimet industriale janë disa nga faktorët që e shkaktojnë atë.

Astma

Është një sëmundje kronike e shkaktuar nga inflamacioni i bronkeve. Sipas OBSH-së, 334 milionë njerëz në mbarë botën vuajnë prej saj. Prek 10% të fëmijëve në vendet e zhvilluara. Personat me astmë jo vetëm që kanë vështirësi në frymëmarrje, por përjetojnë edhe lodhje, pagjumësi dhe ndonjëherë paaftësi për të kryer obligimet e përditshme.
Origjina e astmës gjendet në një sërë faktorësh duke përfshirë tymin, polenin ose ajrin e ftohtë.

Pneumonia

Mund të mos jetë aq e zakonshme sa sëmundjet e mësipërme të frymëmarrjes, por është shumë serioze. Në fakt, OBSH e rendit atë si një nga shkaqet kryesore të vdekjes tek fëmijët nën 5 vjeç. Simptomat e këtij infeksioni janë: dhimbje gjoksi, frymëmarrje e shpejtë, ethe, kollë dhe humbje oreksi.
Shkaku kryesor i kësaj sëmundjeje të frymëmarrjes është bakteria e quajtur Streptococcus pneumoniae.

Sëmundja kronike obstruktive pulmonare

Sipas OBSH-së rreth 65 milionë njerëz në mbarë botën vuajnë nga HOBB dhe 3 milionë vdesin çdo vit prej saj. Kjo e rendit atë në vendin e tretë ndër shkaktarët kryesorë të vdekjeve në nivel global.
Sëmundja kronike obstruktive pulmonare shkakton inflamacion të mushkërive dhe shkatërrimin e alveolave pulmonare. Personat që vuajnë nga HOBB kanë kollë dhe gulçim. Një nga arsyet kryesore është duhani.

Kancer në mushkëri

Është një nga pesë kanceret që shkaktojnë më shumë vdekje në mbarë botën (1.6 milionë njerëz vdesin çdo vit). Faktori kryesor është duhani, por mund të shkaktohet edhe nga kimikatet dhe ndotja e mjedisit.

Sleep apnea

1- 6% e popullsisë së rritur vuan nga ndërprerja e frymëmarrjes gjatë gjumit. Kjo bën që personat e prekur të mos pushojnë mirë gjatë natës dhe të jenë të përgjumur gjatë ditës. Disa nga faktorët që lidhen me këtë sëmundje të frymëmarrjes janë obeziteti, bajamet e mëdha ose gjuha që bllokon rrugët e frymëmarrjes.

Sëmundjet profesionale të frymëmarrjes

Përveç sëmundjeve respiratore të lartpërmendura, duhet të harrojmë edhe ato sëmundje që shkaktohen nga ambienti i punës. Silikoza (ekspozimi ndaj pluhurit mineral), fibroza pulmonare (e shkaktuar nga ekspozimi ndaj asbestit) ose pneumonitë e mbindjeshmërisë (ekspozimi ndaj antigjeneve organike) janë ndër sëmundjet më të zakonshme.

Departamenti i Pulmologjisë në Spitalin klinik Zhan Mitrev ofron diagnostikim të nivelit të lartë, trajtim adekuat dhe profesional me medikamente ose kirurgji për të gjithë pacientët me sëmundje pulmonare përmes qasjes së personalizuar për secilën nga gjendjet e mësipërme.