Intervistë me Prof. Dr. Vasil Iliev – Prolapsi i organeve gjenitale tek gratë

15 Shkurt, 2023

Është e papranueshme që në shekullin e 21 gratë e çdo moshe të pranojnë një cilësi të reduktuar të jetesës

Prolapsi urogjenital është një gjendje komplekse e karakterizuar nga një pozicion anatomik i dëmtuar i organeve të prekura në kombinim me funksionin e tyre të dëmtuar. “Në shumicën e rasteve, gruaja nuk është e vetëdijshme që ekziston një problem i tillë derisa të zbulohet gjatë ekzaminimit intravaginal. Shkallët më të avancuara të zbritjes së vaginës, fshikëzës ose mitrës, vetë pacientët e ndjejnë dhe e identifikojnë si rëndesë/tërheqje veçanërisht kur lëvizin. Gjithashtu mund të ketë dhimbje, shpesh në pjesën lumbale të shtyllës kurrizore (mesin), probleme me zbrazjen e fshikëzës dhe ndjenjën e zbrazjes jo të plotë dhe/ose dhimbje, djegie gjatë urinimit. “Zakonisht, prolapsi pasohet nga ekzistenca e inkontinencës urinare”, shpjegon Prof. Dr. Vasil Iliev, gjinekolog specialist obstetër – subspecialist urogjinekolog.

Prof. dr. Iliev, prolapsi apo zbritja e organeve gjenitale tek femrat është një gjendje shumë e pakëndshme dhe e ndjeshme në të cilën mitra, vagina dhe fshikëza zhvendosen nga pozicioni i tyre normal. Pse ndodh kjo dhe cilët janë faktorët që ndikojnë në shfaqjen e prolapsit?

Prof. Dr. Vasil Iliev: Prolapsi i organeve gjenitale dhe fshikëzës njihet edhe si prolapsi uro-gjenital. Është një gjendje komplekse dhe karakterizohet nga një pozicion anatomik i dëmtuar i organeve të prekura në kombinim me funksionin e tyre të dëmtuar. Pra, e thënë më thjeshtë, kur flasim për një pozicion të dëmtuar anatomik, kemi të bëjmë me një hernie të një ose më shumë pjesëve të organeve gjenitale të brendshme dhe/ose të jashtme të gruas dhe të fshikëzës ose uretrës (kanalit të urinës).
Kur flasim për funksionin e dëmtuar të një komponenti të prolapsit urogjenital, në fakt duhet të shpjegojmë se po flasim për probleme me urinimin. Ato mund të jenë: urinim i shpeshtë me ose pa ndjenjën e nevojës për të urinuar, d.m.th. inkontinencë urinare (lagia gjatë sforcimit, kollitjes, teshtitjes, të qeshurit, marrëdhënieve seksuale etj.); zbrazja jo e plotë e fshikëzës; uroinfeksionet si dhe marrëdhëniet seksuale të pakëndshme ose të pamundura. Arsyet e shfaqjes janë të shumta, por ato të cilat mbizotërojnë janë: mosha, lindja (veçanërisht vaginale/natyrale), obeziteti, puna e rëndë fizike, faktorët trashëgues, dobësimi i strukturave muskulare mbështetëse, etj.

Prolapsi gjenital është shumë i shpeshtë, rreth 50% e grave kanë një shkallë të prolapsit. Cilat janë simptomat dhe dinamika me të cilën zhvillohet?

Prof. Dr. Vasil Iliev: Popullata jonë e femrave, pra raca e bardhë në përgjithësi, është më e ndjeshme ndaj këtyre sëmundjeve. Rreth 50% e grave që janë mbi 30 vjeç, përballen me një shkallë të çrregullimit të statikës së kompleksit urogjenital dhe/ose në një farë mase me inkontinencë urinare. Sa i përket prolapsit, gruaja zakonisht nuk është e vetëdijshme për problemin derisa të zbulohet gjatë ekzaminimit intravaginal.
Shkallët më të avancuara të prolapsit të vaginës, fshikëzës dhe/ose mitrës identifikohen nga vetë pacientët si një ndjenjë rëndese/tërheqje, veçanërisht kur lëvizin. Mund të ketë gjithashtu dhimbje, shpesh në pjesën e mesit, probleme me zbrazjen e fshikëzës dhe ndjenjën e zbrazjes jo të plotë të shoqëruar me dhimbje, djegie gjatë urinimit. Zakonisht, prolapsi shoqërohet me mosmbajtje të urinës (inkontinencë urinare).

Në çfarë konsiston trajtimi i prolapsit gjenital dhe a janë të disponueshme në vendin tonë ndërhyrjet operative rikonstruktive?

Prof. Dr. Vasil Iliev: Qëllimi i kësaj interviste është pikërisht të ndihmojë më tepër në rritjen e ndërgjegjësimit për ekzistencën e trajtimit efektiv për prolapsin gjenital dhe inkontinencën urinare. Këto janë kryesisht operacione vaginale minimalisht invazive. Qëndrimi në spital është i shkurtër, shërimi është i shpejtë. Mundëson kthimin e aktiviteteve të përditshme në kohën më të shkurtër të mundshme.
Praktika ime shumëvjeçare është pikërisht në zbatimin e këtyre ndërhyrjeve moderne rindërtuese. Veçanërisht do të theksoja ndërhyrjen për të trajtuar inkontinencën urinare. Më duhet të theksoj se kjo ndërhyrje jep rezultate më të mira në analizat krahasuese me qendrat botërore të urogjenekologjisë. Përkatësisht, është një aplikim transvaginal i një shiriti të vogël me një materil të veçantë që mundëson në mënyrë të përhershme funksionin e sfinkterit të fshikëzës nën presion, i cili zgjidh përgjithmonë inkontinencën urinare.

Vetë ndërhyrja zgjat rreth 15 minuta dhe gruaja shkon në shtëpi të njëjtën ditë ose të nesërmen.

Sa kohë nevojitet për rikuperimin dhe kthimin në aktivitetet e përditshme, si dhe në një jetë normale seksuale dhe cilat janë shanset që prolapsi të përsëritet në të ardhmen?

Prof. Dr. Vasil Iliev: Rikuperimi pas korrigjimit operativ vaginal është individual, por gjithsesi është afatshkurtër. Në rastet më të komplikuara ku nevojitet ndërhyrje me korrigjim më të madh, rikuperimi zakonisht zgjat një javë. Ndërsa përsa i përket ndërhyrjes për inkontinencën urinare, është e nevojshme vetëm një ditë. Shpesh më ka ndodhur që disa ditë pas ndërhyrjes pacientet të më kontaktojnë për të më konfirmuar se ndihen shumë mirë dhe se tashmë i janë kthyer punës dhe normalitetit. Realisht, vazhdimi i aktiviteteve të mëtejshme në jetë është krejt i natyrshëm, sepse pas ndërhyrjes gratë janë plotësisht të përgatitura.

Disa gra jetojnë në mënyrë të parehatshme me prolaps të organeve gjenitale. Çfarë ndodh kur lihet pa trajtuar?

Prof. Dr. Vasil Iliev: Po, fatkeqësisht një numër i madh i grave në vendin tonë mendojnë se në moshën e tyre është normale të ketë prolaps apo inkontinencë. Më lejoni të përmend se pikërisht për këtë arsye këto artikuj dhe intervista kanë për qëllim të informojnë popullatën femërore se prolapsi i organeve gjenitale si dhe inkontinenca mund të zgjidhen me sukses dhe përgjithmonë. Sot, në shekullin e 21-të, është e papranueshme që gratë e çdo moshe të pranojnë një cilësi të reduktuar të jetës për shkak të këtyre kushteve. Prolapsi i patrajtuar në fazën fillestare çon në përparimin e tij në prolaps të plotë.
Zgjidhja për prolapsin e plotë është sigurisht më e ndërlikuar dhe me ndërhyrje më të mëdha, sepse në këtë fazë përfundimtare ekzistojnë kufizime të caktuara për shkak të dhimbjes, zgjatjes apo daljes së organeve jashtë vaginës dhe krijimit të plagës së vetë organit të dalë (veçanërisht kur ka edhe ndryshime atrofike). Inkontinenca e patrajtuar çon në acarim të lëkurës, erë e pakëndshme të urinës që shpesh është shkaku i izolimit social. Pacientë të tillë shumë shpesh, për të mos urinuar në mënyrë të pavetëdijshme, shkojnë të programuar për të zbrazur fshikëzën e urinës, gjë që zvogëlon kapacitetin e saj dhe më pas vuajnë nga probleme të tjera shtesë.

Si mund të zvogëlohet rreziku i shfaqjes së prolapsit, sa ndihmojnë ushtrimet e Kegelit dhe në çfarë konsistojnë masat e tjera parandaluese?

Prof. Dr. Vasil Iliev: Konsiderohet se një kontribut i mirë në parandalimin e prolapsit të organeve urogjenitale dhe/ose inkontinencës urinare (mosmbajtjes së urinës) janë: në radhë të parë ushtrimet Kegel, por edhe një mënyrë jetese aktive, shmangia e obezitetit dhe kontrollet e rregullta urogjinekologjike me të gjitha testet specifike për zbulimin e çrregullimeve delikate, të cilat kanë për qëllim zbulimin e hershëm dhe zgjidhjen e tyre në kohë me akses/qasje minimale.