Angina pectoris – shkaqet, simptomat dhe trajtimi

5 Janar, 2023

Angina pectoris (AP) së bashku me infarktin e miokardit (MI), është një lloj kardiopatie ishemike, pra një sëmundje e shkaktuar nga përkeqësimi dhe pengimi i arterieve të zemrës (arterioskleroza koronare). Ndodh për shkak të grumbullimit të depozitave të kolesterolit – pllakave, lipideve (yndyrave) dhe qelizave inflamatore në muret e këtyre arterieve, për shkak të të cilave zemra nuk merr mjaftueshëm gjak.

Angina pectoris, ndryshe nga infarkti i miokardit (MI), shfaqet në mënyrë progresive, për shkak të pengimit të pjesshëm të furnizimit me gjak, si rezultat i përkeqësimit të arterieve të zemrës me kalimin e viteve. Nuk shkakton dëmtime të përhershme në zemër.
Në varësi të faktit nëse shfaqet në pushim apo gjatë sforcimit/aktivitetit fizik, ekziston angina pectoris e qëndrueshme dhe e paqëndrueshme.

Angina pectoris e qëndrueshme

Dhimbja e gjoksit shfaqet gjatë stërvitjes dhe mund të përhapet në pjesë të tjera të trupit (nofulla, shpatullën e majtë, fyt, shpinë, krah ose kyç). Dhimbja largohet me pushim ose me qetësues.

Angina pectoris e paqëndrueshme

Dhimbja e gjoksit shfaqet kur jeni duke pushuar dhe zgjat më shumë se në rastin e angina pectoris e qëndrueshme.
Mund të përhapet në krahë, qafë, shpinë dhe nofull. Në shumicën e rasteve, dhimbja tenton të rritet dhe as pushimi dhe as mjekimi nuk mund ta lehtësojnë atë. Duhet të trajtohet menjëherë, pasi mund të shkaktojë infarkt miokardi ose vdekje të papritur.

Shkaqet e anginës pectoris

• Bllokimi i pjesshëm (ateroskleroza) i arterieve koronare që furnizojnë zemrën me gjak.
• Ngushtimi i valvulës së aortës (stenoza e aortës). Shkakton një bllokim të rrjedhës së gjakut nga barkushja e majtë në aortë.
• Anemia e rëndë
• Rritja e aktivitetit të gjëndrës tiroide (hipertiroidizmi).
• Akumulimi i faktorëve të rrezikut, si: mosha, gjinia (është më e shpeshtë tek meshkujt se tek femrat), presioni i lartë i gjakut, diabeti, hiperkolesterolemia, jeta sedentare dhe konsumimi i tepërt i alkoolit dhe duhanit.

Simptomat e angina pectoris

Simptomat e angina pectoris janë të njëjta me simptomat e infarktit të miokardit ose sulmit në zemër, por ato kanë intensitet dhe kohëzgjatje të ndryshme:
Dhimbje gjoksi, djegie dhe/ose shtrëngim që zakonisht ndodh kur kryeni ushtrime (gjatë aktivitetit fizik) dhe më pas largohet kur pushoni (me përjashtim të rastit kur kemi të bëjmë me angina pectoris të paqëndrueshme). Mund të shoqërohet me dhimbje në pjesë të tjera të trupit si krahët, shpina, nofulla ose qafa.

Simptoma të tjera: të përziera dhe të vjella, vështirësi në frymëmarrje, humbje e vetëdijes.
Kohëzgjatja e dhimbjes: nga 15 deri në 20 minuta.
Nëse keni këto simptoma, paraqituni menjëherë tek mjeku. Veprimi i shpejtë është çelësi për të minimizuar pasojat.

Diagnostikimi i anginës pectoris

Diagnoza e angina pectoris bëhet me anë të testeve të mëposhtme:

• Testi i stresit ose ergometria – Mundëson që reagimi i zemrës të analizohet gjatë ecjes së vazhdueshme në një shirit vrapues ose biçikletë për stërvitje. Gjatë kryerjes së testit të stresit, mund të zbulohen ndryshime kardiovaskulare që nuk janë të dukshme kur pacienti është duke pushuar. Gjatë kryerjes së ushtrimeve, nevoja për gjak në zemër rritet dhe nëse ka pengesë, do të ketë mungesë të furnizimit me gjak gjë që lejon të bëhet diagnostikimi i problemit.
• Analiza laboratorike e gjakut – Shërben për të vlerësuar enzimat kardiake dhe parametrat e qelizave të gjakut.
• Arteriografia koronare (angiografia koronare) – Një test imazherie që konsiston në futjen e kateterëve përmes arteries femorale – inguinale ose radiale (dore) për të arritur në arteriet koronare dhe për të vlerësuar ngushtimin e arterieve të zemrës. Ajo kryhet kur testet e mëparshme kanë konfirmuar prani të sëmundjes koronare.

Trajtimi i angina pectoris

• Pushimi. Përveç rastit kur bëhet fjalë për AP të paqëndrueshme, sepse pushimi zakonisht nuk e lehtëson dhimbjen.
• Barna. Ilaçet që përdoren për të relaksuar arteriet e zemrës dhe enët e tjera të gjakut shërbejnë për të rritur furnizimin me gjak të muskujve të zemrës. Ilaçet zakonisht nuk janë efektive në lehtësimin e dhimbjeve kur bëhet fjalë për angina pectoris të paqëndrueshme.
• Ndërhyrjet kirurgjikale. Në raste ekstreme, duhet të vendoset stent ose të kryhet kirurgjia bypass.
• Si një trajtim parandalues, është thelbësore të kontrollohen faktorët e rrezikut.

Nëse ndjeni ndonjë ndryshim/problem me zemrën tuaj, veçanërisht nëse keni ndonjë nga simptomat e mësipërme që tregojnë se keni angina pectoris, bëni menjëherë rezervimin e konsultës tuaj me një nga kardiologët tanë specialistë që janë në dispozicionin tuaj.