Autor: zmc_piksel_dev

“Mbijetesë më e mirë” është motoja e fushatës së këtij viti në të gjithë botën që synon rritjen e ndërgjegjësimit për kancerin si një sëmundje që prek gjithnjë e më shumë fëmijët. Duke shënuar sot – 15 Shkurtin – Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve me Kancer, ne duam t’i kushtojmë vëmendje të veçantë ndërgjegjësimit të këtij grupi të prekshëm në shoqërinë tonë dhe sëmundjes që sjell në mënyrë të pashmangshme rezultat gjithnjë e më të padëshirueshëm për ta.

Mund të duket e frikshme, por rezultatet e analizës së deritanishme tregojnë se kanceri po bëhet shkaku kryesor i vdekjes tek fëmijët dhe adoleshentët në të gjithë botën. Duket e frikshme, por çdo tre minuta një fëmijë vdes nga kanceri.

Në të gjithë botën, rreth 400,000 fëmijë ndërmjet moshës 0 dhe 19 diagnostikohen me kancer çdo vit. Statistikat tregojnë se kategoritë më të zakonshme të kancerit tek fëmijët përfshijnë kancerin në gjak (leuçemia dhe limfoma), tumoret e trurit dhe tumoret e ngurta siç janë neuroblastoma dhe tumori Wilms.

Kur bëhet fjalë për kurimin dhe mbijetesën e fëmijëve me kancer, statistikat tregojnë se numrat ndryshojnë në varësi të shkallës së (nën) zhvillimit të vendeve. Sipas gjetjeve aktuale mjekësore, është vërtetuar se në vendet shumë të zhvilluara, mbi 80% e fëmijëve me kancer mbijetojnë, ndërsa në pjesën tjetër vetëm rreth 20% mbijetojnë. Megjithatë, edhe në vendet shumë të zhvilluara, kanceri është shkaku kryesor i vdekjes tek fëmijët.

Vdekjet tek fëmijët si rezultat i kësaj sëmundjeje mund të zvogëlohen, nëse në vendet e varfra dhe vendet me zhvillim të mesëm punohet për të korrigjuar shkaqet si: mungesa e diagnozës, diagnostikimi i gabuar ose diagnostikimi i vonë, pengesat për aksesin e marrjes së kujdesit, braktisja e trajtimit, vdekja nga toksiciteti dhe nivele më të larta të rikthimit, dmth. kur sëmundja përsëritet.

Në vendet me të ardhura më të larta financiare, mungesa e inovacionit terapeutik është një pengesë dhe shkak kryesor për stagnimin e mbijetesës në rastet e sëmundjeve malinje të cilat janë të vështira për tu trajtuar. Dita Botërore e Kancerit festohet që nga viti 2002 me iniciativën e Konferencës Ndërkombëtare të Shoqatave të Prindërve me fëmijë të sëmurë nga kanceri. Që atëherë kjo ditë shënohet në 88 vende duke përfshirë edhe vendin tonë.

Fushata tre-vjeçare (2021-2023) përdor një imazh universal të gjurmëve / shenjave të duarve shumëngjyrëshe të fëmijëve për të paraqitur nivelin / shkallën e mbijetesës së fëmijëve me kancer në rajon dhe nivel ndërkombëtar.

Ekziston një numër në rritje i fëmijëve me alergji ushqimore, e cila në rrjedhën e saj mund të jetë e lehtë, por edhe shumë e rëndë me një zhvillim të paparashikueshëm. Një lloj i tij është anafilaksa.
Këta fëmijë kalojnë një kohë të gjatë në ambiente me shumë fëmijë (kolektivë) siç janë: shkollat, kopshtet, çerdhet, dhe kjo gjendje nuk duhet të shkaktojë çrregullim në jetën e tyre. Sigurisht, këtu duhen përfshirë prindërit, mësuesit, dhe kujdestarët.

Çfarë është anafilaksa?

Shoku anafilaktik ose anafilaksia i referohet reaksionit alergjik të përgjithshëm që ndodh papritmas dhe mund të shkaktojë vdekje nëse nuk trajtohet menjëherë. Fillon shumë shpejt duke prekur dy ose më shumë organe (sisteme), siç është lëkura, sistemi i frymëmarrjes, sistemi i qarkullimit të gjakut ose ai gastrointestinal.

Kjo është për shkak të bashkëveprimit midis antitrupave IgE dhe alergjenit, një substancë që zakonisht është e padëmshme për shumicën e njerëzve, por që shkakton prodhimin e antitrupave IgE tek pacientët e predispozuar.
Reagimi mund të shkaktohet nga marrja e sasive shumë të vogla të alergjenit dhe për këtë arsye nuk varet nga doza: një sasi e vogël qumështi, veze, gruri, kikirikësh apo ushqimi tjetër është e mjaftueshme për të shfaqur një gjendje të rrezikshme tek ata që kanë forma të rënda të alergjisë.

Cilat janë shkaqet?

Alergjenët më të zakonshëm që mund të shkaktojnë këtë lloj reaksioni alergjik janë:

– Alergjenët ushqimorë: qumështi, veza, lajthia, kikirikët, peshku, midhjet, gruri, selinoja
– Pickimet e insekteve si bleta, grerëzat dhe insekte të tjera
– Ilaçet: penicilina, cefalosporina, ilaçe anti-inflamatore jo-steroide, ilaçe biologjike, etj;
– Agjentë kontrasti me bazë jodi.

Në disa raste nuk është e mundur të identifikohet shkaku dhe në këtë rast flasim për anafilaksinë idiopatike.

Shkaku më i zakonshëm i anafilaksisë në moshën e fëmijërisë është marrja e ushqimit dhe është e pranishme tek rreth 3-4% gjatë tre viteve të para të jetës. Është e nevojshme të bëhet përcaktimi i duhur  i alergjenit të rëndë ushqimor në mënyrë që të zbatohet parandalimi i duhur dhe të shmangen reagimet serioze anafilaktike, të cilat e ekspozojnë fëmijën ndaj rrezikut të vdekjes në rast të gëlltitjejes aksidentale madje edhe të një sasi të vogël të alergjenit.

Si manifestohet?

Gjatë shokut anafilaktik, reaksioni alergjik shfaqet tek disa organe ose sisteme. Veçanërisht tek lëkura, rrugët e frymëmarrjes, sistemi kardiovaskular, sistemi gastrointestinal janë më të prekur dhe mund të jenë të pranishme edhe simptomat neurologjike.

Për asnjë  nga simptomat nuk mund të thuhet se është karakteristikë e anafilaksës: ajo që jep pamjen klinike është manifestimi i menjëhershëm i simptomave për një periudhë prej disa minutash, maksimum dy orë pas kontaktit me alergogjenin, ndonjëherë jep simptoma fillestare ekplozive të cilat manifestohen si:

– Skuqje karakteristike e lëkurës (urtikarie-angioedemë), teshtimë dhe sekrecione të hundës
– Vështirësi në frymëmarrje
– Kruajtje e gjuhës dhe qiellzës; ndryshim i tingullit së zërit për shkak të ënjtjes së kordave vokale
– Të vjellave
– Diarre
– Hipotension (rrahje të ngadalësuara të zemrës)
– Rritje anormale të rrahjeve të zemrës (takikardi) dhe aritmi.

Manifestimet klinike atipike mund të jenë të llojit të reaksionit anafilaktik të vonuar. Të paktën një orë pas shfaqjes fillestare të dukshme, ekziston një vazhdim i simptomave anafilaktike pa u ekspozuar sërish ndaj alergjenit. Ndonjëherë ky manifestim mund të jetë më i rëndë se episodi i menjëhershëm.

Episodi i anafilaksisë ndonjëherë ndodh pas sforcimit fizik, pas gëlltitjes të mëparshme të ushqimit ndaj të cilit personi është i ndjeshëm.

Si trajtohet reaksioni anafilaktik?

Epinefrina është ilaç që shpëton jetën dhe duhet të ketë një rol kryesor në trajtimin akut të anafilaksisë. Në rastet e indikuara, mund t’u jepet të gjithë fëmijëve të çdo moshe, ndërsa prindërit e fëmijëve të cilët janë  në rrezik shoku anafilaktik duhet të mbajnë gjithmonë me vete shishe të epnefrinës dhe nuk duhet të hezitojnë ta përdorin tek fëmijët e tyre në rast të shfaqjes së simptomave kërcënuese.

Prindërit duhet të trajnohen në mënyrën e duhur pësa i përket përdorimit të epinefrinës – adrenalinës me një auto-injektor të veçantë. Këto preparate injektohen gjatë shenjës së parë të reaksionit alergjik, pa pritur për shfaqjen e simptomave serioze, në mënyrë muskulore në pjesën e kofshës – nga 0.2ml në 0.5ml në varësi të peshës së fëmijës – dhe janë të disponueshme në paketim sëbashku me adrenalinën e dozuar, rezistente ndaj nxehtësisë, i qëndrueshëm 18 muaj në temperaturë dhome.

Megjithëse përdorimi i këtyre shiringave është shumë i lehtë, kërkohet edukim shtesë i prindërve dhe fëmijëve për ta përdorur atë. Edhe kur simptomat ulen pas aplikimit të adrenalinës, është akoma e nevojshme që pacienti / fëmija të dërgohet në spitalin më të afërt, ku ai / ajo do të ndiqet në një periudhë prej 4 deri në 6 orë. Nëse simptomat nuk kalojnë brenda 5-10 minutash, duhet të aplikohet një dozë shtesë e adrenalinës.
Çdo pacient me alergji serioze, kërcënuese për jetën duhet të jetë i pajisur me një komplet për shpëtimin e jetës, një plan të qartë se si të veprojë dhe duhet të ketë trajnim për aplikimin e kësaj terapie.

Shkollat ​​duhet të përfshihen në kurse trajnimi për stafin mësimdhënës mbi procedurat për të zgjidhur situata të tilla tek fëmijët të cilat mund të ndodhin gjatë orëve të shkollës dhe gjatë aktiviteteve sportive, dhe për të shmangur përjashtimin e këtyre ngjarjeve tek fëmijët gjatë udhëtimeve shkollore dhe pjesëmarrjeve në turnet sportive.
Kërkohet gjithashtu evidentimi i duhur i fëmijëve me reaksione të rënda alergjike, zhvillimi i programit arsimor në nivel familjar dhe shkollor, si dhe inkurajimi për përdorimin e duhur të barnave anafilaktike, siç është adrenalina.

Shpesh dëgjojmë se dikush është anemik ose ka anemi. Por çfarë do të thotë kjo saktësisht nga pikëpamja shëndetësore për një person?

Mjekësia e përkufizon aneminë si një ulje absolute të numrit të eritrociteve (qelizave të kuqe në gjak), pra përqendrimit të vlerave të hemoglobinës ose hematokritit.

Përkufizim më i saktë është atëherë kur si matje themelore merret përqendrimi i hemoglobinës në gjak, i cili është më i ulët se vlerat normale të pranuara përgjithësisht. Është e rëndësishme të theksohet këtu se përqendrimi i reduktuar i hemoglobinës zvogëlon aftësinë e gjakut për të transportuar sasinë e kërkuar të oksigjenit nga mushkëritë në gjakun periferik në një kohë të caktuar, duke zvogëluar kështu sasinë e oksigjenit tek indet.

Si manifestohet anemia?

Anemia manifestohet nga një lloj dobësie në trup, lodhje, ulje të përqendrimit, ndryshime të shpeshta të humorit, marramendje, dhimbje koke, tringëllimë / zhurmë në veshë, gulçim, humbje e oreksit, lëkurë të zbehtë, qarkullim të dobët (duar dhe këmbë të ftohta). Mund të vërehen edhe rrahje të shpejta dhe të çrregullta të zemrës, dhimbje gjoksi, thonj të brishtë, etj.

Si ta dallojmë aneminë tek fëmijët?

Tek fëmijët më të vegjël, anemia zakonisht zbulohet rastësisht, pas marrjes së testeve, pasi fëmijët e vegjël nuk dinë ti dallojnë dhe ti shpjegojnë shqetësimet që ndiejnë në organizmin e tyre. Megjithatë, duhet përmendur se jo gjithmonë  lëkura e zbehtë në fytyrën e fëmijës ka të bëjë me praninë e anemisë. Ngjyra e lëkurës varet nga trashësia, pigmentimi dhe gjaku i saj.

Nëse, përveç fytyrës së fëmijës, buzët dhe lëkura nën thonj janë të zbehtë, atëherë mund të bëhet fjalë për anemi.

Ka edhe simptoma të tjera: puna e trurit dhe muskujve është më e ngadaltë dhe kjo sepse ata marrin më pak oksigjen, kështu që ka lodhje, nervozizëm, oreks të dobët dhe mungesë interesi për të luajtur.

Nga ana tjetër, fëmijët më të rritur, me anemi të rëndë, ankohen për marrje mendsh, tringëllimë në veshë, dhimbje koke, rrahje të shpeshta të zemrës dhe shpesh kanë vonesë të rritjes dhe janë të prirur ndaj infeksioneve. Tek disa fëmijë ndodh që të ndjejnë nevojën për të vendosur në gojë substanca të pangrënshme, të tilla si dheu, rëra ose letra.

Tek fëmijët, anemia më së shpeshti ndodh për shkak të mungesës së hekurit, dhe për të terapia është efektive, dhe rezultatet e trajtimit janë të mira.

Si diagnostikohet?

Zakonisht, anemia diagnostikohet nga analiza laboratorike e gjakut, me vëmendje të veçantë duke iu kushtuar numrave të eritrociteve, niveleve të hemoglobinës, niveleve të hekurit në gjak dhe madhësisë së eritrociteve. Në laboratorin e klinikës tonë mund të testoni nivelet tuaja të Hekurit në serum dhe Ferritinës të cilat kanë ndikim të madh në zbulimin e anemisë.

Hekuri në serum, së bashku me eritrocitet dhe hemoglobinën, japin një pamje të gjendjes së palcës së kockave, dmth nëse ka anemi dhe për çfarë lloj anemie bëhet fjalë. Është e rëndësishme të dini se përcaktimi vetëm i hekurit pa parametrat e tjerë nuk ofron ndonjë bazë për diagnostikimin e anemisë.

Ferritina është një kompleks i proteinave të lidhura me hekurin, ose e njohur ndryshe si formë depozituese e hekurit trevalent, ku hekuri mbetet në formë të tretshme, jo-toksike dhe lehtësisht i disponueshëm për organizmin. Është i pranishëm në të gjitha indet në trup, por është më së shumti i pranishëm në palcën e kockave, mëlçinë dhe shpretkën. Përcaktimi i përqendrimit të hekurit në serum është një tregues i dobët i hekurit të depozituar në trup. Prandaj, është më mirë të përcaktohet hemoglobina, numri i eritrociteve, transferina, ferritina dhe TIBC (kapaciteti total i transferinës për lidhjen e hekurit), për të cilat do të këshilloheni nga mjeku.

Ushqimi si parandalim i shfaqjes së anemisë

Ushqimi luan një rol të rëndësishëm në parandalimin e anemisë. Ai duhet të jetë e pasur me hekur (thjerrëzat, fasulet dhe bishtajoret e tjera, panxhari, specat, perimet me gjethe jeshile, drithërat, arrat, kumbullat e thata dhe kajsitë, çokollata e zezë, etj.). Vitamina C gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në absorbimin e hekurit. Në rast të anemisë, rekomandohet shmangia e marrjes së lartë e kalciumit, i cili zvogëlon obsorbimin e hekurit në gjak. Gjithashtu, efekt negativ kanë edhe produktet që përmbajnë tanin (çaj, kafe, pije të gazuara, etj.).

Kolesteroli është një përbërje organike që bën pjesë në grupin e të ashtuquajturve sterole që në fakt është një kombinim i alkoolit dhe steroideve. E thënë më thjeshtë, është një substancë shumë e ngjashme me yndyrën. Kolesteroli gjendet në gjak, tru dhe sistemin nervor të njerëzve dhe shkaktohet nga ushqimet me origjinë shtazore. Gjendet gjithashtu në membranat qelizore të të gjitha indeve dhe është i nevojshëm për funksionimin normal të të gjithë organizmit. Për shembull, trupi përdor kolesterol për sintezën e hormoneve, vitaminave (A, D dhe E), acidet në fshikëzën e tëmthit. Ndihmon në ndërtimin e qelizave të reja, por gjithashtu izolon nervat.

Pra, përkundër “zërit të keq”, trupi ka shumë nevojë për të. 80% e kolesterolit total krijohet nga vetë organizmi por gjithashtu merretz edhe nëpërmjet ushqimit. Kolesteroli i sintetizuar, dhe ai që merret me anë të ushqimit, vjen në mëlçi ku lidhet me disa proteina dhe kështu formohet kolesteroli LDL dhe HDL.

Sidoqoftë, nëse në gjak ka sasi më të mëdha të kolesterolit, ai mund të akumulohet në muret e enëve të gjakut dhe të formojë pllaka famëkeqe aterosklerotike (shtesa në enët e gjakut).

Në organizëm ekzistojnë mekanizma që mund të shkatërrojnë këto pllaka, por vetëm nëse ato janë në fazën fillestare të formimit të tyre. Nëse sasia e këtyre substancave yndyrore është mjaft e madhe, organizmi nuk mund ti luftojë vetë, atëherë niveli i kolesterolit në gjak fillon të rritet. Por kjo nuk mund të përcaktohet pa kryerjen e analizës së gjakut për yndyrën totale. Nivelet e kolesterolit dhe yndyrës në gjak testohen gjithashtu në laboratorin tonë.

Edhe personat e dobët, të cilët nuk konsumojnë ushqime të yndyrshme mund të kenë kolesterol

Me siguri shpesh ju ka ndodhur që të njiheni me raste ku persona të cilët kanë peshë trupore normale, nuk konsumojnë shumë ushqime të yndyrshme, nuk ndjen ndonjë shqetësim dhe nuk kanë asnjë arsye për të dyshuar se diçka nuk është në rregull me shëndeti e tyre, por gjatë kryherjes së analizës për përcaktimin e yndyrës në gjak, rezultatet do të tregojnë vlera të larta të kolesterolit. Pikërisht për këtë arsye është e nevojshme që herë pas here të bëhet analiza e gjakut. Pra, nëse niveli i kolesterolit në trup është i lartë, topa të verdha yndyrore qarkullojnë në gjak që mund të grumbullohen në muret e arterieve dhe të formojnë pllaka (depozita) që ngushtojnë arteriet. Ky ngushtim çon në uljen e rrjedhës së gjakut, e cila nga ana tjetër mund të çojë në probleme të caktuara të zemrës dhe madje edhe në infarkt.

Cilat janë ushqimet ndaj të cilave duhet të bëni kujdes?

Çdo familje përdor lloje të ndryshme të yndyrnave. Kryesisht janë: vaj luledielli, vaj ulliri, sallo (dhjam derri), gjalpë, margarinë. Kohët e fundit, nëpër markete gjendet edhe vaj palme. Margarina dhe vaji i palmës duhet të përjashtohen nga ushqimi. Margarina përmban substanca të dëmshme për trupin të cilat kanë të bëjnë me trans izomere që rrisin trigliceridet ne gjak. Nga ana tjetër, vaji i palmës përmban shumë acide yndyrore të ngopura që rrisin kolesterolin në gjak. Të gjitha llojet e tjera të yndyrnave kanë qëllimin e vet dhe secila prej tyre është pak a shumë e dobishme ose e dëmshme.

 

Goditjet në tru janë shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në vendin tonë

Çfarë është goditja në tru dhe si shfaqet?

Goditja në tru ndodh kur furnizimi i trurit me gjak ndërpritet ose zvogëlohet, duke penguar furnizimin normal të tij me oksigjen. Goditja në tru është një gjendje akute dhe shpesh e rrezikshme për jetën.

Pamja klinike zakonisht zhvillohet shumë shpejt dhe manifestohet në mënyra të ndryshme. Simptomat variojnë nga mpirja ose dobësia në ekstremitete, çrregullime më të folurit, probleme me shikimin, çrregullime të vetëdijes, konfuzion, desorientim, madje dhe gjendje kome.

Ekzistojnë dy lloje të goditjeve:

– goditje ishemike si pasojë e bllokimit të arteries

– goditje hemorragjike që ndodh si rezultat i këputjes (ruptimit) të enës së gjakut në tru.

Forma më e zakonshme e goditjes në tru është goditja ishemike, por është tepër e rëndësishme të dini se mund të parandalohet.

Ekzistojnë një numër faktorësh të ndryshëm rreziku që rrisin rrezikun e goditjes në tru:

• pasiviteti fizik
• mbipesha
• pirja e duhanit
• presioni i lartë i gjakut i parregulluar
• diabeti, mosha, kolesteroli i lartë
• ritmi jonormal i zemrës
• historia pozitive familjare e goditjes në tru dhe sipas gjetjeve të reja, personat të cilët janë pozitivë për COVID-19 kanë një rrezik në rritje.

Deri më tani, një theks i veçantë i është dhënë sëmundjeve të arterieve karotide, të cilat janë enë të mëdha të gjakut që bartin gjak në tru dhe marrin pjesë në ndërtimin e qarkullimit anterior cerebral. Korrelacioni ndërmjet sëmundjes së arteries karotide dhe rrezikut të goditjes në tru është vendosur mjaftë qartë në literaturën mjekësore.

Nga ana tjetër, arteriet vertebrale janë zakonisht arterie më të vogla se arteriet karotide. Ato janë enë gjaku që dalin nga arteria subklaviane përkatësisht majtas dhe djathtas dhe si të tilla drejtohen në tru ku marrin pjesë në ndërtimin e qarkullimit të pasëm cerebral dhe rrethit të famshëm Willis. Sëmundja vaskulare vertebrale është treguar të jetë përgjegjëse tek më shumë se 30-40% të të gjitha rasteve të goditjeve në tru.

Në Republikën e Maqedonisë, goditjet në tru janë shkaku i dytë kryesor i vdekjeve. Prandaj, edhe ne kemi shfaqur interes për të gjetur mënyrën për të trajtuar arteriet vertebrale dhe kështu të kontribuojmë në uljen e rrezikut të goditjes në tru tek popullata e rrezikuar.
Spitali klinik Zhan Mitrev, është i vetmi spital në të cilin kryhet trajtimi kirurgjik i sëmundjeve të arterieve vertebrale, dhe ekipi që punon në lidhje me këtë çështje i udhëhequr nga Dr. Riste Zimoski tashmë ka botuar një studim të këtyre rasteve  në Science Direct.  Shiko tekstin origjinal https://bit.ly/3anUeSU

Goditja në tru e shkaktuar nga bllokimi i arteries mund të parandalohet!

Megjithëse goditja në tru është shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në vend, popullata e përgjithshme nuk është në dijeni se duke trajtuar këtë patologji specifike 30 deri në 40% të goditjeve mund të parandalohen. Forma më e zakonshme e goditjes në tru është goditja ishemike e shkaktuar nga arteriet e bllokuara, por është mirë të dini se mund të parandalohet.

Në mungesë të një programi kombëtar të trajtimit për pacientët me goditje në tru, ekipi ynë i mjekëve ka mundësuar një qasje për parandalimin dhe trajtimin e goditjes në tru bazuar në revaskularizimin kirurgjikal që synon qarkullimin e pasëm të trurit ku ndodhen arteriet vertebrale. Kjo është shpjeguar në detaje në studimin e botuar në Journal of Neurosurgery bazuar në rastet që ne si klinikë kemi trajtuar.

Sëmundjet e arterieve vertebrale shfaqin simptoma të cilat ndryshojnë duke filluar nga marramendja ataksia, tringëllimë apo zhurmë në veshë, humbja e vetëdijes, diplopia, dhe problemet me shikimin. Prandaj, shumë shpesh pacientët që vuajnë nga sëmundjet e arterieve vertebrale humbasin në labirintet e spitaleve dhe specialiteteve të ndryshme mjekësore pa zbuluar problemin e vërtetë dhe duke humbur kohë të çmuar, shpjegon Dr. Riste Zimoski, një nga mjekët udhëheqës në këtë hulumtim.

Motivimi për krijimin e studimit, i bërë në klinikën tonë, është qasja ndaj kësaj patologjie dhe rëndësia e saj që përfshin të gjithë popullatën. Praktikisht është një lloj edukimi mjekësor në mënyrë që të zhvillohet vetëdija për ekzistencën dhe rrezikun e sëmundjeve të këtyre enëve të gjakut, si dhe mundësinë e parandalimit të tyre.

Në Republikën e Maqedonisë, zbulimi dhe trajtimi i sëmundjeve të arterieve vertebrale kryhet vetëm në Spitalin klinik Zhan Mitrev, në të cilin është i përfshirë një ekip i tërë mjekësh për diagnostikimin, njohjen dhe parandalimin e pasojave të sëmundjeve të arterieve vertebrale, i udhëhequr nga Akademiku Dr. Zhan Mitrev i cili ka vendosur një trajtim kirurgjikal shumë elegant, minimalisht invaziv. Ne kemi kryer një studim retrospektiv në të cilin janë përfshirë 20 pacientë të trajtuar duke filluar nga muaji janari 2017 deri në muajin dhjetor 2019. Tek këta pacientë kemi aplikuar 4 teknika të ndryshme të trajtimit operativ në varësi të rastit: trombendarterektomia, rezeksioni me anastomozë, transpozimi dhe përdorimi i graftit venoz për ndërveprim, tha Dr. Zimoski.

Të gjithë këta 20 pacientë kishin simptoma të qarta neurologjike në formën e marramendjes, sinkopës, paqëndrueshmërisë, ataksisë, skotomës, diplopisë.

Pas trajtimit kirurgjikal është treguar lehtësim ose zhdukje e simptomave neurologjike tek të gjithë pacientët. Në monitorimin postoperativ të pacientëve, nuk është vërejtur asnjë rikthim i simptomave, shton Dr. Zimoski.

Në klinikën tonë, prova e sëmundjeve të arterieve vertebrale bëhet me anë të tomografisë kompjuterike të arterieve të kokës dhe qafës, ku ekipi me përvojë i radiologëve kryen analizën (duke lexuar rezultatet), ndërsa ekipi i kirurgëve  bën vlerësimin e trajtimit operativ.

Në Republikën e Maqedonisë mbetemi e vetmja qendër ku kryhet trajtimi kirurgjik i sëmundjeve të arterieve vertebrale. Me rezultatet e metodave tona kirurgjikale, ne vendosemi krah për krah me të gjitha qendrat mjekësore botërore ku kryhen procedura të tilla korrigjuese. Kjo na bën veçanërisht krenarë dhe na jep inkurajim për të vazhduar në rrugën që kemi vendosur dhe të jemi pionierë kur bëhet fjalë për futjen e teknikave kirurgjikale në Maqedoni të cilat nënkuptojnë përmirësimin e shëndetit të pacientëve dhe parandalimin e pasojave të rënda.

 

Ushqimi luan një rol të rëndësishëm në shëndetin tonë të përgjithshëm, dhe natyrisht në shëndetin e kockave. Ruajtja e kockave të forta do të thotë mbrojtja e tyre nga osteoporoza, e cila ka të bëj me humbjen progresive të dendësisë së kockës. Kjo veçanërisht vlen për gratë edhe pse gjithnjë dhe më tepër kjo sëmundje po prek edhe burrat.

Mjekësia paralajmëron se pas hyrjes në menopauzë, gratë shumë shpejt e humbasin masën kockore dhe kockat bëhen lehtësisht të brishta, veçanërisht kockat e këllçeve. Përveç faktit që osteoporoza është e trashëgueshme dhe është faktori numër një tregues nëse do të keni apo jo osteoporozë, një faktor tjetër përgjegjës për këtë rrezik të prekjes nga osteoporoza është ushqimi dhe mungesa e aktivitetit fizik.

Zbulimet shkencore konfirmojnë se jo vetëm kalciumi është i rëndësishëm për ruajtjen e kockave, për ti mbajtur ato të shëndetshme, nevojitet edhe marrja e ushqyesve të tjerë që janë të rëndësishëm për ruajtjen e masës kockore.

Kalciumi është një ndërtues kryesor i indeve të kockave dhe skeleti përmban rreth 99 përqind të kalciumit total të trupit. Kalciumi në kocka është gjithashtu një rezervuar për ruajtjen e nivelit të kalciumit në gjak, i cili është i nevojshëm për funksionimin normal të muskujve dhe nervave.

Bori (B) është një mineral që gjendet në trup në sasi të vogla dhe mund të ndikojë ndjeshëm në parandalimin e osteoporozës. Nëse nuk konsumoni mjaftueshëm fruta, fruta arrore në të vërtetë nuk mund të merrni mjaftueshëm bor, dhe mungesa e këtij minerali mund të çrregullojë metabolizmin e kalciumit duke i bërë kockat të brishta.

Bori (B) rrit nivelin e estrogjenit në gjak si dhe përbërësve të tjerë që parandalojnë humbjen e kalciumit dhe demineralizimin e kockave. Me fjalë të tjera, bori vepron si një zëvendësues i butë për “terapinë me estrogjen”. Pa bor, trupi juaj nuk mund të mbajë sasinë e kërkuar të kalciumit.

Statistikat tregojnë se gratë në postmenopauzë që nuk kanë marë mjaftueshëm bor në ushqimin e tyre janë të prirura të humbasin kalcium dhe magnez – minerale që forcojnë kockat. Duke marrë 3 mg bor në ditë (një sasi që merret lehtësisht nga ushqimi) humbja e kalciumit zvogëlohet me 40%. Bori gjendet më së shumti tek frutat (molla, dardha, rrushi, hurma, rrushi i thatë, pjeshka), bishtajoret, fruatat arrore (bajamja, kikirikët, lajthia) por edhe tek mjalti.

Që kockat tuaja të jenë të shëndetshme, pini lëng ananasi dhe konsumoni ushqime të tjera të pasura me mangan, sepse së bashku me borin luajnë një rol të rëndësishëm për kockat. Burime të tjera të manganit janë mielli i tërshërës, fasulet, gruri integral, spinaqi … Gjithashtu, përdorimi i vitaminës D luan një rol të madh në parandalimin e osteoporozës, që do të thotë se peshku dhe prodhimet e detit duhet të përfshihen sa më shpesh në ushqim. Sigurisht, nuk duhet të harrojmë aktivitetin fizik, i cili ka një rëndësi të madhe për shëndetin e përgjithshëm. Sidoqoftë, duhet theksuar se është e rëndësishme të evitoni sasitë e mëdha të natriumit ose ushqimet e kripura, konsumin e tepërt të alkoolit dhe cigareve.

Për t’u siguruar që kockat tuaja marrin të gjitha mikroelementet për të cilat kanë nevojë, është ide e mirë që të plotësoni ushqimin tuaj ditor me mikroelemente shtesë, të tilla si Orthomol Osteo. Ky produkt është një ushqim dietor që siguron gjithçka që nevojitet për kockat.

• Vitamina D kontribuon në thithjen dhe përdorimin normal të kalciumit dhe fosforit, si dhe në ruajtjen e një niveli normal të kalciumit në gjak.
• Kalciumi është i nevojshëm për të mbajtur kockat në gjendje normale.
• Vitamina C kontribuon në formimin normal të kolagjenit për funksionimin normal të kockave.
• Vitamina K, vitamina D, vitamina C, si dhe zinku dhe mangani, kontribuojnë në mirëmbajtjen e kockave normale. Vitamina C, si dhe zinku, bakri dhe mangani kontribuojnë në mbrojtjen e qelizave nga stresi oksidativ.

Orthomol Osteo është një shtesë dietike, e destinuar për trajtimin e osteoporozës dhe mund ta gjeni në Farmacinë tonë Fila, brenda Spitalit klinik “Zhan Mitrev”.

Sot, në laboratorin e gjenetikës dhe mjekësisë së personalizuar në Spitalin klinik  “Zhan Mitrev” është konfirmuar prania e koronavirusit të mutuar të ashtuquajtur koronavirusi i llojit britanik.

Bëhet fjalë për një pacient 46 vjeçar nga Shkupi. Sipas tij, ai nuk ka udhëtuar askund dhe është testuar për shkak të simptomave të vazhdueshme një javë më parë. Përcaktimi i mutacionit është bërë me sekuencën e ARN-së sipas rekomandimeve.

Laboratori i gjenetikës dhe mjekësisë së personalizuar në Spitalin klinik “Zhan Mitrev” dy javë më parë filloi kërkimin për “llojin britanik” VOC 202012/01 në Maqedoni.

Si pjesë e punës kërkimore shkencore,  është zhvilluar një protokoll i shpejtë PCR sipas të cilit janë zgjodhur kandidatë të dyshuar për llojin VOC 202012/01 në Maqedoni. Pas kryerjes së selektimit, prania ose mungesa konfirmohet përmes një gjenerate të re të sekuencave në kohë reale.

Monitorimi i rregullt i evolucionit të virusit në Maqedoni do të ketë një rëndësi të madhe në formimin e strategjive për luftimin e pandemisë, testeve diagnostike, terapinë dhe vaksinat kundër koronavirusit. Në periudhën vijuese, laboratori ynë do të vazhdojë me këtë punë kërkimore shkencore.

Në rajon, në Serbi dhe Slloveni, tashmë janë zbuluar raste të infektuara me këtë lloj të mutacionit të virusit. Virusi ka mbërritur në Serbinë fqinje nga një grua 63-vjeçare nga qyteti Novi Sad, e cila arriti në Serbi me datë 31 Dhjetor. Ka të ngjarë që ajo të jetë infektuar në avionin që po fluturonte nga Londra.

Në Slloveni, gjithashtu, rasti i konfirmuar i koronavirusit nga lloji britanik u zbulua tek një burrë nga Kosova me qëndrim të përkohshëm në Slloveni, i cili ka mbërritur nga Belgjika.

Më shumë se 100 lloje të Human papillomavirus (HPV) janë identifikuar dhe afërsisht gjysma e tyre infektojnë traktin gjenital. Disa lloje të HPV janë gjetur tek pacientët me kancer të qafës së mitrës, ndërsa llojet e tjera të HPV janë gjetur shumë rrallë ose aspak tek pacientët me kancer të qafës së mitrës, duke e klasifikuar atë si një virus me rrezik ‘të lartë’ dhe ‘të ulët’. Virusi HPV mund të shkaktoj kancer anogjenital dhe orofaringeal, si dhe ndryshime në lëkurë në formën e lythave.

Çfarë është virusi HPV?

Virusi HPV është infeksioni më i zakonshëm seksualisht i transmetueshëm. Ky virus është i ndryshëm nga virusi HIV dhe herpes. HPV është një infeksion aq i zakonshëm saqë pothuajse 85% e burrave dhe grave seksualisht aktivë infektohen në një moment të jetës së tyre. Sot ekziston një vaksinë për llojet më të zakonshme dhe të rrezikshme të HPV, e cila mendohet se çrrënjos kancerin e qafës së mitrës.

Ju mund të infektoheni nga HPV nëpërmjet marrëdhënies seksuale orale, vaginale ose anale me një person të infektuar (tek i cili virusi është i pranishëm), si dhe me anë të kontaktit të lëkurës (lëkurë me lëkurë). HPV gjithashtu mund të transmetohet edhe kur personi i infektuar nuk ka shenja ose simptoma.

Pothuajse çdokush nga personat që është seksualisht aktiv mund të infektohet nga HPV, edhe nëse kryen marrëdhënie seksuale vetëm me një person. Gjithashtu, simptomat mund të shfaqen disa vjet pasi të keni kryer marrëdhënie seksuale me një person të infektuar, duke e bërë të vështirë identifikimin se kur jeni infektuar.

A shkakton kancer virusi HPV?

Virusi HPV mund të shkaktojë kancer të qafës së mitrës dhe kancere të tjera të tilla si kanceri i vulvës, vaginës, penisit ose anusit. Mund të shkaktojë gjithashtu kancer të gojës, pjesës së poshtme të gjuhës dhe bajameve (i quajtur kancer i orofaringut). Ndonjëherë duhen vite që kanceri të zhvillohet nga ky virus. Llojet e viruseve HPV që mund të shkaktojnë lytha gjenitale nuk janë të njëjta me ato që mund të shkaktojnë kancer.

Nuk është e mundur të përcaktohet se tek cilët persona me HPV do të shfaqet kancer ose probleme të tjera shëndetësore. Personat me sistem të dobët imunitar (përfshirë personat me HIV / AIDS) mund të jenë më pak të aftë për të luftuar kundër HPV dhe kanë më shumë të ngjarë të kenë probleme shëndetësore të shkaktuara nga virusi.

Si mund ta di nëse kam HPV?

Ekziston test me anë të të cilit mund të përcaktohet nëse pacientja ka HPV dhe natyrisht cili lloj i virusit HPV është i pranishëm.

Metoda e marrjes së materialit për këtë test është shumë e ngjashme me procedurën e marrjes së briseve (shtupave) mikrobiologjike ose Pap testit tek gruaja. Dallimi është në vendndodhjen dhe përpunimin e mëtejshëm të materialit.

A mund të shërohet virusi HPV, ose të shërohen ndryshimet e shkaktuara nga ky virus?

Nuk ka ndonjë trajtim specifik për vetë virusin. Megjithatë, ka trajtime për ndryshimet që mund të shkaktojë HPV.

Gjendja parakanceroze e qafës së mitrës mund të trajtohet. Gratë që bëjnë Pap-teste të rregullta dhe bëjnë kontrolle të rregullta mund të identifikojnë problemet para se të zhvillojnë kancerin e qafës së mitrës.