Остеодензитометрија (DEXA scan )

декември 12,2020

Остеодензитометријата претставува метода со која ја мериме минералната коскена густина односно квантитетот на коските.

Снимањето трае кратко, неинвазивно е и безболно.

Стандардно се снима левиот колк и пределот на лумбалниот рбет (од првиот до четвртиот лумбален пршлен).

Кај некои состојби, каде што постои предходна операција на рбетниот столб или кога истиот е значително дегенеративно променет, се снимаат двата колка.

Доколку постои протеза на левиот колк, се снима десниот колк, а доколку постојат протези на двата колка, се снима само рбетниот столб.

Исто така, кај пациенти кои имаат зголемено ниво на паратироидни хормони во крвта, потребно е да се снима подлактицата, како и кај пациенти со поголема телесна тежина до 150кг, или кај пациенти каде поради други причини  неможе да се направат стандардни DXA скенови (протеза на двата колка и изразени дегенеративни промени на рбетот).

Нашиот современ апарат поседува уште две помошни апатки кои помагаат во одлуката дали треба да се започне со терапија. Тоа е FRAX score, кој преку калкулација на факторите на ризик, го калкулира 10-годишниот ризик од скршеници на колкот и големи остеопоротични фрактури.

Друга помошна алатка на овој апарат е TBS, кој врз основа на веке направениот DXA (dexa) скен не запознава и со квалитетот на коските.

Снимањето го правиме на апарат Hologic, последна генерација кој има инсталирано софтвер за FRAX score и TBS.

Посебна припрема за остеодензитометрија не е потребна.

Се препорачува да носите облека која во пределот што се снима (лумбален рбет и колк) нема метални делови.

Во текот на снимањето пациентот лежи на грб, прво со нозете свиткани во колена под прав агол, со правилно позиционирање од страна на технологот. Понатаму исто со лежење на грб со лесна ротација во зглобот на колкот кон внатре, со фиксација на двете стапала, се снима колкот.

Најчести индикации за остеодензитометрија:

-сите жени постари од 65 години и мажи постари од 70 годни, независно од факторите на ризик од скршеници

-жени во постменопауза и мажи  на возраст од 50-69 години со присутни фактори на ризик, без скршеници

-пациенти кои добиле скршеници (при пад од сопствена висина)

Контраиндикации за остеодензитометрија:

-бременост (поради самиот факт што DXA (dexa) апаратот е рентгенска апсорпциометрија)

-пациенти кои неодамна имале снимање со користење на контрастни супстанции или примале радиоактивна терапија, потребно е ова снимање да се одложи додека наведените супстанции се елиминираат од организмот;

Исто така треба да се наведе дека калциум суплементи не треба да се земаат на денот на снимањето, бидејки нересорбираните таблети во регијата која се снима може да влијаат на вредноста на коскената маса:

Во нашата клиника остеодензитрометријата ја прават едуцирани технолози а резултатите ги обработуваат тим на лекари едуцирани за остеодензитометрија, со што ке ја добиете најадекватната терапија и понатамошно лекување.

Д–р Елена Пижула
Спец. по радиодијагностика