Интервју со д-р Ирена Андонова – Што е миомот, дали се работи за тумор?

април 04,2022

Што е миомот, дали се работи за тумор?

Миомите се бенигни, неканцерогени тумори на матката кои се развиваат од нејзиниот фибромускулен слој, па така освен како миоми може да ги сретнете и под името фиброми на матката. Овие најчести бенигни тумори на репродуктивните органи кај жената се јавуваат кај секоја четврта жена во репродуктивниот период. Самата класификација-бенигни тумори, значи дека се локализирани, без ширење во околните и далечни органи. Тие најчесто споро растат, и самите по себе не доведуваат до летален исход.

Дали миомите се јавуваат поединечно или пак може да бидат повеќе на број? Колкава е нивната големина? Каде се може тие да бидат локализирани?

Овие тумори можат да се појават како мекоткивна (солитарна) лезија, но почесто се повеке на број. Тоа означува дека причините за нивното појавување и склоноста, генетското наследство на жената, влијае на сите клетки на матката. Доколку се тие присутни, логично е да се претпостави дека би делувале на целата матка предизвикувајќи појава и развој на различни по големина, различно лоцирани миоми.

Во однос на големината миомите можат да бидат од 1cm до над 20cm големна и може да ја зафатат целата матка, па дури и да го исполнат целиот абдомен. Големината не е пресудна. Не секогаш поголемите миоми се попроблематични и даваат повеке симптоми. Проблемите со овој тип на тумор зависат од неговата поставеност во матката. Доклку станува збор за мал миом од 1cm или 2cm, но се наоѓа во внатрешниот слој на утерусот кој ја обложува неговата шуплина, пациентката може да има изразена симптоматологија во вид на обилни профузни крварења, болки при циклус, развој на анемија, и сето ова да бара хируршка интервенција. Може да станува збор за голем миом, но лоциран на надворешната страна на утерусот и истиот да не дава никаква симптоматологија.
Потенцијалните проблеми од миомот освен од локализацијата, зависат и од други карактеристики како структура и големина. Во некои случаи миомот може да биде асимптоматски, но да пречи за бременост, со својата поставеност или да направи компликации во тек на бременост, кога истотака се препорачува отстранување.

На која возраст најчесто се појавуваат овие тумори? Дали се појавуваат во по менопаузата ? Доколку се јават во постпенопаузата, дали се малигни?

Миомите се јавуваат во репродуктивниот период , од причина што овие тумори се најчесто естроген зависни. Најчесто се срекаваат околу кај жените на 30 годишна возраст со прогресија во појава и раст некаде до 45 годишна возраст, со опаѓање на нивна појава по менопауза. Во постменопаузата на ултразвук може да се верифицираа постоење на миоми, но најчесто се тоа тумори кои се појавиле во репродуктивниот период и сега со појава на менопаузата и пад на естрогенот доаѓа до нивно намалување, таложење на калциум, но тоа незначи дека овие тумори сега станале малигни. Според последните истражувања овие тумори не малигнизираат. Доколку кај пациентката се открие малиген тумор на матката тој од својот почеток е малиген, без претходно да бил миом.

Како овие тумори се дијагностицираат ?

Доклку пациентката нема симтоми, не значи дека миомот не е присутен. Некаде во 40% од случаите тој може да биде асимптоматски. Неговото присуство се утврдува со гинеколошки преглед и ултразвук кој е клучна метода за дијагностицирање на овие тумори. Во одреден број на случаи, кога тие туморите се многу на број и со различна големина, а е потребно да се направи соодветно планирање на опертивна интервенција, тогаш Магнетната резонанца е дополнителна метода за дијагностика.

Какви проблеми најчесто создаваат миомите?

Симптомите кои ги даваат миомите се: обилни, продолжени ирегуларни крварења, болки во малата карлица, симптоми кои се маинфестираат на околните органи како резултат на притисокот кој миомот со своето растење го прави како на прилмер проблеми со уринирање, опстипација или појава на венски тромбози на нозете. Миомот со својата позиција, големина и притисок во матката може да биде причина поради која жената не може да забремени. Исто така може да биде причина за појава на спонтани абортуси, предвремени породувања, крварења во бременост. Исто така миомите поради зголемување на хормоните во бременоста можат да растат и да доведат до завржување на бременост со царски рез, или пак да направат поголеми компликации како предвремено одлепување на постелката носејќи ризик и за мајката и за плодот.

Која е терапијата на миомите ? Дали е потребно и асимптоматските да се третираат? Какви се терапевтски опции имаме?

Дали и која интервенција ќе ја примениме во лекување на миомите зависи од неколку фактори. Возраста и желбата за репродукција, симптоматологијата, ултразвучните карактеристики на миомот, нивниот број и местопложба и секако желбата, начинот на живот на жената. Не сите миоми е потребно да се третираат. Некои само се следат ултразвучно во период од 3 и 6 месеци. Доклку не постојат назнаки за нивен раст, а се асимптоматски, најчесто не се третираат. Секако доколку се постави предлог за терапија, секогаш во договор со пациентката се истражуваат сите можности, односно се прави избор на најдобриот пристап за таа жена. Можностите кои ги имаме на располагање вклучууваат:

• хормонална таблетарна или инекциона терапија,
• спирала со хормон која се поставува во утерус и доведува до намалување на миомот или одржување во одредена големина на истиот,
• хистероскопија – за миоми кои се наоѓаат во шуплината на матката и со еднодневна хирургија можат да се отстранат,
• соодветни радиолошки процедури за затварање на крвните садови кои го хранат миомот.

Денес покрај класичниот пристап со рез на абдоменот, се применуваат нови современи, минимално инвазивни методи како хистероскопијата и лапароскопијата – под визуелизација со камера, со минимален болнички престој и кратко опоравување.
Понекогаш покрај отстранување на миомот, може да биде потеебно да се отстрани и целиот утерус. Тоа е случај кај оние пациентки кои завршиле со репродукција, а имаат симптоматологија предизвикана од миомите.

Често можеме да прочитаме за разни природни препарати кои го решаваат проблемот со миомите. Што говори вашето искуство, даваат ли резултат?

Денес на социјалните мрежи се нудат различни препарати кои лекуваат од миоми до цисти на јајници, инфекции односно еден лек кој делува на се. Мој совет до жените е: не нарачувајте и не користете нешто што не е истражено, за чија употреба официјалната медицина нема докази, нема студии за негова ефективност. Секогаш помислете на негативните ефекти кои може да ги има. Не верувајте на лек кој ја лекува секоја болест!, Не верувајте во лажните сведоштва на интернет страниците за делотворност на продуктот! Верувајте му на вашиот гинеколог!

И за крај дали миомите можат да се појават повторно по оперативниот зафат?

Да, ние со опертивниот зафат ја лекуваме последицата, додека причините и понатаму делуваат и може да предизвикаат повторно појавување. За жал суште немаме достапна генска терапија да делуваме на една од причините. Секако можеме да предложиме жената да го смени својот начина на живот со имплементација на здрави навики, но со ништо не можеме во 100% да спречиме или да бидеме сигурни дека миомите нема да се појават повторно на друго место на матката.
Затоа најважно е да се земат во предвид сите фактори од страна на пациентката и локлаизацијата, симптоматологијата на миомот, индикацијата за отсранување на миомот (дали пречи на забрменување, дали пациентката крвари) и да се избере соодветна интерванција за секоја пациентка посебно. Не постои униформно решавање на проблемот, односно не значи дека третманот на миомот на вашата пријателка е соодветен и за вас. Донесете информирана одлука заедно со вашиот гинеколог.