Несоница – причини и третман

мај 21, 2021

• 

Што е несоница?

Луѓето кои страдаат од несоница често се жалат од следниве проблеми:

• Тешкотии да заспиат
• Проблем да спијат подолго (се будат неколку пати во текот на ноќта).
• Рано будење наутро
• Чувство дека не спиеле добро

Во текот на денот, луѓето со несоница обично чуствуваат:

• Умор или поспаност
• Анксиозност или депресија
• Нарушувања на меморијата или намалено внимание / концентрација
• Раздразливост, нервоза

Што може да ја предизвика несоницата?

Постојат многу причини кои можат да доведат до несоница.

• Психички нарушувања како што се депресија и анксиозност.
• Несоодветен ред на спиењето (дремење, консумирање кофеин и / или алкохол, силна физичка активност пред спиење, нередовно легнување / будење, многу часови во кревет, вклучување во интелектуални активности пред спиење, користење мобилни уреди пред спиење итн.).
• Хронични заболувања кои се манифестираат со болка или отежнато дишење (ревматски заболувања, фибромијалгија, ХОББ, астма, срцева слабост, гастроезофагеален рефлукс, гастричен / дуоденален улкус).
• Болести што се јавуваат за време на спиењето (синдром на апнеја при спиење, синдром на немирни нозе, периодични движења на нозете, итн.).
• Лекови (стимуланси, антидепресиви, супресивни седативи или хипнотици).
• Неправилна шема на спиење, промена на временскиот распоред на работа.
• Идиопатија (болест која нема патогенеза / непозната).
• Псевдоинсомнија (пациентот се жали дека не спие добро иако студиите за спиење не покажуваат абнормалности).

Дали е тоа чест проблем?

• 95% од возрасната популација имала некоја епизода на минлива несоница во нивниот живот.
• Само 8 до 18% од луѓето страдаат од хроничните форми на несоница (онаа што трае најмалку 6 месеци).
• И покрај тоа што е чест проблем, само 5% го посетуваат лекар за решавање на овој проблем.

Која популација е најмногу изложена на несоница?

• Разведените лица, вдовиците, невработените.
• Оние со дигестивни, ревматски, респираторни и кардиоваскуларни заболувања.
• Анксиозните и депресивните.
• Оние кои имаат седентарен живот.
• Оние кои имаат стресен начин на живот.
• Оние со неправилно време на спиење и време на будење.
• Оние кои консумираат алкохол пред да спијат.
• Пушачите.
• Оние кои консумираат напитоци кои содржат кофеин.
• Оние кои се често изложени на амбиентална бучава.

Какви последици може да има несоницата врз здравјето?

• Замор или недостаток на енергија.
• Вознемиреност, депресија и стрес.
• Намален квалитет на живот.
• Поголема веројатност од сообраќајни несреќи и / или работни несреќи.
• Невро-когнитивно оштетување (губење на меморијата, нарушувања на концентрацијата и учењето).

Како се испитуваат пациентите со несоница?

Првиот чекор е медицинска историја и квалитативно-квантитативна проценка на нарушувањата на спиењето со помош на прашалници специјално подготвени за оваа намена. Друга студија што се користи е полисомнографија и актиграфија.

Како се третира несоницата?

Првото нешто е да се идентификуваат причините што го предизвикуваат. Постојат општи мерки што можат да се применат кај сите пациенти со несоница. Тие се таканаречени правила за добар сон кои вклучуваат генерални препораки како:

• Намалете го времето поминато во кревет (ако сте се разбудиле и не можете да заспиете, станете, не останувајте во кревет).
• Избегнувајте дремки, тутун, алкохол и кафе.
• Избегнувајте напорно вежбање пред спиење.
• Избегнувајте интелектуална активност два часа пред спиење.
• Ако не можете да заспиете, станете и сменете место. Вратете се во кревет само кога ви се спие.
• Избегнувајте обилни оброци навечер.

Други мерки пак вклучуваат: терапии за релаксација, терапии со ограничување т.е мерки на спиење и психотерапија.

Секако тука се и фармаколошките мерки кои вклучуваат широк спектар медикаменти за лекување на различни видови на несоница (седативи, хипнотици, антидепресиви). Секако најнапред, мора да се идентификуваат причините што предизвикуваат несоница и да се изберат најсоодветните лекови. Треба да избегнувате да земате „апчиња за спиење“ без претходно да поставите правилна дијагноза на факторите што ја поттикнуваат несоницата.

– Други мерки

Бидејќи многу болести можат да предизвикаат несоница (респираторни проблеми, кардиологија, ревматски заболувања, дигестивни нарушувања, апнеи при спиење, хормонални пореметувања итн.), третманот во овие случаи е насочен кон подобрување на овие заболувања, а со тоа и поплаките врзани со несоницата.