Што претставува бронхитис и како да се намали ризикот од ова заболување?

декември 24, 2020

Бронхитис е воспаление на обвивката на бронхијалните цевки кои внесуваат воздух од надвор кон внатре во белите дробови каде се збогатува со кислород и изнесуваат воздух од белите дробови кон надвор.

Луѓето кои имаат бронхитис најчесто го манифестираат со кашлица и искашлување густа и безбојна слуз и отежнато дишење.

Бронхитисот може да биде акутен и хроничен. Акутниот бронхитис е многу чест и во најголем број од случаевите е резултат на настинка или друга респираторна инфекција. Хроничниот бронхитис пак, е многу посериозна состојба бидејќи претставува континуирана иритација или воспаление на обвивката на бронхијалните цевки, најчесто предизвикано од пушењето.

Акутниот бронхитис, познат и како „ градна настинка“, обично поминува за една недела или 10 дена без последици, иако кашлицата може да продолжи и да трае со недели.

Меѓутоа, ако имате периодични епизоди на бронхитис, може да станува збор за хроничен бронхитис, а истиот бара лекарска помош. Хроничниот бронхитис претставува едно од нарушувањата на хроничното опструктивно белодробно заболување.

Симптоми

Знаците и симптомите на акутен и хроничен бронхитис можат да бидат:

∙ Кашлица

∙ Производство на слуз (спутум), кој може да биде проѕирен, бел, жолтеникав, сив или зелен – ретко може да се појават дамки од крв.

∙ Замор

∙ Тешкотии при дишењето

∙ Лесно покачена температура и треска

∙ Непријатност или болка во градите

Ако имате акутен бронхитис, може да имате симптоми на настинка, како што се болки во телото или благи главоболки. Иако овие симптоми обично се подобруваат за околу една недела, може да имате вознемирувачка кашлица која обично трае неколку недели.

Хроничниот бронхитис се дефинира како продуктивна кашлица која трае најмалку три месеци, со повторливи епизоди најмалку две последователни години.

Доколку имате периоди кога кашлицата или другите симптоми се влошуваат, покрај хроничниот бронхитис, може да имате и присутна акутна инфекција.

Кога треба да се консултирате со лекар?

Консултирајте се со вашиот лекар ако кашлицата ги има следниве карактеристики:

∙ Трае повеќе од три недели

∙ Не ви дозволува да спиете

∙ Придружена е со температура 38°C (или повисока)

∙ Произведува безбоен слуз

∙ Произведува крв

∙ Имате отежнато дишење

Причини

Акутниот бронхитис обично е предизвикан од вируси, најчесто станува збор за истите вируси кои предизвикуваат настинки и грип (инфлуенца). Антибиотиците не го уништуваат вирусот, затоа тие најчесто не се корисни во повеќето случаи на бронхитис.

Но, најчеста причина за појава на хроничен бронхитис е пушењето. Загадувањето на воздухот, токсичната прашина, гасовите во животната средина или на работното место исто така можат да придонесат за развој на оваа болест.

Фактори на ризик

Факторите кои го зголемуваат ризикот од добивање бронхитис се:

∙ Чадот од цигари. Луѓето кои пушат или живеат со пушач имаат поголем ризик да добијат и акутен и хроничен бронхитис.

∙ Ниско ниво на имунитет. Може да биде резултат и на друга акутна болест, како што е настинка или хронично нарушување што го компромитира вашиот имунолошки систем.

Постарите лица, доенчињата и малите деца се најосетливи на инфекција.

∙ Изложеност на надразнувачки супстанци на работното место. Ризикот од заболување од бронхитис е поголем ако работите во близина на одредени надразнувачи на белите дробови, како што се житарки или влакна, или ако сте изложени на испарувања од хемикалии.

Компликации

Иако само една епизода на бронхитис не предизвикува загриженост, кај некои луѓе може да доведе до пневмонија. Сепак, повторливи епизоди на бронхитис може да покажат дека имате хронично опструктивно белодробно заболување (ХОББ).

Превенција

За да го намалите ризикот од добивање бронхитис, потребно е да ги следите овие совети:

∙ Избегнувајте го чадот од цигари. Ова го зголемува ризикот од хроничен бронхитис.

∙ Вакцинирајте се. Многу случаи на акутен бронхитис се предизвикани од вирусот на грип. Со вакцинирање против грип секоја година, можете да се заштитите од оваа состојба.

∙ Мијте ги редовно рацете. За да го намалите ризикот од заразување со вирусна инфекција, често мијте ги рацете со многу вода и сапун секаде каде што има услови за тоа, а надвор користете средства за дезинфекција на рацете на база на алкохол.

∙ Секогаш носете маска. Ако имате хронична опструктивна белодробна болест, и доколку на вашето работно место сте изложени на прашина или испарувања на токсични гасови, но и кога сте во контакт со луѓе (при патување со автобус или авион), задолжително носете маска, ова не важи само за време на пандемијата, туку и во вообичаени услови.