Muaj: Nëntor 2019

Çfarë nënkuptohet me termin shëndeti i meshkujve?

6-7 vite më parë që nga nisja e fushatës për shëndetin e mashkullit në muajin nëntor ose e njohur si  fushata botërore “Mobember” është bërë përpjekje për rritjen e ndërgjegjësimit tek popullata mashkullore përsa i përket kryerjes së kontrolleve të rregullta preventive, veçanërisht për meshkujt të cilët bëjnë pjesë në grupin e moshës së mesme dhe asaj më thyer, fushatë e cila ka ndikuar më së mire tek kjo populate e meshkujve. Faktikisht, me anë të kësaj fushate fushate është zgjuar vetëdija tek këta persona për të vizituar rregullisht mjekun urolog, dhe të kujdesen për shëndetin e tyre e këtyre njerëzve për të vizituar një urolog rregullisht, për t’u kujdesur për shëndetin e tyre – shëndetin e meshkujve.

Në krahasim me gratë, meshkujt paraqiten tek mjeku shumë më rrallë. Përse?

Edhe pse meshkujt biologjikisht konsiderohen më të fortë, kur bëhet fjalë për shëndetin e tyre ata kanë shumë më tepër frikë se gratë. Në fakt, gratë janë iniciatoret që bashkëshorti i tyre, babai, apo vëllai të paraqiten tek mjeku për vizitë. Zakonisht, kur vijnë në ordinance së bashku me bashkëshortët e tyre, është gruaja ajo që tregon simptomat e burrit të saj, çfarë lloj dhimbje ndjen pacienti dhe cila është ashpërsia e dhimbjes, edhe pse nuk është ajo e cila e përjeton dhimbjen, është pikërisht ajo  që bën me saktësi përshkrimin e llojit të dhimbjes, kur pacienti ka filluar të ankohet, kur janë shfaqur simptomat, ndërkohë që vetë pacienti qëndronë mënjanë i frikësuar dhe me shikimin poshtë.

Në cilën moshë duhet të fillojnë ekzaminimet e rregullta tek urologu?

Më parë kufiri i moshës përsa i përket problemit me prostatën ka qenë rreth moshës 50-55 vjeçare, por sot, ky kufi ka ndryshuar, kështu që këshilla ime është të paktën pas moshës 45 vjeçare çdo mashkull të paktën një herë në vit të kryej kontroll tek mjeku urolog edhe pse nuk ndjen asnjë simptomë. Meshkujt kanë mendim të gabuar në lidhje me faktin se si duket kontrolli preventiv tek meshkujt dhe ndoshta është pikërisht ky shkaku përse kanë frikë të paraqiten tek mjeku. Kjo ka qenë një temë tabu, askush nuk flistë për të, thuhej nëse shkon tek urologu, do ta kesh keq punën. Nuk është aspak kështu. Pacientët duhet të dinë se kontrolli fillimisht është bisedë, konsultim, më pas vijon kontrolli fizik, këtu bën pjesë tusheja rektale e cila është krejtësisht pa dhimbje. Fillimisht ne bëjmë anamnezën e pacientit, bëjmë një bisedë të thjeshtë me qëllim për ti treguar disa nga simptomat të cilat pacienti mund ti ketë por nga ana tjetër nuk është i vetëdijshëm. Më pas kontrolli fizik bëhet me anë të gishtit dhe në mënyrë rektale ne prekim prostatën, pasi prostata është në kontakt të afërt me zorrën e trashë, kështu që është e disponueshme në të gjithë sipërfaqen e kontrollit. Kështu mund të zbulojmë  praninë e gjendrës  nëse është e fortë apo e butë, nxehtësinë e saj, nëse është e rrafshët apo jo, nëse ka trashje … dhe në këtë mënyrë mund të kemi një udhëzim për kontrollet e tjera të mëtejshme. Pas përfundimit të këtij kontrolli vijon kontrolli me eko, ultratingull me anë të të cilit shikojmë të gjithë sistemin urogjenital, veshkat, pozicionin e tyre, praninë e ndonjë kalkuloze të mundshme, formime të tumorit, ndërprerje të funksionit të veshkës, më pas fshikëzën e urinës përsa i përket trashjes së saj, profilerë të tumorit të fshikëzës së urinës, dhëmbëzimin e tyre, trashjen e murit të fshikëzës së urinës, shikojmë prostatën dhe e masim në gramë peshën e saj, në mënyrë që të kemi një imazh më të qartë. Gjithashtu me anë të ultratingullit kontrollojmë edhe testiset.

Ajo çfarë është më e rëndësishme, me anë të ultratingullit mund të masim edhe rest-urinën, zakonisht ky kontroll rekomandohet të kryhet me fshikëz të mbushur pasi në këtë mënyrë e shohim të gjithë sistemin. Më pas pacientit i kërkojmë që të zbrazet (urinojë) dhe pasi të kthhehet, vazhdojmë përsëri me kontrollin dhe në rast se kemi mbetje të urinës kjo do të thotë se tashmë prostata ka filluar të shfaq problemet e saj të para. Pacienti nuk mund të zbrazet plotësisht dhe ne këtë e quajmë rest-urina ose urinim me dy faza, pas disa minutash nga zbrazja e parë pacienti ndjen nevojën për të urinuar përsëri. Këto janë pikërisht ato simptomat e para të prostatës të cilat janë të rëndësishme për pacientin pasi ata mësojnë të jetojnë me këtë simptomë dhe nuk e kuptojnë aspak se për çfarë bëhet fjalë.

Çfarë është  testi i antigjenit PSA dhe kur duhet të na shqetësojë?

Menjëherë pas ekzaminimit fillestar dhe ultratingullit, bëhet edhe testi PSA tek pacienti me anë të analizës së gjakut. Do të thotë antigjen specifik i prostatës, është një shënues jospecifik i tumorit që mund të tregojë se mund të jetë një sëmundje malinje e prostatës, por e njëjta PSA mund të tregojë vlera të larta edhe gjatë një procesi inflamator të gjëndrës së prostatës. Pra, mund të ketë vlera tepër të larta të PSA-së dhe të mos bëhet fjalë për prani kancerit. Gjithashtu ekziston edhe një test tjetër më specifik i cili na udhëzon por nuk është 100% i sigurt se bëhet fjalë për kancer të prostates, ky është indeksi PHI i cili është futur tani dhe punohet tani në vendin tonë, i cili na jep një raport të PSA-së së plotë dhe të lire në organizëm.  Për kryerjen e këtij testi vendos mjeku urolog setek  cilët pacientë duhet të kryhet. Praktikisht, indeksi PHI na bën të ditur nëse duhet të bëhet biopsi tek pacienti apo jo.

A gabojne meshkujt kur perdorin steroide me testosteron sepse deshirojne te kene nje trup te bukur mashkullor, dhe me cfare pasojash mund te perballen?

Ky eshte nje problem te cilin e kemi jo vetem ne ne vendin tone por ne mbare boten, sepse ne te gjitha sallat fitnes te cilat te rinjte i praktikojne gjithnje dhe me teper nuk ka kush ti drejtoje apo ti udhezoje persa i perket perdorimit te ketyre preparateve. gjithmon duhet bere balanca e duhur e preparateve te cilat ata perdorin dhe patjeter duhet te konsultohen me endokrinolog. Me marrjen apo aplikimin e testosteroneve ne organizem, hipofiza si dirigjent i te gjitha gjendrave merr informacion se ne organizem ka mbingopje te testosteronit, dhe ne kete menyre jep komande testiseve te mos prodhojne testosterone, duke shkaktuar atrofi te testiseve dhe duke bere qe ato ta humbasin funksionin e tyre. Pervec kesaj vijon edhe reduktimi i libidit, pra shfaqja e impotences e cila shpesh shoqerohet me problme emocionale dhe psikologjike tek pacientet.

Apeloj per te gjithe ata persona te rinj te cilet deshirojne te kene nje trup te bukur dhe me muskuj, para se gjithash te informohen dhe te konsultohen me persona te cilet kane njohje te mira dhe jane profesioniste ne kete fushe, dhe me pas te fillojne te perdorin preparate te tilla pa shkaktuar probleme ne shendetin e tyre.

Sa e pranishme eshte impotenca tek meshkujt dhe si zbulohet ajo?

Impotenca jo ne cdo rast eshte semundje, ajo mund te jete edhe simptome e disa semundjeve te tjera. Per kete arsye pacientet nuk duhet te kryejne kontroll preventiv vetem per shkak te urinimit apo prostates, duhet te tregojne vemendje te vecante edhe persa i perket libidit dhe potences. Kjo eshte akoma nje teme tabu. Ende askush nuk guxon te flase ne lidhje me kete problem, prandaj dua te theksoj se privatesia e pacientit eshte e garantuar ne spitalin tone dhe ajo mbetet si nje rrefim vetem tek mjeku, pacientet nuk duhet te ngurojne te flasin hapur me mjekun per problemet apo simptomat e tyre pasi kjo nuk eshte aspak dicka e turpshme. Klinika jone eshte e specializuar per semundjet kardiovaskulare, pervec departamenteve te fushave te tjera te mjekesise ajo eshte numer nje persa i perket semundjeve kardiovaskulare dhe nepermjet kontrollit urologjik shume shpesh zbulojme tek pacientet edhe semundje kardiovaskulare, pikerisht nga fakti se kur enet e poshtme te gjakut kane problem, tashme shfaqet reduktim i funksionit erektiv, crregullim dhe bllokim te eneve te gjakut dhe pikerisht nga kjo lindin dyshime se pacienti mund te kete edhe probleme edhe me enet koronare. Kjo mund te jete me teper nje simptome per zbulimin e nje gjendje tjeter te rendesishme tek pacienti dhe ndonjehere mund te kerkoje edhe reagim urgjent. Prandaj tregonuni te guximshem dhe flisni hapur me mjekun per problemet tuaja.

“Dua të theksoj se cilësia e jetës tek pacientët me inkontinencë është ndjeshmërisht e reduktuar. Këta pacientë, vazhdimisht kanë ndjesi për urinim, lëkurë të irrituar për shkak të përmbajtjes së acidit në urinë. Fatkeqësisht, në vendin tonë por edhe në disa vende të tjera, shpesh gratë mendojnë se shfaqja e inkontinencës pas aktit të lindjes është një gjendje normale, kjo absolutisht nuk është e vërtet.”

Inkontinenca apo moskontrollimi i urinës është një gjendje e cila zakonisht prek gratë por kjo nuk do të thotë se meshkujt janë imunë ndaj kësaj gjendje. Ekzistojnë disa lloje të inkontinencës, të diagnostikimit dhe të zgjidhjes së këtij problemi për të cilat shpjegim morëm nga Prof. Dr. Vasil Iliev, gjinekolog në Zan Mitrev Clinic.

Çfarë është inkontinenca, për çfarë gjendje bëhet fjalë?

Kontinenca është një gjendje fiziologjike, domethënë, mbushja normale e fshikëzës e cila pas dy zbrazjeve është krejtësisht e thatë, dhe nuk shkakton lëshim të pavullnetshëm të urinës. Inkontinenca është e kundërta e kësaj gjendje, d.m.th. mosmbajtja ose lëshimi i pavullnetshëm i urinës, për shkak të arsyeve të ndryshme. Ky është një term paksa kompleks. Duhet të nisemi nga fakti se kur vijmë në jetë nuk kemi kontroll të urinimit, dhe gjatë vitit të parë, qendrat e vendosura në palcën kurrizore dhe në trurin e madh, duhet të piqen. Këto janë qendra shqisore dhe motorike që transmetojnë informacione rreth shkallës së distancës së fshikëzës, pra shkallës së mbushjes. Dhe kur kjo të ndodhë, duhet të gjendet një vend i përshtatshëm higjenikisht i pranueshëm për të zbrazur fshikëzën. Një karakteristikë tjetër shumë e rëndësishme e fshikëzës që njerëzit nuk e njohin është se fshikëza është një organ muskulor. Dhe kur një muskul është plot, duhet të reagojë, për t’u forcuar. Nervi e bën atë të aftë të përballojë një sasi të caktuar të ngarkesës pa shtrënguar.

Cilat janë llojet e inkontinencës?
Ka disa lloje të ndryshme. Tek disa fëmijë të vegjël mbi moshën një vjeç, mund të ndodh që të zgjasë për një kohë më të gjatë periudha e urinimit të pavullnetshëm. Kjo i përket grupit të “fiziologjisë posponirana”. Një lloj tjetër e inkontinecës ka të bëj me problemet neurologjike, pasi në rastin e pare nuk kemi të bëjmë me probleme neurologjike, por me pjekurinë dhe transferimin e informacionit i cili kërkon më shumë kohë. Në grupin e dytë kemi të bëjmë me probleme neurologjike, dhe shpërthimi neurologjik më i njohur është “spina bifida”, që ekziston tek pacientët të cilët kanë rrjedhje të pavullnetshme të urinës, veçanërisht gjatë natës, në varësi të madhësisë së “spina bifida”.

Cilat janë problemet të cilat shfaqen gjatë inkontinencës?
Problem praktik është diastola joadekuate e fshikëzës. Ka disa kategori, sipas arsyeve që vjen deri tek dalja e padëshiruar e urinës. Më e zakonshme është rrjedhja në presionin abdominal, që transmetohet lehtësisht në pjesën e madhe, veçanërisht në legen. Kjo përgjithësisht vlen për gratë. Legeni i grave është voluminoz, për shkak të kapacitetit riprodhues dhe gjitha forcat e presionit krijohen në zgavrën e legenit. Çdo fuqi, sipas ligjit të fizikës bënë një fokus të veprimit, që përkon me fshikëzën. Kur fokusi i forcës vepron, ajo lëvizë në pjesën e sipërme të kryqëzimit mes uretrës dhe fshikëzës.

Grupi i dytë është leshimi i pavullnetshem i urines për shkak të kontraktimit të pa sinkronizuar, shtrëngimit të muskujve të fshikëzës. Kjo do të thotë pacientja nuk mund ta kontrollojë diastolën e fshikëzës dhe ajo duhet të urinojë urgjentisht. Zakonisht keto paciente jetojnë me tampona për shkak të urinimit të shpeshtë. Dua të theksoj se cilësia e jetës tek pacientët me inkontinence është  jashtëzakonisht e reduktuar.

Përveç këtyre dy grupeve, ekziston edhe “grupi i përzier”. Do të thotë ka pacientë që kanë edhe mospërmbajtje stresuese edhe mospërmajtje urgjente. Kjo është pengesë për t’u zgjidhur dhe mund të bëhet në dy mënyra. Mospërmbajtje stresuese zgjidhet me operacion, ndërsa tjetra në mënyrë farmaceutike.

Dhe ekziston një grup më i rrallë tek gratë i ashtuquajtur “derdhja”. Do të thotë vjen deri tek urinimi, për shkak të tejmbushjes së fshikëzës. Kjo vjen tek gratë që kanë trakt gjenital paralel, duke çuar në një kënd që është më i theksuar me uretrën ose ku kanë dalje të fshikëzës, jashtë hyrjes vaginale.

Ky lloj i mospërmbajtjes është më i zakonshëm tek meshkujt me prostatë hipertrofike, e cila e pengon rrjedhën e urinës dhe si rrjedhojë ndodh mospërmbajtja delusionale dhe sjellja e paqëndrueshme, por këtë e vendosim në një sfidë organike. Tek meshkutj mund të paraqitet më rrallë edhe mospërmbajtja stresuese, pas heqjes së prostatës.

Cilët janë pacientët më të rrezikuar ndaj shfaqjes së inkontinencës?
Sipas një ekzaminimi të mëparshëm të vajzave të shkollave të mesme – gjimnaziste, është treguar se 26-27 përqind kanë pasur momente të urinimit të pavullnetshëm. Ka ndryshime këtu, sa i përket ciklit mujor, të ftohtit …, por të gjesh këtë përqindje tek kjo moshë, është shqetësuese. Kjo është pjesërisht për kulturën e ushtrimit të legenit. Në disa vende ekziston kulturë e vajzave të cilat që në moshën 5-6 vjeçare fillojnë të ushtrojnë muskujt e legenit dhe muskujt lumbosakral. Por këto janë veçori kulturore, që janë jashtë fushës së gjinekologjisë.

Cilat janë procedurat diagnostikuese të inkontinencës?
Ekzistojne disa lloje te diagnostikimit te inkontinences. E para është të bëhet kontroll urologjik. Pse? Që të përjashtohet çrregullimi statik i organeve gjenitale, të përjashtohet çrregullimi i fshikëzës, i ureterit dhe i zorrës së trashë. Më pas duhet të bëhet një test rutinor – për mua stres test, gjegjësisht testi Marshall, kur fshikëza mbushet dhe pacienti detyrohet të kollitet dhe manifestohet presioni abdominal. Bëhet edhe një test tjetër – testi Boniev. Kjo mund të pasohet edhe nga një test i tipit Q, kur në fshikëz futet një shtupë pambuku dhe e detyron pacientin të tendoset, më pas matet këndi i tendosjes. Nuk ka asnjë rregull sovran për diagnostifikimin e këtyre llojeve të ndryshme të mospërmbajtjes.

Ekziston edhe diagnostikimi kabinet, që quhet urodinamika. Është një aparat që mat presionin dhe rrjedhën në fshikëz dhe ureter. Është më shumë test dominues për detrusor (muskul për urinim) jostabil, por përdoret edhe për mospërmbajtje stresuese.

Kur mund të kuptojë pacienti se ka probleme me inkontinencën?
Është thelbësore që gjatë diagnozës së mospërmbajtjes, të përjashtohet ekzistimi i infeksionit, qoftë në mënyrë laboratorike ose anamnestike. Kur të ndodh kjo, së pari duhet të riparohet dhe pastaj të përcaktohet nëse ekziston me të vërtetë problemi i mospërmbajtjes, pasi infeksioni provokon momente të tilla të mospërmbajtjes.

Tek pacientët më të rinj jemi më të kujdesshëm, vecanërisht për ata paciente të cilët nuk kanë bërë riprodhim, pasi mendojmë se akti i lindjes është një nga nxitësit e zhvendosjes në sistemin gjenitourinar. Zhvendosja mund të shkaktojë inkontinencë stresuese, ose në lloje të tjera të inkontinencës.

Cilat janë modalitetet terapeutike për zgjidhjen e problemit të mospërmbajtjes?
Në nivel global këto janë të ndara në konservatore dhe operative. Konsevatorët përbëhen nga të ashtuquajturat ushtrime “kegel”, që ndihmojnë në forcimin e muskujve të legenit. Ekzistojnë edhe unaza të mospërmbajtjes që janë të dedikuara për raste jofunksionale dhe raste që lidhen me patologji tjetër madhore. Në masë të madhe, trajtimi konservativ është i pamjaftueshëm. Ekziston edhe mundësia për kateteri të përhershme, por këto janë raste të rralla.

Sëmundja kronike obstruktive e mushkërive është sëmundje e cila në entitetin e vet ka disa lloje të sëmundjes, zakonisht shkaktohet nga emfizemi dhe bronkiti kronik. Kjo është një sëmundje progresive e cila fatkeqësisht nuk mund të shërohet, por me anë të marrjes së terapisë së duhur mund të kontrollohet – shprehet Dr. Aleksandar Sandevski, pulmoalergolog në Zan Mitrev Clinic.

Sa është e lidhur kjo sëmundje me mjedisin dhe jetën moderne si dhe sa ndikon kjo në rritjen e numrit të pacientëve?

Sëmundja kronike obstruktive e mushkërive është sëmundje e jetës moderne dhe në mbarë botën numri i pacientëve të prekur nga kjo sëmundje gjithnjë në rritje gjithashtu edhe numri i vdekshmërisë tek këta pacientë. Jeta moderne kontribuon në shfaqjen e kësaj sëmundje dhe në pasojat që lë kjo sëmundje. Faktori më i zakonshëm i cili shkakton shfaqjen apo përkeqësimin e sëmundjes kronike obstruktive të mushkërive (HOBB) është konsumi i duhanit, nomalisht edhe faktorë të tjerë siç është ndotja e madhe e ajrit veçanërisht tek vendet e industrializuara, në vendin tonë si dhe në vendet e tjera fqinje ndotja e ajrit ka ndikim të madh në shfaqjen e kësaj sëmundje.

Cila popullatë është më e prekur nga HOBB?

Zakonisht më të prekur janë ata individë të cilët janë mbi 40 vje, të cilët kanë një histori relativisht të gjatë në konsumimin e duhanit. Popullata mashkullore është më dominuese në krahasim me popullatën femërore përsa i përket kësaj sëmundje, megjithëse ky raport i konsumimit të duhanit është në ndryshim, dhe në disa vende të botës në të cilat gratë konsumojnë duhan e kalojnë këtë prag dhe në një farë mënyre ky raport mund të themi se është në balancim. Veçanërisht tek popullata më e thyer në moshë (mbi 50-60 vjeç) kjo sëmundje dominon tek duhanpirësit kronik, ndikim të shfaqjes apo përkeqësim të kësaj sëmundje kanë edhe sëmundjet e tjera kronike të pranishme tek këta persona, veçanërisht tek personat të cilët kanë sëmundje të zemrës, mungesë të balancimit të sheqerit në gjak, etj.

Cilat janë simptomat e kësaj sëmundje dhe si mund të dallohen?

Fatkeqësisht kjo sëmundje nuk ka simptoma tipike. Përmenda më lart se entitetet kryesore të kësaj sëmundje janë emfizemi dhe bronkiti kronik. Megjithatë, duhet përmendur se ata persona të cilët konsumojnë duhan prej vitesh, të cilët kanë kollë për një kohë të gjatë, nxjerrin sekrecione gjatë kollitjes, kanë vështirësi në frymëmarrje, lodhje të shpejtë gjatë aktiviteteve të përditshme, mund të jenë të prekur nga sëmundja kronike obstruktive e mushkërive. Gjendja klinike e këtyre pacientëve  është e rëndësishme, megjithatë kjo nuk mjafton për diagnostikimin e kësaj sëmundje,është e nevojshme që të bëhen shqyrtime te tjera shtesë siç është regjistrimi i mushkërive dhe spirometria me anë të të cilave mund të bëhet përcaktimi i sëmundjes.

Si trjatohet kjo sëmundje në mjekësinë bashkëkohore dhe a mund të parandalohet?

Përsëri dua të theksoj se kjo sëmundje nuk mund të shërohet, por gjatë 10-15 viteve të fundit farmakologjia dhe mjekësia moderne ka gjetur ilaçe të cilat ndihmojnë për ta kontrolluar atë, dhe pacienti të mos ndjejë pothuajse asnjë simptomë. Këto ilaçe kanë të bëjnë me inhalues të veçantë dhe sprej të cilët mund ta mbajnë nën kontroll sëmundjen kronike obstruktive të mushkërive. Ndërprerja e pirjes së duhanit dhe preparateve të tjera të nikotinës ndikon në reduktimin e simptomave, domethënë në rast se shmanget në kohë pirja e duhanit kjo sëmundje mund edhe të parandalohet. Përmirësimi i kushteve të jetesës, reduktimi i ndotjes së ajrit, reduktimi i të gjithë faktorëve të tjerë të cilët ndikojnë në përkeqësimin e e cilësisë së ajrit që thithim, ndikon në reduktimin e numrit të këtyre pacientëve si dhe në reduktimin e simptomave tek pacienët tashmë me prani të kësaj sëmundje.

Cfarë zgjidhje ofron Zan Mitrev Clinic për këta pacientë?

Spitali ynë ofron parandalim, diagnozë dhe trajtim të përsonalizuar për cdo pacient. Zan Mitrev Clinic posedon stafin me profesional dhe me eksperiencë shumëvjeçare në fushat e tyre të punës, si dhe aparaturat më moderne me anë të të cilave ofrohet diagnozë e shpejtë dhe e saktë, si dhe trajtim i duhur dhe në kohë për çdo pacient individualisht.

Cilat janë këshillat dhe rekomandimet tuaja për këta pacientë?

Një ndër gjërat më të rëndësishme është heqja dorë nga konsumi i duhanit, pasi gjithçka tjetër organizmi arrin në një farë mënyre ta menaxhoj, të shmangen vendet apo hapësirat e mbipopulluara, të vakcinohen rregullisht kundër gripit, të praktikojë fundjava në zonat malore, të marrin rregullisht kardio-terapinë (në rast se kanë), të kujdesen për rregullimin e nivelit të sheqerit në gjak në rast se vuajnë nga diabeti, të vendosin rregull në jetën e tyre përsa i përket zakoneve të shëndetshme. Pacientet të cilët dyshojnë se kanë sëmundje të mushkërive mund të paraqiten në spitalin tonë për tu ekzaminuar dhe përcaktuar nëse pacienti është i prekur apo jo nga semundja kronike obstruktive e mushkërive, dhe normalisht ne jemi këtu për t’ju ofruar atyre  kujdes maksimal.