Muaj: Janar 2022

Procedura TAVI (Trans catheter Aortic Valve Implantation) është një procedurë komplekse e vendosjes së valvulës aortale pa pasur nevojë për operacion me zemër të hapur.
Që nga fillimi i vitit, gjatë muajit janar, brenda 2 ditëve, janë kryer gjithsej 8 procedura të tilla, gjatë të cilave është bërë implantimi me shumë mjeshtëri i valvulave biologjike në një protezë rrjetë metalike (e ngjashme me procedurën e stentit koronar, por një procedurë dukshëm më e madhe), të cilat kryejnë plotësisht funksionin e valvulës aortale trikuspidale.

Procedurat TAVI u kryen nga ekipi i kardiologëve intervenues i drejtuar nga Dr. Vilma A. Sokolov dhe Dr. Shpend Idrizi, kardiokirurgu Dr. Nikola Hristov, Dr. Tanja Angjusheva, ekipi i anesteziologëve dhe diagnostikimit radiologjik dhe përgatitjes së valvulave aortale nga infermierja Sonja Rusevska.

Procedura të tilla rekomandohen për pacientët me stenozë të aortës e cila në fakt është sëmundje e fituar e zemrës. Zakonisht, pacientët sëmuren që në fëmijëri, dhe shkak për këtë janë ethet reumatizmale. Sëmundja zhvillohet më pas gjatë kalimit të viteve, përparimi i sëmundjes është individual dhe mund të zgjasë nga 15-20 vjet. Zakonisht, identifikohet si fillim me një zhurmë në zemër që është e pranishme gjatë gjithë rrjedhës së sëmundjes. Më pas, me anë të vlerësimit ekokardiografik, përcaktohet shkalla e sëmundjes dhe jepen rekomandime për ndjekje të mëtejshme. Në rast të zhvillimit të stenozës së aortës, pacientët përjetojnë simptoma si lodhje, probleme me frymëmarrjen, dhimbje gjoksi, marramendje dhe në disa raste, humbje të vetëdijes.

Në raste të tilla, pra në shkallë të rëndë të sëmundjes dhe pranisë së simptomave të lartpërmendura, rekomandohet trajtimi i valvulës aortale. Kirurgjia TAVI është alternativa më e mirë për pacientët me rrezik të lartë, për personat e rritur me shumë sëmundje shoqëruese ose operacione të mëparshme me zemër të hapur.

E gjithë procedura është e shkurtër, por e planifikuar mirë paraprakisht. Nuk ekzistojnë procedura TAVI urgjente, vetëm të planifikuara. Procedura kryhet gjithmonë pas MSCT të aortës sipas protokollit me matje dhe vlerësim të madhësisë së valvulës dhe strategjisë për vetë ndërhyrjen. Valvula është individuale dhe porositet posaçërisht për çdo pacient.
Gjatë vitit 2021 janë realizuar 19 procedura TAVI dhe 8 procedura vetëm gjatë muajit janar të këtij viti.

Hepatiti është një term i përgjithshëm që përshkruan inflamacionin e indit të mëlçisë. Megjithëse inflamacioni mund të ndodhë për një sërë arsyesh, më i zakonshmi është hepatiti viral.
Hepatiti alkoolik është një sindromë e rëndë në të cilën inflamacioni i mëlçisë shkaktohet nga konsumimi i alkoolit.

Sëmundjet e mëlçisë të shkaktuara nga alkooli

Sëmundja e mëlçisë nga alkooli (ALD – alcohol liver disease) është një term i përgjithshëm që i referohet dëmtimit të shkaktuar në indin e mëlçisë nga konsumimi i tepërt i alkoolit. Këtu përfshihen një sërë sëmundjesh, duke përfshirë steatozën (mëlçinë e dhjamosur), cirrozën dhe hepatitin alkoolik. Hepatiti alkoolik është një formë e rëndë e sëmundjes alkoolike të mëlçisë dhe zakonisht përparon në cirrozë të mëlçisë nëse konsumimi i alkoolit vazhdon.

Hepatiti alkoolik mund të tërhiqet nëse ndalohet pirja e alkoolit. Por nëse shfaqet cirroza, dëmtimi i mëlçisë është i pakthyeshëm.

Alkoolizmi është shkaku më i zakonshëm i transplantimit të mëlçisë në Shtetet e Bashkuara. Sipas Institutit Kombëtar për Abuzimin me Alkoolin dhe Alkoolizmin (NIAAA), hepatiti alkoolik përcaktohet nga:

• Shfaqja e verdhëzës brenda 60 ditëve nga një periudhë minimum 6-mujore e konsumimit të rëndë të alkoolit.
• Niveli i bilirubinës në serum, që i referohet përqendrimit të bilirubinës në gjak, prej më shumë se 3 miligramë për decilitër (mg/dL) krahasuar me rezultatin normal prej 1.2 mg/dL.
• Nivelet e ngritura të aspartat aminotransferazës (AST) zakonisht variojnë nga 5 deri në 40 njësi për litër serum deri në 50 deri në 400 njësi për litër. AST është enzima më e bollshme në mëlçi dhe kalon në gjak nëse mëlçia dëmtohet.
• Raporti AST/ALT (raporti ndërmjet përqendrimit të AST dhe aminotransferazës së alaninës, një tjetër enzimë që tregon dëmtim të mëlçisë) 1,5 ose më i madh.
• Mungesa e shkakut viral të hepatitit.

Klinikisht, simptoma më e zakonshme e hepatitis alkoolik është prania e verdhëzës, por simptoma të tjera përfshijnë: anoreksi, ethe, nauze/të përzjera, të vjella dhe lodhje. Humbja e oreksit për shkak të alkoolizmit, kequshqyerja është gjithashtu e zakonshme tek njerëzit me hepatit alkoolik.

Shkaqet e hepatitit alkoolik

Hepatiti alkoolik është një sëmundje e parandalueshme, e cila shkaktohet nga konsumimi i vazhdueshëm dhe më i tepërt i alkoolit në krahasim me atë që mund të përpunojë mëlçia. Mëlçia është vendi kryesor në trup ku alkooli metabolizohet nga tre sisteme enzimash përgjegjëse për oksidimin e alkoolit. (Këta përfshijnë sistemin citozolik të alkoolit dehidrogjenazës (ADH), sistemin mikrozomal të oksidimit të etanolit (MEOS) dhe sistemin e katalazës peroksizomale). Produkti i tre sistemeve është një metabolit reaktiv i quajtur acetaldehid, i cili dëmton indet e mëlçisë në mënyra të ndryshme.

Mekanizma është gjenerimi i radikaleve të lira dhe frenimi i mbrojtjes antioksiduese. Radikalet e lira janë molekula që përmbajnë oksigjen dhe janë një nënprodukt normal i prodhimit të energjisë nga qelizat. Në përqendrime të larta, ato mund të dëmtojnë membranat qelizore dhe proteinat duke shkaktuar dëmtim të indeve.

Antioksidantët, nga ana tjetër, janë molekula që neutralizojnë radikalet e lira dhe stresi oksidativ ndodh kur ka një çekuilibër midis radikaleve të lira dhe antioksidantëve, duke çuar në inflamacion dhe dëmtim të qelizave.
Kështu, alkooli në mënyrë indirekte dëmton mëlçinë gjatë metabolizmit. Megjithatë, mund të dëmtojë drejtpërdrejt qelizat e mëlçisë duke ndryshuar lëvizjen e enzimave të tjera dhe proteinave të transportuara.

Cila është sasia e alkoolit që shkakton hepatitin alkoolik?

Sasia e alkoolit që kërkohet për të shkaktuar hepatit alkoolik ndryshon në varësi të individit. Edhe pse zakonisht vërehet tek individët e moshës 40-60 vjeç, gjithashtu shfaqet tek personat më të rinjë dhe më të moshuar që i përkasin moshës 20 vjecare dhe 80 vjecare. Ndërsa marrja minimale e vlerësuar ditore e alkoolit e nevojshme për zhvillimin e hepatitis alkoolik është ndërmjet 20 dhe 40 gram në ditë, pacientët zakonisht raportojnë mbi 80 gram në ditë për një periudhë pesë vjecare.

Cilët janë personat më të rrezikuar?

Megjithëse ka prova të forta që sugjerojnë predispozicion gjenetik për zhvillimin e çrregullimit të abuzimit me alkoolin, roli i gjenetikës në përparimin e hepatitit alkoolik është i paqartë. Vetëm një përqindje e vogël e personave me alkoolizëm të rëndë zhvillojnë hepatit alkoolik. Megjithatë, hulumtimet kanë treguar se faktorët e mëposhtëm ndikojnë në rrezikun e zhvillimit të sëmundjes:

Gjinia

Gratë janë më të ndjeshme ndaj hepatitis alkoolik sepse ato thithin dhe metabolizojnë alkoolin ndryshe nga burrat. Gratë kanë më pak ujë në trup dhe më shumë yndyrë trupore, gjë që rezulton në përqendrime më të larta të alkoolit në gjak sesa burrat pas konsumimit të një niveli ekuivalent alkooli. Ata gjithashtu metabolizojnë alkoolin në gjak me një ritëm më të shpejtë se meshkujt.

Obeziteti

Prania e mbipeshës rrit ndjeshëm gjasat për hepatit alkoolik, për shkak të lidhjes ndërmjet alkoolit dhe yndyrës në trup. Për shembull, acidet yndyrore nga indi dhjamor (qelizat yndyrore) kontribuojnë në inflamacionin e mëlçisë dhe inflamacioni i citokineve në indin dhjamor është i lidhur ngushtë me inflamacionin në indin e mëlçisë.

Përkatësia etnike

Në Shtetet e Bashkuara, një studim që krahasoi ashpërsinë e hepatitis alkoolik dhe cirrozës tek pacientët me lëkurë të bardhë kundrejt pacientëve me lëkurë të errët zbuloi se pacientët afrikano-amerikanë dhe hispanikë me cirrozë kishin të ngjarë të kishin një rritje të dyfishtë të AST krahasuar me pacientët me lëkurë të bardhë. Hispanikët me hepatit alkoolik kanë gjithashtu më shumë gjasa të zhvillojnë tipare të cirrozës sesa afrikano-amerikanët dhe idndividët me lëkurë të bardhë.

A mund të parandalohet hepatiti alkoolik?

Edhe pse shmangia e konsumit total të alkoolit është mënyra e vetme për të eliminuar rrezikun e hepatitis alkoolik, reduktimi i pirjes në një sasi të moderuar mund të zvogëlojë rrezikun. Moskonsumimi i alkoolit me barna të tjera potencialisht toksike për mëlçinë dhe ndërrmarrja e hapave për të parandaluar infeksionin e hepatitit C, gjithashtu do të zvogëlojë gjasat e zhvillimit të hepatiti alkoolik.

Çdo ditë humbasim mesatarisht 100 fije flokësh. Por probleme të ndryshme shëndetësore mund ta përshpejtojnë ose nxisin këtë rënie të flokëve. Covid-19 është një ndër problemet shëndetësor që shkakton probleme me humbjen e flokëve. Pasojat që shkakton SARS-CoV-2 është rënia e papritur e flokëve, veçanërisht tek gratë.

Në shumicën e rasteve, rënia e flokëve për shkak të koronavirusit nuk ndodh menjëherë, por dy ose tre muaj pas infektimit me virusin. Zakonisht është tepër e theksuar, pasi karakterizohet me rënie masive të flokëve. Gjatë kësaj periudhe mund të gjejmë një tufë flokësh në dush, në furçë/krehër gjatë krehjes, ose aty ku uleni – në vetë divan.

Mund të vërejmë gjithashtu se flokët e humbasin volumin e tyre, vija e ballit ngrihet lart dhe vija vertikale bëhet më e dukshme.

Në këtë rast është e nevojshme që trupi të ushqehet, pra të marrë vitamina që do të forcojnë flokët, thonjtë dhe do të përmirësojnë pamjen e lëkurës.

Pse koronavirusi shkakton rënie të flokëve?

Efluviumi akut telogjen ndodh kur trupi përjeton stres që prek fijet e flokëve të cilat janë në fazën e rritjes. Si rezultat, ato flokë shkojnë drejt e në fazën telogjene, e cila është faza e fundit e jetës së tyre. Nga të dhënat e analizuara nga një studim i kryer në Nju Jork, u arrit në përfundimin se ky është shkaku i rënies së flokëve tek personat që kanë pasur Covid-19.

Në fakt, në ato raste, folikuli pushon së funksionuari, kështu që flokët nuk mund të vazhdojnë të rriten. Megjithatë, folikuli mbetet i ngjitur në lëkurën e kokës për rreth tre muaj, pas së cilës bie. Prandaj, infeksioni me koronavirus nuk shkakton rënie të flokëve menjëherë, por ndodh disa muaj më vonë.

Ka disa arsye që lidhen me shfaqjen e efluviumit akut telogjen. Ato variojnë nga mungesa e vitaminave, nivelet e ulëta të hekurit e deri te stresi nga vetë sëmundja.

Flokët janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj ndryshimeve që përjetojmë. Ato pësojnë ndryshime jo vetëm nga infeksioni, por edhe nga variacionet dietike, mungesa e diellit dhe e ajrit të pastër si pasojë e qëndrimit në shtëpi dhe sigurisht edhe ankthit që krijon kjo situatë në lidhje me pasigurinë sociale dhe ekonomike. E gjithë kjo ndikon mbi shëndetin e flokëve dhe humbjen e tyre.

Biotina kundër rënies së flokëve

Biotina ose vitamina H, vitamina B7 ose vitamina B8 njihet si një vitaminë efektive për lëkurën, flokët dhe thonjtë. Biotina mund të jetë një aleat i madh pas një situate stresuese për flokët tanë. Biotina stimulon rritjen e flokëve, gjeneron më shumë elasticitet dhe më pak thyerje, që do të thotë mbrojtje më e madhe kundër rënies së flokëve.

Përveç biotinës, e cila mund të ndihmojë shumë në këtë situatë, aminoacidet me origjinë bimore kanë një efekt të dobishëm, duke vepruar në tre nivele të gjëndrës së flokëve në rrënjë, flokë dhe skalp, duke kontribuar në rritjen dhe rezistencën e flokëve. Përveç kësaj, është mirë të kemi një kombinim të vitaminës B6 e cila ndihmon në rregullimin e aktivitetit hormonal dhe vitaminës B8 e cila së bashku me zinkun kontribuon në mirëmbajtjen normale të flokëve në kushte normale.

Sindroma e tunelit karpal shkaktohet nga presioni në nervin e mesëm të dorës. Tuneli karpal është në fakt një kanal i ngushtë në pëllëmbën e dorës i rrethuar nga kocka dhe ligamente. Kur nervi medial (i mesëm) është i ngjeshur, shfaqen simptoma që mund të përfshijnë: mpirje, ndjesi shpimi dhe dobësi në dorë dhe krah.
Vetë anatomia e kyçit, disa probleme shëndetësore dhe lëvizje të përsëritura që bëjmë me duar mund të kontribuojnë në shfaqjen e kësaj sindrome.

Trajtimi i duhur i kësaj gjendje zakonisht është i mjaftueshëm për të lehtësuar ndjesinë e shpimit dhe mpirjen, dhe më pas për të rivendosur funksionin e kyçit dhe krahut.

Simptomat

Simptomat e sindromës së tunelit karpal zakonisht fillojnë në mënyrë progresive dhe përfshijnë:

Mpirje ose ndjenjë shpimi. Mund të ndjeni ndjesi shpimi gjilpërash dhe mpirje në gishta ose në dorë. Gishtat e prekur janë zakonisht gishti i madh, gishti tregues, gishti i mesëm dhe gishti i unazës. Zakonisht gishti i vogël nuk preket. Ju mund të ndjeni një ndjesi të ngjashme me goditjen elektrike në këta gishta.
Ndjesia mund të variojë nga kyçi i dorës në dorë. Këto simptoma zakonisht shfaqen kur mbani timonin, telefonin ose gazetën. Por kjo ndjesi gjithashtu mund t’ju zgjoj ndërsa flini.
Shumë njerëz i shkundin ose i godasin duart në përpjekje për të lehtësuar simptomat. Ndjenja e mpirjes mund të bëhet konstante.

Dobësi. Mund të ndjeni dobësi në duar dhe t’ju bien sende nga duart. Kjo mund të jetë për shkak të mpirjes së duarve ose dobësisë së muskujve të gishtit të madh të cilët bëjnë lëvizjen e shtrëngimit, e cila gjithashtu kontrollohet nga nervi medial.

Shkaqet

Sindroma e tunelit karpal shkaktohet nga presioni në nervin median.
Nervi median (i mesëm) kalon nga parakrahu, përmes kanalit në nyje (tuneli karpal) në dorë. Mundëson shqisën e ndjesisë në pëllëmbën e dorës, gishtin e madh dhe gishtat e tjerë, përveç gishtit të vogël. Ky nerv gjithashtu lëshon sinjale nervore për të lëvizur muskujt rreth gishtit të madh.

Çdo gjë që shtyp ose irriton nervin e mesëm në hapësirën e tunelit karpal mund të çojë në sindromën e tunelit karpal. Pësimi i frakturës në kyçin e dorës mund të shkaktojë ngushtim të tunelit karpal dhe të irritojë nervin. E njëjta gjë ndodh me ënjtjen dhe inflamacionin e shkaktuar nga artriti reumatoid.

Zakonisht, sindroma e tunelit të kyçit të dorës ndodh nga faktorë rreziku të shumtë dhe të kombinuar që kontribuojnë në zhvillimin e kësaj gjendje.

Faktoret e rrezikut

Ekzistojnë shumë faktorë që lidhen me sindromën e tunelit karpal. Edhe pse nuk e shkaktojnë drejtpërdrejtë këtë sindromë, ato mund të rrisin rrezikun e acarimit ose dëmtimit të nervit të mesëm dhe janë:

Faktorët anatomikë. Fraktura ose spostimi i kyçit, ose artriti që deformon kockat e vogla të kyçit, mund të prishë hapësirën në tunelin e kyçit të dorës dhe të ushtrojë presion mbi nervin mesatar.

Personat që kanë tunel karapal më të vogël kanë më shumë gjasa të vuajnë nga sindroma e tunelit karpal.

Gjinia. Sindroma e tunelit karpal zakonisht është më e zakonshme tek gratë. Kjo mund të jetë për shkak se zona e tunelit të kyçit të dorës është relativisht më e vogël te femrat sesa te meshkujt.

Gjendjet që shkaktojnë dëmtim nervor

Disa sëmundje kronike, si diabeti, rrisin rrezikun e dëmtimit të nervit, duke përfshirë edhe dëmtimin e nervit medial.

• Gjendjet inflamatore. Artriti reumatoid dhe gjendjet e tjera që kanë komponent inflamator mund të ndikojnë në mukozën rreth tendinave në nyje dhe të shkaktojnë presion mbi nervin e mesëm.
• Medikamentet. Ekziston një lidhje ndërmjet sindromës së tunelit karpal dhe përdorimit të anastrozolit (Arimidex), një ilaç që përdoret për trajtimin e kancerit të gjirit.
• Mbipesha. Mbipesha është një faktor rreziku për zhvillimin e sindromës së tunelit karpal.
• Ndryshimet në lëngjet e trupit. Mbajtja e lëngjeve mund të rrisë presionin në tunelin karpal dhe të irritojë nervin median. Kjo ndodh zakonisht gjatë shtatzënisë dhe menopauzës. Sindroma e tunelit karpal e lidhur me shtatzëninë zakonisht përmirësohet vetë pas shtatzënisë.
• Gjendje të tjera mjekësore. Disa kushte të tilla si menopauza ose kushte të tilla si çrregullimet e tiroides, dështimi i veshkave dhe limfedema mund të rrisin shanset për të zhvilluar sindromën e tunelit karpal.
• Faktorët në vendin e punës. Puna me mjete vibruese ose që kërkon përkulje të zgjatur ose të përsëritur të kyçit mund të krijojë presion të dëmshëm në nervin median ose të përkeqësojë dëmtimin ekzistues të nervit, veçanërisht nëse puna kryhet në një mjedis të ftohtë.

Trajtoni sindromën e tunelit karpal sa më shpejt të jetë e mundur, menjëherë pas shfaqjes së simptomave. Në fazat e hershme, gjërat e thjeshta të cilat varen nga vetë ju mund ta zvogëlojnë problemin. Për shembull:

• Bëni pushime të shpeshta për të çlodhur duart.
• Shmangni aktivitetet që përkeqësojnë simptomat.
• Aplikoni kompresa të ftohta për të reduktuar ënjtjen.

Opsione të tjera trajtimi përfshijnë gips, medikamente dhe kirurgji. Gipsi dhe trajtime të tjera konservative kanë më shumë gjasa të ndihmojnë nëse keni pasur vetëm simptoma të lehta ose të moderuara që shfaqen dhe zhduken në më pak se 10 muaj. Nëse keni mpirje në duar, duhet të paraqiteni tek mjeku. Mos harroni, ekipi ynë I ortopedëve të një niveli të lartë me përvojë shumëvjeçare në trajtimin e të gjitha sëmundjeve ortopedike është në dispozicionin tuaj.

• 

Fibromialgjia është një çrregullim i karakterizuar nga dhimbje kronike muskuloskeletore e shoqëruar me lodhje të rëndë dhe probleme me gjumin, kujtesën dhe humorin, si dhe ulje të lëvizshmërisë së kyçeve. Shkaku i saktë i kësaj është i panjohur, por besohet se përfshin faktorë psikologjikë, gjenetikë, neurobiologjikë dhe mjedisorë. Shkencëtarët besojnë se fibromialgjia intensifikon ndjenjat e dhimbjes sepse në fakt ndikon në mënyrën se si truri dhe palca kurrizore përpunojnë sinjalet e dhimbjes.

Simptomat shpesh fillojnë pas traumave fizike, operacionit, infeksionit ose stresit të rëndë psikologjik. Në raste të tjera, simptomat zhvillohen gradualisht me kalimin e kohës, pa asnjë ngjarje apo arsye nxitëse.
Gratë zhvillojnë fibromialgji më shpesh në krahasim me burrat. Shumë njerëz me fibromialgji kanë gjithashtu dhimbje koke, janë të tensionuar, kanë çrregullime të nyjeve temporomandibulare, sindromën e zorrës së irrituar, ankth dhe depresion.

Edhe pse fibromialgjia nuk është e shërueshme, ekzistojnë medikamente që mund të ndihmojnë në kontrollin e simptomave, por të qenurit aktivë (kryerja e ushtrimeve), relaksimi dhe masat për lehtësimin e stresit mund të ndihmojnë së tepërmi.

Simptomat

Simptomat kryesore të fibromialgjisë përfshijnë:

• Dhimbje të përgjithshme. Dhimbja e lidhur me fibromialgjinë shpesh përshkruhet si dhimbje e lehtë, e bezdisshme dhe e vazhdueshme që zgjat të paktën tre muaj. Për t’u kategorizuar si dhimbje e përgjithshme, ajo duhet të jetë e pranishme në të gjithë trupin.

• Lodhje. Personat me fibromialgji shpesh zgjohen nga gjumi të lodhur edhe pse kanë kaluar mjaftueshëm orë duke fjetur. Gjumi i tyre ndërpritet shpesh nga dhimbja dhe shumë pacientë me fibromialgji vuajnë nga çrregullime të tjera të gjumit, si sindroma e këmbëve të shqetësuara dhe apnea e gjumit.

• Probleme konjitive (njohëse). Simptoma, e njohur zakonisht si “mjegull fibro ose mjegull truri”, dëmton aftësinë për t’u fokusuar, për të kushtuar vëmendje dhe për t’u përqendruar.

Fibromialgjia shoqërohet shpesh me kushte të tjera, të tilla si:

• Sindroma e zorrës së irrituar
• Sindroma e lodhjes kronike
• Migrena dhe lloje të tjera të dhimbjes së kokës
• Cistiti intersticial ose sindroma e dhimbshme e fshikëzës
• Çrregullime të artikulacionit temporomandibular (nyjes së nofullës).
• Ankthi
• Depresioni
• Sindroma e takikardisë posturale (pjesa më e madhe e gjakut qëndron në pjesën e poshtme të trupit kur ngriheni).

Arsyet që e shkaktojnë këtë gjendje

Shumë studiues besojnë se stimulimi i përsëritur nervor shkakton ndryshime në tru dhe palcë kurrizore tek personat me fibromialgji. Ky ndryshim shoqërohet me një rritje jonormale të nivelit të disa kimikateve në tru që transmetojnë sinjale dhimbjeje.
Për më tepër, receptorët e dhimbjes në tru duket se zhvillojnë një lloj kujtese të dhimbjes duke u bërë më të ndjeshëm, që do të thotë se ata mund të përgjigjen në mënyrë disproporcionale ndaj sinjaleve të dhimbjes.

Ekzistojnë shumë faktorë të mundshëm që çojnë në këto ndryshime, këtu përfshihen:

• Gjenetika. Për shkak se fibromialgjia zakonisht është e trashëguar, mund të ketë disa mutacione gjenetike që ka të ngjarë t’ju bëjnë më të prekshëm ndaj zhvillimit të çrregullimit.
• Gjinia. Fibromialgjia diagnostikohet më shpesh tek femrat sesa tek meshkujt.
• Infeksionet. Disa sëmundje mendohet se shkaktojnë ose përkeqësojnë fibromialgjinë.
• Stresi/ngjarje të caktuara fizike ose emocionale. Fibromialgjia mund të shkaktohet nga stresi/ngjarja fizike, siç është aksidenti automobilistik. Stresi psikologjik i zgjatur gjithashtu mund të ndikojë në shfaqjen e kësaj sëmundje.
• Çrregullime të tjera. Nëse keni osteoartrit, artrit reumatoid ose lupus, ka më shumë gjasa të keni fibromialgji.

Komplikimet

Dhimbja, lodhja dhe cilësia e dobët e gjumit të lidhura me fibromialgjinë mund të ndikojnë në aftësinë tuaj për të funksionuar në shtëpi ose në punë. Frustrimi i përballjes me një sëmundje që shpesh keqkuptohet mund të shkaktojë gjithashtu depresion dhe ankth të lidhur me shëndetin.

• 

Të gjithë e kemi dëgjuar shprehjen “Më ka hyrë i ftohti në kocka”. Në fakt kjo shprehje pasqyron perceptimin tek njerëzit se i ftohti është një nga shkaktarët e dhimbjeve të kockave dhe sëmundjeve reumatike.

Në këtë artikull do të shpjegojmë më në detaje se për çfarë bëhet fjalë.

Kur është ftohtë kemi përshtypjen se ndjejmë siklet apo parehati në kocka, madje edhe dhimbje për shkak të ndryshimit të temperaturës. I ftohti dhe lagështia i bëjnë muskujt të tendosur dhe të ngurtësuar, duke shkaktuar më shumë kontraktime dhe dhimbje. Kjo dhimbje në fakt shfaqet tek kyçet.

Në fakt, janë kyçet (nyjet) jo kockat, ato që e gjenerojnë këtë ndjenjë. Kjo ndjesi mund të shfaqet në formën e shqetësimit, dhimbjes ose inflamacionit që lind në çdo pjesë e kyçit – duke përfshirë kërcin, kockën, ligamentet, tendinat ose muskujt. Megjithatë, më së shpeshti, dhimbja e kyçeve i referohet artritit ose artralgjisë, që është inflamacion ose dhimbje e cila shfaqet tek vetë nyjet. Dhimbja e kyçeve mund të jetë e lehtë, duke shkaktuar dhimbje vetëm pas aktiviteteve të caktuara, ose mund të jetë e rëndë, madje edhe lëvizja mund të jetë e kufizuar, domethënë toleranca e dhimbjes mund të jetë tepër e ulët dhe tepër e dhimbshme.

Përsa i përket dhimbjes së kockave, ajo shfaqet vetëm atëherë kur lëndohen, goditen fort ose kur thyhen.

A do të thotë kjo se moti dhe temperatura ndikojnë në dhimbjen e kyçeve?

Po, por nuk shkaktojnë sëmundje reumatike.

Realisht, klima nuk ndikon në përhapjen apo shkaktimin e sëmundjeve reumatike, por është e vërtetë që i ftohti ndikon në perceptimin apo ndjenjën e dhimbjes tek ata që vuajnë nga këto sëmundje apo problemet me kyçet.

Çfarë ndodh në trupin tonë kur ekspozohemi ndaj të ftohtit:

• Trupi ynë regjistron të ftohtin
• Ngadalësohen rrahjet e zemrës
• Ngadalësohet qarkullimi i gjakut
• Rritet tensionimi i muskujve
• Muskujt tkurren dhe më pas ne perceptojmë dhimbje.

Prandaj, edhe pse ka një ndjenjë dhimbjeje gjatë periudhave të ftohta të vitit, nuk ka arsye për t’u shqetësuar.

Ajo çfarë është e rëndësishme dhe duhet ti përmbaheni me rigorozitet:

• Pavarësisht nga periudha e vitit, nëse tashmë jeni diagnostikuar me sëmundje reumatike, vazhdoni të merrni terapinë të përshkruar nga mjeku juaj.
• Vishuni në mënyrë të përshtatshme (me rroba të ngrohta).
• Shmangni ndryshimet e papritura të temperaturës (të përshtatni veshjet me ambientet ku qëndroni).
• Nëse është e nevojshme ose e mundur, rregulloni temperaturën në shtëpinë tuaj (për të qenë më e ngrohtë).
• Ngrohni ngrohur zonën e prekur aty ku ndjeni dhimbje, për të parandaluar shqetësimet në kyçe, në rast se dhimbja është e përditshme dhe konstante.
• Të qëndruarit aktiv është një nga mënyrat më të mira për të parandaluar apo ngadalësuar shfaqjen e dhimbjeve të kyçeve apo simptomave të sëmundjeve reumatike. Sëmundjet e sistemit lokomotor janë shumë të shpeshta dhe vlerësohet se një numër i madh i popullsisë vuan nga disa prej këtyre sëmundjeve.

Patologjia e osteoartritit mund të prekë një ose më shumë kyçe (nyje) dhe më të zakonshmet janë osteoartriti në duar, këllçe, në gjunjë dhe në shtyllën kurrizore.

Prandaj, nëse ndjeni parehati ose dhimbje në:

• Këllçe
• Gjunjë
• Shtyllën kurrizore
• Shpatulla
• Duar dhe bërryl
• Këmbë dhe kyçin i këmbës

Kontaktoni me ortopedët tanë të cilët me përvojën e tyre shumëvjeçare në trajtimin e sëmundjeve ortopedike dhe aplikimin e teknologjisë më të fundit në këtë fushë do t’ju ndihmojnë të merrni kujdes të personalizuar gjatë procesit të diagnostikimit, trajtimit dhe rehabilitimit të çdo patologjie të sistemit lokomotor.