Autor: zmc_piksel_dev

Prof. Iliev, kanceri i qafës së mitrës është kanceri i katërt më i zakonshëm tek gratë, i cili ka një statistikë shkatërruese në mbarë botën, duke marrë një viktimë çdo dy minuta. Nevoja për ndërgjegjësimin për këtë sëmundje malinje është mëse e nevojshme dhe në këtë kontekst do t’ju lutem të na shpjegoni se çfarë është në të vërtetë kjo sëmundje dhe cila është arsyeja e shfaqjes së saj?

Kanceri i qafës së mitrës është një sëmundje që zakonisht nuk ka simptoma, dhe është një ind tumoral i ri me tipare malinje që ka aftësinë të përhapet në mënyrë invazive në strukturat përreth, organet, limfat dhe enët e gjakut. Kanceri i qafës së mitrës është një tumor malinj epitelial që mund të lokalizohet në vetë qafën e mitrës ose në kanalin e qafës së mitrës (endocerviks). Popullata më e prekur janë femrat nga mosha 35 deri në 49 vjeç. Prandaj është thelbësore që të bëhen kontrolle të rregullta, të paktën një herë në vit, pasi zbulimi i hershëm dhe monitorimi i ndryshimeve mund të shpëtojë jetë.

Cilët janë faktorët e rrezikut për shfaqjen e kancerit të mitrës? A mund të parandalohet kanceri i qafës së mitrës?

Faktori më i lartë i rrezikut për zhvillimin e kancerit të qafës së mitrës është infeksioni me disa lloje të human papilloma virus i njohur si HPV. Ky virus bën pjesë në grupin e sëmundjeve seksualisht të transmetueshme dhe ka më shumë se 100 lloje të HPV. Nëntë prej tyre kanë provuar se kanë një potencial të lartë për të shkaktuar ndryshime në qafën e mitrës dhe për t’u shndërruar në kancer të qafës së mitrës. Prej tyre, HPV 16 dhe 18 kanë potencialin më të madh malinj (onkogjen). Shumica e grave të infektuara me virusin HPV janë asimptomatike dhe shërohen brenda 6 deri në 24 muaj. Megjithatë, kur sistemi imunitar nuk arrin të shpëtojë nga virusi dhe gruaja nuk është e vetëdijshme se është e infektuar dhe nuk kryen kontroll në kohë, rreziku për t’u prekur nga kanceri i qafës së mitrës rritet.

Nga këtu imponohet mënyra më e mirë dhe më e sigurt për parandalimin e saj, kjo mënyrë janë sigurisht ekzaminimet e rregullta gjinekologjike me bris (tampon) të rregullt citologjik (PAP test) dhe nëse është e nevojshme, shumë shpesh edhe marrja e tamponit për PCR. Në thelb kjo do të thotë se në rastet e konstatimit pozitiv (prezencës së HPV) duhet bërë tipizimi, pra përcaktimi i llojit të HPV-së.

Kanceri i hershëm i qafës së mitrës është asimptomatik në shumë raste. Cilat janë simptomat në rastin e përparimit të sëmundjes?

Kanceri i qafës së mitrës shfaqet pa simptoma. Nuk ka dhimbje, kruajtje, shqetësim dhe qelizat mund të ndryshojnë. Zhvillimi i kancerit të qafës së mitrës është zakonisht gradual dhe kalon nëpër disa faza. Fillimisht fillon me fazën prekanceroze, pikërisht atëherë kur diagnostikohet dhe trajtohet më së miri. Kjo pasohet nga një fazë e quajtur “statim nulta”, kur ende nuk ka invazim (përhapje). Nëse zbulohet në këtë fazë, trajtimi jep rezultate të shkëlqyera. Zhvillimi i mëtejshëm është progresiv dhe nga pikëpamja klinike ndahet në disa faza, përkatësisht në katër faza të invazimit.

Fazat përcaktohen në varësi të shkallës së pushtimit të strukturave, organeve përreth dhe janë shumë të rëndësishme për të vendosur për qasjen parësore në trajtimin e kancerit të qafës së mitrës. Në çdo fazë ka nën-faza që përcaktohen në bazë të gjetjeve klinike dhe analizave paraklinike nga të cilat më pas varet vendimi për aplikimin e intervenimeve të mëposhtme, përkatësisht përzgjedhjen e rasteve që janë për trajtim operativ primar dhe atyre në të cilat trajtimi parësor operativ do të ishte joadekuat (i pamundur, i dëmshëm).

Për fat të mirë, ndryshimet prekanceroze në qafën e mitrës rriten dhe zhvillohen në kancer shumë ngadalë, duke lënë një dritare të gjerë kohe për diagnostikim dhe terapi.

Në Qendrën për Shëndetin e Gruas në Spitalin klinik Zhan Mitrev, me qëllim për të kontribuar në rritjen e vetëdijes për zbulimin e hershëm të kësaj sëmundje, kemi krijuar një paketë ofertë në të cilën çdo grua që do të bëjë PAP test, do të marrë ekzaminim gjinekologjik me çmim të reduktuar prej -50%. Kjo zbritje është e vlevshme nga data 1 mars 2022 dhe do të zgjasë deri në fund të muajit mars.

SIMPTOMAT
Kanceri i qafës së mitrës zakonisht nuk ka simptoma, por ndonjëherë mund të përfshijë:

• Gjakderdhje pas marrëdhënies seksuale
• Shkarkim i përgjakshëm
• Cikël të çrregullt menstual
• Dhimbje – e cila është një simptomë e vonë

DIAGNOZA

• PAP test
• Kolposkopia
• Biopsi
• Kiretazh dhe konizim eksplorues me gjetje histopatologjike

Diagnostikime shtesë:

• Ekografi gjinekologjike
• Ekografi (eko) e barkut
• Skaner (CT)
• Rezonancë magnetike
• Kolonoskopi
• Cistoskopi
• X-ray (RTG) e mushkërive dhe kockave
• Analiza laboratorike shtesë.

Çfarë është TAVI?

TAVI është implantimi i valvulës së aortës nëpërmjet katetrës (Transcatheter Aortic Valve Implantation). Është një procedurë minimalisht invazive që ndihmon për të zëvendësuar valvulën e aortës së dëmtuar të zemrës suaj.

Mjeku juaj mund ta rekomandojë këtë procedurë nëse keni një problem me valvulën e aortës dhe jeni në rrezik shumë të lartë për të kryer operacion me zemër të hapur.
Valvula juaj e aortës është një nga katër valvulat kryesore në zemrën tuaj. Ndërkohë që zemra juaj rreh, ajo hapet dhe mbyllet, duke lejuar që gjaku të rrjedhë nga zemra në pjesën tjetër të trupit në një drejtim.

Me kalimin e moshës, pllakat mund të grumbullohen në valvulën e zemrës, duke e bërë atë më të fortë dhe më të trashë. Si rezultat, valvula juaj e aortës mund të mos hapet siç duhet, duke e detyruar zemrën të punojë më shumë për të pompuar gjakun përmes kalimit të ngushtë. Kjo është një gjendje e quajtur stenozë ose ngushtim i aortës.
Stenoza e aortës mund të çojë në gulçim, dhimbje gjoksi, lodhje dhe marramendje, humbje të vetëdijes dhe aritmi kërcënuese për jetën.

Procedura TAVI në fakt kryhet për të korrigjuar valvulën tuaj.

Gjatë intervenimit, përmes prerjes në zonën e bikinit futet një rrjetë, e cila shërben për të ruajtur hapjen e valvulës në gjerësinë optimale të kërkuar. Mund të kryhet nën anestezi lokale ose të përgjithshme.

Cilat janë rreziqet nga procedura TAVI?

TAVI është një procedurë minimalisht invazive, që do të thotë se kryhet përmes prerjeve shumë të vogla – në vend të një prerje të madhe. Kirurgjia minimale invazive ofron një shans më të mirë për një rikuperim më të shpejtë pas operacionit. Megjithatë, si me çdo procedurë, ekzistojnë rreziqe të mundshme.

Ato mund të përfshijnë:

• Gjakderdhje ose lëndim vaskular
• Ritmi jonormal i zemrës (aritmitë) – ndonjëherë nevojitet një stimulues kardiak
• Arteria koronare e bllokuar dhe pasuese sulmi në zemër
• Regurgitimi i aortës – kthim i madh i gjakut në zemër
• Dëmtimi i veshkave
• Goditja në tru
• Vdekja

Mjeku juaj do t’ju shpjegojë rreziqet në detaje përpara se të pranoni operacionin. Mbani në mend se mund të flisni me të për çdo pyetje apo shqetësim. Do t’ju kërkohet të nënshkruani një formular pëlqimi për të rënë dakord me procedurën.

Si të përgatitemi për TAVI?

Pyesni mjekun tuaj për medikamentet tuaja të rregullta – veçanërisht nëse jeni duke marrë ilaçe për diabetin ose terapi antikoagulante. Nëse jeni duke marrë ilaçe për diabetin, do t’ju duhet të bëni një kontroll tek mjeku juaj përpara operacionit.

Mos konsumoni ushqim – të paktën gjashtë orë para fillimit të procedurës

Mos pini lëngje të kthjellta katër orë përpara. Tek lëngjet dhe pijet e kthjellta përfshihen ujë dhe çaji.

Përpara se të filloni me procedurën, do t’ju kërkohet të hiqni bizhuteritë dhe të vishni rrobat e spitalit.

Gjatë procedurës:

Zona mpihet me anë të anestezisë locale ose anestezi e përgjithshme. Kjo do të diskutohet me ju përpara procedurës.
Katetri në formën e balonës futet në arterie në zonën e bikinit ose nën klavikulën tuaj.
Kateteri mbërrin në zemrën tuaj dhe vendoset në hapjen e valvulës së aortës.

Mjeku e fryn butësisht balonën për të hapur valvulën – kjo procedurë realizohet nën kontrollin e rrezeve X.
Mjeku implementon një valvul të re aortale duke përdorur një tub rrjetë metalike që mban valvulën në vend – valvula e re ose zgjerohet vetë ose zgjerohet me ndihmën e balonit, në varësi të llojit të valvulës së përdorur.
Valvula e re pozicionohet në mënyrë për ta shyrë/larguar valvulën tuaj të dëmtuar.

Baloni fryhet dhe më pas mjeku heq kateterin e balonit.

Çfarë ndodh pas procedurës TAVI?

Pas procedurës TAVI, mjeku juaj do t’ju monitorojë nga afër dhe do t’ju tregojë se sa kohë ju duhet të qëndroni në spital. Mos harroni se ekipi mjekësor është i përkushtuar për të ofruar rezultatin më të mirë të mundshëm për ju dhe ata do të jenë aty për të mbështetur rimëkëmbjen tuaj në çdo hap.Përpara se të shkoni në shtëpi, do t’ju jepen udhëzime të hollësishme se si të rekuperoheni shpejt dhe mirë – dhe është shumë e rëndësishme ti ndiqni këto udhëzime. Nëse vazhdoni të përjetoni ndonjë shenjë ose simptomë që ju bën të ndiheni të shqetësuar, bëni rezervimin e kontrollit për tu konsultuar me mjekun tuaj.

Procedurat TAVI në Klinikën Zhan Mitrev kryhen nga një ekip me përvojë dhe mbulohen nga fondi i sigurimeve shëndetësore për shtetasit vendas.

Më poshtë mund të shikoni një video të shkurtër se si duket procedura TAVI.

Tradicionalisht edhe këtë vit Java e luftës kundër sëmundjeve kardiovaskulare organizohet nga ekipi i psikologëve të klinikës tonë , Asst. Dr. Kristina Egumenovska psikoterapiste e licencuar dhe psikologia e lincencuar dhe specializante në psikoterapi Marija Axhioska.

Pjesë e aktiviteteve janë edhe kontrollet kardiologjike pa pagesë që bëhen gjatë kësaj jave për pacientët е kategorive më të dobëta, nga qendra ditore për personat e moshuar, të pastrehët dhe personat të cilët janë nën kujdesin dhe mbrojtjen ndërkombëtare të Republikës së Maqedonisë.

Tromboza është një gjendje potencialisht kërcënuese për jetën që mund të shkaktojë mpiksje dhe të ndalojë furnizimin me gjak në organe, të cilat përveç të tjerash mund të manifestohen klinikisht si atak në zemër ose goditje në tru. Është jashtëzakonisht e rëndësishme të njihen karakteristikat e trombozës, shkaqet e shfaqjes së saj dhe mënyrat për të reduktuar rrezikun e mpiksjes në mënyrë që të shmangen komplikimet e mundshme serioze.

Çfarë sëmundjesh mund të shkaktojë?

Tromboza ndodh kur formohet mpiksje në një venë ose arterie që pengon qarkullimin e duhur të gjakut në to. Nëse shfaqet mpiksje në venat e ekstremiteteve të poshtme, kemi të bëjmë me trombozë të venave të thella. Nga ana tjetër, nëse mpiksja e gjakut vendoset në mushkëri, mund të shkaktojë një gjendje mjekësore urgjente të njohur si emboli pulmonare. Nëse mpiksja migron në arteriet e trurit, mund të ndodhë goditje cerebrovaskulare (infarkt në tru). Nëse ka një ndërprerje të qarkullimit të gjakut në arteriet koronare të zemrës, bëhet fjalë për një infarkt miokardi ose atak në zemër.

Si mund të parandalohet?

Disa masa për të parandaluar formimin e mpiksjes së gjakut në trup janë:

• Reduktimi i konsumit të kripës.
• Ecjet apo shëtitjet e shpeshta.
• Në rast të ndonjë sëmundjeje që mund të shkaktojë mpiksje gjaku (aritmi kardiake, venat me variçe, probleme me koagulimin…) terapia me antikoagulantët do të ndihmojnë në uljen e rrezikut të trombozës.

Disa pyetje dhe përgjigje:

A duhet të kujdesen për trombozën të rinjtë që merren me sport dhe duken të shëndetshëm?

Edhe pse grupmosha në të cilën këto mpiksje janë më të zakonshme është sigurisht tek individët mbi 60 vjeç, tromboza mund të shfaqet në çdo moshë, veçanërisht tek gratë që marrin pilula kontraceptive ose nëse kanë predispozitë gjenetike për trombozë.

A ka ndonjë mënyrë për të parandaluar trombozën?

Edhe pse ekzistojnë antikoagulantë që reduktojnë rrezikun e trombozës, çelësi për të shmangur këtë lloj mpiksjeje është shmangia e periudhave të zgjatura të palëvizshmërisë. Ecja, stërvitja ose çdo aktivitet tjetër fizik është thelbësor për të reduktuar rrezikun e trombozës.

A lidhet gjithmonë dhimbja e këmbës dhe e muskujve me praninë e mpiksjes së gjakut?

Simptomat më të zakonshme për praninë e mpiksjes së gjakut janë ënjtja, ethet ose dhimbjet në pjesën e ekstremiteteve. Këto simptoma shpesh mund të ngatërrohen me dhimbje ose lëndim muskuloskeletor. Në këto raste është e nevojshme kryerja e një testi të quajtur “Eko-Doppler”, i cili mundëson vizualizimin e shpejtë dhe me efikasitet të ndalimit të qarkullimit të gjakut dhe identifikon vendndodhjen e mpiksjes.

Në rast se keni shfaqje të këtyre simptomave ose mendoni se mund të jeni të prirur ndaj mpiksjes së gjakut, mos hezitoni të konsultoheni me mjekun tuaj. Në klinikën tonë kemi specialistët më të mirë në transfuziologji, kardiologji, kirurgji vaskulare dhe radiologji të cilët do t’ju ofrojnë trajtimin e duhur dhe të personalizuar.

Mos prisni, rezervoni terminin tuaj me zbritje tçmime të reduktuara

Jemi të sigurt se tashmë e dini që kanceri është një nga 10 kërcënimet më të mëdha për shëndetin global të njeriut. Vetëm në vitin 2021, rreth 10 milionë njerëz në mbarë botën kanë humbur jetën nga kanceri. Por nuk është vetëm vdekja e parakohshme ajo që shqetëson. Këtu përfshihet humbja e produktivitet, kostot shëndetësore, humbja e të ardhurave, cilësia e reduktuar e jetës, mungesa e aftësisë për të funksionuar.

Kjo është arsyeja pse çdo 4 shkurt, Dita Botërore e Kancerit tërheq vëmendjen në nivel botëror për parandalimin, diagnostikimin dhe trajtimin e kancerit, duke njohur angazhimin e organizatave, komuniteteve dhe individëve për të reduktuar ndikimin global të sëmundjes.

Të mos e nënvlerësojmë fuqinë e ndërgjegjes kolektive, le të kontribuojmë të gjithë në ndërgjegjësimin se një përqindje e madhe (30 deri në 50%) e të gjithë kancereve mund të parandalohen nëse merren masat në kohën e duhur. Sot, ka 43.8 milionë njerëz që janë ende gjallë 5 vjet pas diagnozës së tyre.

Nëpërmjet investimit, aksesit të madh për marrjen e informacionit, diagnostikimit dhe trajtimit në kohë rriten shanset për të mbijetuar nga kanceri.

Spitali klinik Zhan Mitrev i bashkohet nismës për informim dhe diagnostikim në kohë me çmime të reduktuara. Në periudhën 7 shkurt deri më 31 mars, ekzaminimet si: ekoja e gjirit, mamografia 2D, 3D, tomografia e kompjuterizuar e mushkërive dhe mapimi apo skanimi i lëkurës janë me gjysmë çmimi.

Mos prisni, rezervoni terminin tuaj në 02/3091-484

Bëni gjithçka që është në dorën tuaj për të zvogëluar rrezikun e kancerit, përpiquni të zbatoni këshillat e mëposhtme:

• Kryeni kontrolle të rregullta, ato janë një faktor kyç për shpëtimin e jetës, sepse parandalojnë mundësinë e zhvillimit të kancerit dhe zvogëlojnë rrezikun e vdekjes së parakohshme.
• Reduktoni përdorimin e pijeve alkoolike dhe duhanit sepse rrisin shanset për t’u prekur nga kanceri.
• Mundohuni të bëni një mënyrë jetese më të shëndetshme.
• Merruni me aktivitet fizik. Reduktoni kohën e kaluar ulur.
• Shmangni ekspozimin në diell. Përdorni krem kundër diellit.
• Merrni masa për të mbajtur një peshë trupore të shëndetshme.