Употреба на витаминот Д

декември 3, 2020

Д витаминот е неопходен за формирање и одржување на здрави коски од проста причина што апсорпцијата на калциумот (главната компонента на коските) се случува само доколку во организмот е присутен витаминот Д. Самиот организам го создава витаминот Д преку абсорпција на сочевите зраци преку кожата, истите се претвораат во активна форма на витамин Д – калциферол.

Количината на витамин Д што го произведува вашето тело зависи од многу фактори, вклучително и од периодот на денот, сезоната, површината и пигментацијата на вашата кожа. Во зависност од земјата каде живеете и од вашиот животен стил.

Производството на витамин Д може да се намали или исчезне целосно во текот на зимските месеци. Кремите за сончање со заштитен фактор, иако се важни и се препорачува нивната употреба, може исто така да го намалат производството на витамин Д.

Само околу 10 до 20 проценти од витамин Д се внесува со исхрана. Витаминот Д е присутен во млеко, житарици и масна риба како лосос, скуша и сардини.

Кај оние лица кои недоволно или пак воопшто не се изложуваат на сочевите зраци (најчесто постарите лица) производство на витаминот Д во нивниот организам е намалено. Кај тие лица се препорачува консумирање на суплементи кои содржат витамин Д со цел подобрување на здравјето на нивните коски. Препорачливта дневна доза на витаминот Д е 400 IU (интернационални единици) кај децата до 12 месечна возраст, 600 IU за децата над една година и возрасни до 70 годишна возраст, а 800 IU за лицата над 70 години.

Во услови на пандемија, кога имунитетот зависи од многу фактори, употребата на витамини, минерали и други имуно суплементи е зголемена. Имено, освен витаминот Ц, Цинкот и витаминот Д се додатоците кои се препорачуваат. Конкретни научни докази сеуште нема, иако бројни се истражувањата во кои се поврзува употребата на витаминот Д како регулатор на гени важни за имунитетот т.е одбраната на човечкиот организам.

Полезно влијание на витамин Д
Освен кај здрави луѓе, направени се бројни истражувања кои ја докажуваат улогата на витаминот Д при лекување на специфични состојби:

• Рак. Истражувањата покажуваат дека витаминот Д може да помогне во спречување на одредени видови на рак, особено кога се зема со додаток на калциум.
• Когнитивно здравје. Раните истражувања кажуваат дека витаминот Д може да влијае на когнитивното здравје. Во мала студија на возрасни над 60 години кои се лекувале од деменција, истражувачите откриле дека земањето додатоци/суплементи на витамин Д им помага да ја подобрат нивната когнитивна функција.
•  Наследни нарушувања. Додатоците на витамин Д може да се користат за лекување на наследни нарушувања поврзани со неможноста да се апсорбира или процесира витамин Д, како што е фамилијарна хипофосфатемија.
• Мултиплекс склероза. Истражувањата покажуваат дека долгорочното додавање на витамин Д го намалува ризикот од мултиплекс склероза.
• Остеомалација. Додатоците на витамин Д се користат за лекување на возрасни лица со сериозен недостаток на витамин Д, што предизвикува губење на содржина на минерали во коските, болки во коските, мускулна слабост и омекнување на коските (остеомалација).
• Остеопороза. Се смета дека луѓето кои добиваат доволно витамин Д и калциум од нивната исхрана можат да го забават губењето на минералите во коските, да спречат остеопороза и да го намалат ризикот од фрактури на коските.
• Псоријаза. Кај некои луѓе, примената на витамин Д, може да ја третира псоријазата
• Рахитис (метаболно заболување на коските). Тоа е ретка состојба што се јавува кај деца со недостаток на витамин Д. Земањето додатоци на витамин Д може да го спречи и лечи проблемот.

Безбедност и несаканите ефекти

Употребата на витаминот Д, доколку се прима во соодветни дози како што напоменавме погоре, се смета за безбедна и не предизвикува несакани ефекти.

Секако, пркумерните дози можат да бидат штетни. Кај децата над 9 години, возрасните, бремените жени и доилките кои земаат повеќе од 4.000 IU витамин Д дневно може да се појави следново:

• Гадење
• Повраќање
• Недостаток на апетит
• Запек
• Чуство на слабост
• Губење на тежина
• Конфузија
• Дезориентација
• Проблеми со срцевиот ритам
• Оштетување на бубрезите

Препорака

Без витамин Д, коските можат да станат слаби, тенки и кршливи. Недостатокот на витамин Д е исто така поврзан со појава на остеопороза и некои видови на рак. Доколку не добивате доволно витамин Д од сончеви зраци или извори на храна, се препорачува користење на додатоци на витамин Д. Кај лицата кои страдат од одредени хронични болести дозата на Витаминот Д ја одредува лекарот кој ја третираа болеста кај пациентот.