Влијанието на летниот период врз невролошките болести

август 20, 2025

Превентивни совети за пациентите

Летниот период се одликува со високи температури, зголемена влажност и чести промени во дневната рутина – фактори кои кај повеќето луѓе можат да предизвикаат непријатност, но кај лицата со хронични невролошки болести тие претставуваат значителен ризик за влошување на здравствената состојба.

Пациентите со дијагностицирани невролошките заболувања, како што се: мултипла склероза, епилепсија, паркинсонова болест, мозочен удар, мигрена, и други, се особено чувствителни на влијанието од надворешните фактори. Високите температури можат да ја нарушат терморегулацијата, да предизвикаат дехидратација, замор, пад на крвниот притисок или дестабилизација на веќе воспоставена терапија. Тоа може да резултира со влошување на симптомите, појава на нови невролошки тегоби или зголемен ризик од акутни настани како мозочен удар или епилептичен напад.

Токму затоа, свеста за овие ризици и навременото преземање на соодветни превентивни мерки е од суштинско значење – како за самите пациенти, така и за нивните семејства.
Повеќе детали на оваа тема прочитајте од текстот на д-р Елеонора Лазарова – специјализант по неврологија

Невролошки болести кои се влошуваат во лето и превентивни совети за справување

Во летните месеци, високите температури, зголемената влажност и дехидратацијата можат да доведат до влошување на симптомите кај повеќе невролошки болести. Подолу е опишано како истите делуваат кај различните состојби поединечно заедно со совети за полесно справување.

Мултипла склероза (МС)

Летните горештини предизвикуваат пораст на телесната температура, што го нарушува преносот на нервните импулси. Пациентите можат да почувствуваат замор, слабост, заматен вид и нарушена рамнотежа. Овој ефект е познат како феномен на Утоф.
🔹 СОВЕТ
– Избегнувајте топли бањи, туширајте се со млака вода.
– Останете во климатизирани простории.
– Намалете физичка активност при високи температури.

Мигрена

Високите температури, изложеноста на силна светлина, нередовниот сон и дехидратацијата се чести тригери за мигренозни напади. Во лето, овие фактори се поизразени, па нападите може да станат поинтензивни и почести.
🔹 СОВЕТ
– Јадете редовно, спијте доволно и избегнувајте трепкачка светлина.
– Носете очила за сонце и шапка.
– Избегнувајте храна и пијалаци што предизвикуваат напади.

Епилепсија

Топлината и недостатокот на течности може да ја нарушат електричната активност во мозокот. Дополнително, нередовно земање лекови (поради патувања или заборавеност) може да доведе до зголемен ризик од напади.
🔹 СОВЕТ
– Не заборавајте лекови.
– Одморајте доволно и пијте многу течности.
– Избегнувајте стрес и прегревање.

Мозочен удар (исхемичен и хеморагичен)

Во лето, дехидратацијата ја згуснува крвта, а топлината го дестабилизира крвниот притисок. Овие состојби го зголемуваат ризикот од тромбоза или крварење во мозокот. Лицата со хипертензија, срцеви заболувања или претходен удар се особено ранливи и треба да внимаваат.
🔹 СОВЕТ (преживеани или со ризик):
– Контролирајте го притисокот и шеќерот.
– Внесувајте доволно течности.
– Не престанувајте со терапија.

Паркинсонова болест

Пациентите често имаат нарушена регулација на телесната температура. Во лето, можат да доживеат вртоглавици, падови, замор, па дури и нарушено дејство на лековите поради дехидратација.
🔹 СОВЕТ
– Контролирајте го редовно крвниот притисок (особено наутро).
– Консултирајте се со лекар доколку почувствувате слабост или несвестица.
– Внимавајте на дехидратација – влијае на лековите.

Алцхајмерова болест и други деменции

Топлината и промените во околината можат да ја зголемат збунетоста, раздразливоста и агитацијата. Пациентите често не чувствуваат жед, па ризикот од дехидратација и топлотен удар е висок.
🔹 СОВЕТ
– Потсетувајте ги пациентите да пијат вода.
– Овозможете им рутина и мирна околина.
– Избегнувајте изложеност на топлина без надзор.

Миастенија гравис

Оваа автоимуна болест се карактеризира со мускулна слабост, која се влошува при топлина и физички напор. Во лето, симптомите можат да станат поизразени, особено во мускулите за голтање, движење на очите и дишење.
🔹 СОВЕТ
– Одморајте често.
– Избегнувајте сонце и напор.
– Контактирајте лекар ако се влошат симптомите на голтање или дишење.

Периферни невропатии (дијабетична)

Топлината може да ја засили болката, пецкањето или горењето во рацете и нозете, особено кај лица со дијабетес или други метаболни нарушувања.
🔹СОВЕТ
– Избегнувајте топлина на нозете (на пр. топол под).
– Одмор и лесна облека помагаат при непријатности.

Автономна неуропатија

Кај пациенти со нарушена функција на автономниот нервен систем, телото потешко се адаптира на високите температури. Ова води до пад на крвниот притисок, вртоглавици, па дури и несвестица.
🔹 СОВЕТ
– Станувајте полека од седечка или лежечка положба.
– Одржувајте сол и вода во организмот според препорака на лекар.
Грижата за овие пациенти во топлите периоди не е луксуз, туку неопходност – и таа треба да биде приоритет за секој здравствен работник, негувател, но и самите пациенти и нивните семејства.