Септември е почеток за нови работи, за нови животни поглавја особено за децата од претшколска и школска возраст. Во овој период кога децата преминуваат од една во друга средина, кога се запознаваат со нови правила и се стекнуваат со нови навики се појавуваат и проблеми и дилеми, особено кај нивните родители. Кај многу од нив, чие дете за првпат се одделува од домот и е речиси преку цел ден во градинка или училиште периодот се манифестира страв дека немаат контрола над начинот на исхрана на нивното дете.
Педијатрите од ЖАН МИТРЕВ КЛИНИКА советуваат:
Нема голем простор за паника бидејќи повеќето градинки имаат соодветно скроени менија во кои се внимава на нутртитивните потреби на децата во раст. Во некои градинки е дозволено да се понесе спакувана храна од дома, и ако тоа се здрави оброци за ручек и ужинки, тогаш тоа е доволно за во текот на денот ги одржат навиките за здрава исхрана. Но, многу е важно во овој процес на подготовка и пакување на здрава храна да го интегрирате и Вашето дете. Тоа ќе го поттикне да прави добар избор за исхрана подоцна, кога ќе треба да одлучи што и како ќе се храни.
Кога сте дома, имајте на ум дека нивните порции треба да бидат помали од Вашите, но нивната чинија да има иста големина. При тоа, половина од чинијата треба да е полна со овошје и зеленчук, а остатокот со целозрнести житарки, зрна и протеини, како и додаток на млечни производи (млеко/јогурт).
Правилната нутриција е најдобриот начин со кој можете да му помогнете на Вашето дете во периодот кога расте, а со тоа да поддржите и промовирате правилен начин на исхрана на што се темели и доживотно здраво живеење.
Исхраната за деца се базира на истите принципи како и исхраната за возрасни. Секое дете има потреба од истите видови на хранливи материи-како што се витамини, минерали, јаглехидрати, протеини и масти. Децата, сепак, имаат потреба од различни количини на одредени хранливи состојки на различна возраст.
Која е вистинската формула што ќе Ви биде корисна за да знаете дека правилно ги исхранувате вашите деца? Ви претставуваме кои се основните групи на нутритиенти кои ќе Ви овозможат правилна нутриција за растот и развојот на вашето дете.
Овие типови и групи на храна треба да се основата во секојдневната исхрана на Вашето дете:
Протеини одберете протеини од животинско потекло како месо и живина, морска храна, јајца, грав, грашок и несолени јаткасти плодови.
Овошје охрабрете го вашето дете да јаде различни типови на свежо овошје, понекогаш и замрзнато или сушено овошје. Ако Вашето дете пие сок, бидете сигурни дека тоа е 100% сок без додадени шеќери, а притоа ограничете ја количина до 150-200 мл. Имајте на ум дека половина чаша суво овошје се брои како една чаша од свежо овошје. Кога се консумира во изобилие, сушеното овошје може да придонесе во внесување на екстра калории.
Зеленчук потрудете се да им дадете разновидни, по можност свежи зеленчуци. Секој ден во неделата во исхраната вклучете зеленчук, било со темно зелена, црвена или портокалова боја, потоа грав и грашок, скроб и друго. При изборот на конзервиран или замрзнат зеленчук изберете опција без сол/адититиви.
Житарки подберете цели зрна, како што е лебот од цело зрно на жито, овес, пченка, ориз и други нерафинирани житарки. Ограничете ја употребата на рафинирани / обработени житарки.
Млечни производи охрабрете го Вашето дете да јаде ниско-маслени млечни производи, како што се, млеко, јогурт, сирење.
Целта е да се ограничат калориите кои Вашето дете ги внесува од:
Додавање на дополнителни шеќери во исхраната. Во хранителните продукти има шеќери, како што се оние со овошје и млеко, а при тоа фокусирајте се да не се додаваат шеќери. Примери на додаден шеќер вклучуваат кафеав шеќер, сируп од пченка, мед, маџун и друго.
Ограничете го внесот на заситени и транс масти. Тоа се масти кои доаѓаат главно од животинско потекло на храна, како што се црвено месо, живина и полномасни млечни производи. Заменете ги заситените масти со растителни масла или масла од јаткасти плодови (ладно цедени масла), кои обезбедуваат есенцијални масни киселини и витамин Е. Ограничете го внесот транс масти, преку избегнување на храна која содржи хидрогенизирани масло.
Калориски потреби според возрасните групи и полот детето
Возраст од 2 до 3 години
Калории 1.000-1.400 – во зависност од растот и нивото на активност
Протеини 60-120 грама
Овошје 1-1.5 чаши
Зеленчук 1-1.5 чаши
Зрнести житарки 80-150 грама
Млеко до 2 чаши
Возраст од 4 до 8 години за девојчиња
Калории 1.200-1.800 во зависност од растот и нивото на активност
Протеини 80-150 грама
Овошје 1-1.5 чаши
Зеленчук 1,5-2,5 чаши
Зрнести житарки а 100-200 грама
Млеко до 2,5 чаши
Возраст од 4 до 8 години за момчиња
Калории 1.200-2.000 во зависност од растот и нивото на активност
Протеини 50-150 грама
Овошје 1-2 чаши
Зеленчук 1,5-2,5 чаши
Зрнести житарки 100-200 грама
Млеко до 2,5 чаши
Возраст од 9 до 13 години за девојчиња
Калории 1.400-2.200 во зависност од растот и нивото на активност
Протеини 120-170 грама
Овошје 1,5-2 чаши
Зеленчук 1,5-3 чаши
Зрнести житарки 140-200 грама
Млеко до 3 чаши
Возраст од 9 до 13 години за момчиња
Калории 1.600-2.600 во зависност од растот и нивото на активност
Протеини 140 – 180 грама
Овошје 1,5-2 чаши
Зеленчук 2-3,5 чаши
Зрнести житарки 140-250 грама
Многу е важно да се промовира и физичката активност во периодот на раст и развој. Тогаш се оформуваат навиките за здрав живот, се оформува и ’рбетниот столб, мускулите итн. Се препорачува најмалку 30 минутна физичка активност во текот на денот, а при тоа да се сврти внимание на вежбите за ’рбетниот столб и исправеното држење на телото, практикување на гимнастиката, како и да се ограничи и да се избегнува користење на компјутери, телефони повеќе од 40 минути во тек на денот.
