Новости

Во 60-те години на минатиот век, медицинските професионалци забележале значителна загуба на телесната тежина кај оние на кои им биле отстранети делови од желудникот како третман за желудечни чиреви.

Како резултат на оваа констатација со текот на годините се развиле најразлични типови софистицирани операции за слабеење. Денес постои широк спектар зафати од кои секој може да одбере. Трите најчесто применувани типа на операции за слабеење се: Roux-en-Y гастричен бајпас, гастричен прстен и гастричен ракав (sleeve ресекција). Секој тип има свои добри и лоши страни – вели Прим. д-р Мане Хаџи-Манчев, специјалист по општа хирургија во нашата клиника.

Операција за гастричен бајпас

За прв пат развиена во текот на 1960, оваа операција во суштина го дели стомакот на два дела. Едниот дел од желудникот собира храна и е поврзан со долниот дел на тенкото црево. Единствената функција на вториот желудник е да создаде дигестивни течности што треба да се пренесат на тенкото црево за да помогне во варењето на храната. Со создавање помал желудник, лицето се чувствува побрзо најадено, а бидејќи дел од дигестивниот систем е прескокнат, од храната се апсорбира помала количина калории. Со оваа метода ефектите на слабеење се брзи, доаѓа до брзо губење на телесната тежина и е интервенција која што се применува кај пациенти со висок телесен (bodymass) индекс над 65.

Добри страни

Овој вид на баријатриска хирургија обично доведува до најбрзи, најдраматични резултати. За 6 месеци, се случува дури 50% од вкупното слабеење и може да продолжи дури две години. Со ова брзо губење на тежината доаѓа и брзото закрепнување од различни проблеми поврзани со телесната тежина, како што се висок крвен притисок, апнеја при спиење, па дури и дијабетес. Понатаму, резултатите имаат тенденција да траат.

Лоши страни

Бидејќи храната релативно брзо поминува низ дигестивниот тракт, постои ризик да не се апсорбираат доволно хранливи материи. Да, се абсорбираат помалку калории, но ова исто така значи дека се апсорбираат помалку калциум, железо и одредени витамини од храната. Луѓето кои се подложени на операција за слабеење, мораат да земаат додатоци секој ден за да ги надоместат пропуштените хранливи материи и да внимаваат да внесат доволно калории за да можат безбедно да вежбаат.

Понатаму, бајпас на желудникот е голема операција, и како таква, носи значителни ризици, како што се згрутчување на крвта и инфекции. Може да дојде и до несакани дехисценции на анастомозите. Евидентна е исто така тенденцијата на појава на камења во жолчката.

Гастричен прстен

Гастричниот прстен е силиконски прстен кој се поставува на самиот влез во желудникот. Храната поминувајќи полека од низ силиконскиот прстен преку малиот канал до желудникот, намалувајќи го апетитот за 20 до 30% и ги прави луѓето да се чувствуваат побрзо сити и да јадат помалку.

Добри страни

За разлика од гастричниот бајпас, оваа операција не мутилантна, безбедна е и евентуално ефектот не е на посакувано ниво може да се отстрани прстенот и во ист акт да се направи слив ресекција. Ако одлучите да го отстраните прстенот, тоа е релативно едноставна операција. Исто така, во споредба со операцијата на гастричен бајпас, операцијата за врзување на желудникот е побезбедна и пациентот може да се опорави побрзо. Исто така, постои одреден степен на прилагодување на гастричниот прстен. Имено тој може да се затегне или олабави со инјектирање или отстранување на раствор во него од страна на лекар.

Лоши страни

Во споредба со операцијата на гастричен бајпас, губењето на тежината со гастричен прстен има тенденција да трае повеќе време и изнесува вообичаено 2 до 3 кг месечно. Ова може да значи дека маките поврзани со тежината можат да останат подолго по операцијата. Исто така, постојат прилично значајни ризици кои се единствени за оваа операција. Престенот може да се лизне, да се помести кон горе или кон долу поради недисциплинираност на пациентот. Во тој случај треба да се направи оперативен зафат за отстранување на истиот. Доколку пак прстенот мигрира во самиот желудник, истиот се отстранува ендоскопски.

Гастричен ракав

Гастричен ракав или sleeve ресекција, е друга форма на баријатриска хирургија. Оваа операција отстранува голем дел од желудникот, а она што останува наликува на ракав што го поврзува хранопроводот со дванаесетпалечното црево.

Добри страни

Овој вид на баријатриска хирургија е совршен за пациенти кои сакаат брзо да изгубат телесна тежина. За разлика од гастричниот прстен, во организмот нема надворешно тело кое би предизвикало потенцијални компликации, да се лизне. Исто така, брзината на губење тежина по овој зафат е поголема од онаа при поставување гастричен прстен, но е поспора од гастричен бајпас. Типично, 30-50% од губењето на тежината се случува во првите шест месеци до една година и може да продолжи до две години. Конечно, оваа операција може да биде проследена со бајпас на желудник. Со оваа интервенција по околку 5 до 6 години може повторно да дојде до зголемување на телесната тежинаи тогаш единствена интервенција која би можела да се направио е бајпас на желудник.

Лоши страни

Прво и најважно, за разлика од гастричниот прстен, гастричниот ракав е неповратен. Дел од стомакот е целосно отстранет, и затоа оваа операција е иреверзибилна. Стомакот е ,,захефтан,, таму каде што се сече, а овие спојници понекогаш може да попуштат, предизвикувајќи различни животозагрозувачки проблеми. Иако операцијата не е реверзибилна, тоа не значи дека повторно зголемување на телесната тежина е невозможно. Природата на желудникот е таква што тој може да се прошири, и ова не ја менува пост-операцијата. Со неправилна исхрана, желудникот може да се прошири назад во неговата првобитна големина.

Постхируршки пречки

Исто така е важно да се има предвид дека животот по операцијата за слабеење не е лесен
По операцијата, лекарите рутински советуваат пациентите да направат целосна промена во начинот на живот.
Храната што треба да се избегнува вклучува продукти богати со шеќери, масна храна, храна со многу влакна и полномасно млеко. Премногу маснотии може да предизвикаат рефлукс, враќање на желудочна киселина и храна во хранопроводот што предизвикува киелини. Чести предизвикувачи се пржената храна и масното месо.

Бидејќи новиот желудник може да собере само околу половина чаша храна истовремено, на пациентите им се препорачува да земат три до шест многу мали оброци секој ден, да јадат многу бавно и да џвакаат темелно. Прејадувањето може да предизвика повраќање, проширување на стомачната торбичка, зголемување на телесната тежина, па дури и руптура на желудникот.

Голема промена на животниот стил

Иако сте се подложиле на операција на гастричен бајпас, потоа сепак ќе треба да направите големи промени во животниот стил. Или, пак може да се обидете најпрво да ги направите овие промени во животниот стил и начин на иосхрана и така целосно да избегнете хируршка интервенција и сите нејзини ризици и лоши страни.

Со овој комбиниран присап единствениот несакан ефект е подобро здравје – подобар крвен притисок, подобар холестерол, подобра контрола на дијабетесот, ослободување од болка и други операции, и последно, но не и најмалку важно, здрава долгорочна контрола на телесната тежина. Сето тоа е добра вест – и нема хорор приказни “.

Природни алтернативи на процедурите за слабеење

Операциите за слабеење како бајпас треба да бидат последно средство откако ќе се испробаат сите други опции, но сепак е важно да се знае дека постојат опции.

Прим. д-р Мане Хаџи-Манчев
Специјалист по општа хирургија