Песјмекер – чувар на нашето срце!

април 18, 2022

Срцето претставува мускулен орган каде што неговата функција е регулирана од страна на електрични импулси кои што се создаваат од страна на група специјализирани клетки. Местото каде што се создаваат електричните импулси претставува природен пејсмејкер на срцето.
Така создадените електрични импулси се шират низ целиот срцев мускул и на тој начин настанува срцева контракција т.е пумпање на крвта од срцето.

– Срцето има околу 100.000 отчукувања дневно и претставува единствениот орган што можеме да го чуеме и почувствуваме.
Ако природниот пејсмејкер на срцето не работи соодветно, доаѓа до намален пренос на срцевите импулси со што е намален и протокот на крв во виталните органи, особено во мозокот. Резултатот е серија на непријатни симптоми како што се вртоглавица, несвестица, чувство на слабост, гушење и губење на свеста.

Пејсмејкерот е една од најсовршените медицински протези што се вградува во човечкото тело. Благодарение на специјалните алгоритми, пејсмејкерот е дизајниран да го стимулира срцето што е можно поблиску до природната (физиолошка) стимулација.
Што претставува пејсмејкерот, која е неговата намена, како се поставува и на многу други прашања ни одговора д-р Петар Угуров – специјалист кардиолог кој што е дел од тимот кој заедно со д-р Никола Ѓоргов – кардиолог-електрофизиолог, успешно ги изведуваат процедурите поврзани со пејсмејкер во Жан Митрев Клиниката.

Што претставува пејсмејкер?

Д-р Угуров – Пејсмејкерот е мал електричен уред со големина на кутија од кибрит и тежина од 20-50 грама, кој за прв пат бил вграден во 1958 година во Шведска. Основната функција на пејсмејкерот е да обезбеди електрични импулси до срцевиот мускул и на тој начин да предизвика контракција на срцевиот мускул.
Во услови кога електричната активност на срцето е пореметена потребно е да се инсталира електростимулатор кој на некој начин ќе ја имитира работата на природниот електричен систем на срцето.
Пејсмејкерот се состои од два основни дела: генератор на електрични импулси (“Срцето” на пејсмејкерот ) и електроди кои ги носат импулсите од генераторот до срцето. Во основа генераторот е место каде што се произведуваат електричните импулси и при тоа се доведуваат до срцевиот мускул преку тенки флексибилни жици означени како – електроди.

Какви видови на пејсмејкери постојат?

Д-р Угуров – Најчесто пејсмејкерите се вградуваат кај пациенти кои имаат неправилно чукање на срцето во два случаи: бавно отчукување на срцето, познато како брадикардија, и тахикардија, што е забрзано чукање на срцето кое е невозможно да се контролира со лекови.
Покрај пејсмејкерите кои се занимаваат со лекување на бавна или брза срцева работа, постои и трет тип кој се вградува кај пациенти кои имаат срцева слабост. Кај овие пациенти најчесто се открива дека нивната десна и лева комора не работат синхронизирано. Во тој случај на пациентот му се поставуваат две електроди (по една на секоја комора) и преку посебно програмирање за стимулација на десната и лева комора се синхронизира срцевата работа.

Во зависност од вашата состојба и симптомите кои ги имате, може да ви биде поставен еден од следниве типови пејсмејкери:

Пејсмејкери за корекција на бавниот срцев ритам – Овие пејсмејкери се нарекуваат пејсмејкери против брадикардија. Главната функција на овие пејсмејкери е корекција на бавниот пулс. Причини за нивна појава можат да бидат различни, но најчести се атриовентрикуларните блокови од повисок степен (прекин во нормалниот пренос на срцевите импулси од предкоморите во коморите) и заболување на синусниот јазол (места каде се создаваат срцеви импулси).
За лекување на овие болести се користат еднокоморни (стимулација на една срцева празнина, комора), двокоморни пејсмејкери (стимулација на две срцеви шуплини, преткомори и комори) и бивентрикуларни пејсмејкери (трокоморна стимулација на срцето каде десна преткомора е во синхронизација со работа на обете комори кои се со подеднаква стимулација на десната и левата комора). Во најголем процент пејсмејкерот работи само кога е потребно. Тој ја обезбедува долната граница на срцевата фреквенција. Ако чукањето на срцето стане премногу бавно (брадикардија), пејсмејкерот испраќа електрични сигнали до срцето за да ги поправи/забрза отчукувањата.

Пејсмејкери кои ги запираат „малигните аритмии“ на срцето

Имплантибилен Кардиовертер Дефибрилатори (ICDs) – се справи за лекување на малигни аритмии. Различните срцеви заболувања, често доведуваат до екстремно висок пулс (180-260/мин). Нарушувањето на срцевиот ритам е најчесто вентрикуларна тахикардија. Ова е состојба која пациентите можат да ја толерираат до одреден степен, но потребна е итна медицинска помош. Оваа состојба може да премине во вентрикуларна фибрилација, состојба кога срцето како пумпа практично не функционира и во основа оваа состојба е причина за ненадејна срцева смрт доколку таков пациент не се реанимира и не се лекува со електричен шок.

Имплантибилниот Кардиовертер дефибрилатор е во состојба да ги препознае овие тахиаритмии, каде специјални алгоритми ги одвојуваат овие аритмии од другите тахикардии (забрзување на срцевиот ритам) при тоа аплицира електричен третман таму каде е потребно.

Ги прекинува на два начина:

• Преку брза електрична стимулација или таканаречен антитахикарден пејсинг (АТП) многу често се нормализира срцевиот ритам.
• Таму каде антитахикардниот пејсинг не успее да го регулира срцевиот ритам, справата аплицира струен удар кој пациентот го чувствува како удар во градниот кош

Пејсмејкери за корекција на срцевата слабост или пејсмејкери за ресинхронизација на срцето?

CRT – терапија за срцева ресихронизација е нов нефармаколошки метод за третман на симптоматски пациенти во одредени услови со напредна срцева слабост – NYHA III-IV, каде најчесто постои намалена ежекциона фракција на левата комора <35%, блок на левата гранка (LBBB) и проширен QRS комплекс> (>150 ms), во услови на докажана дискинезија или асинхрона работа на коморите.
Овие пејсмејкери се имплантираат кај одредена група на пациенти со срцева слабост, кои имаат ослабено срце и електрично асинхрона стимулација помеѓу левата и десната комора (електрично доцнење) што резултира со механичка асинхронија / доцнење, што доведува до срцева слабост (срцето како пумпа е значително ослабена). Имплантација на овој пејсмејкер речиси истовремено ги стимулира левата и десната комора, што кај околу 60% од пациентите доведува до обновување на срцевата слабост во поголема или помала мера, понекогаш и до целосно закрепнување на срцето како пумпа.