Autor: zmc_piksel_dev

Grupi më i shpeshtë i sulmeve tek fëmijët janë të tipit joepileptik sulme që shoqërohen me rritje të temperaturës së trupit ose të njohura ndryshe në gjuhën mjekësore si konvulsione febrile.
Sipas Ligës Ndërkombëtare Kundër Epilepsisë (ILAE) që nga viti 1989, këto kriza/sulme janë klasifikuar si një grup i veçantë i sindromës epileptike. Në varësi të tyre manifestimi klinik, konvulsionet febrile ndahen në të thjeshta dhe komplekse.

Përse shfaqen konvulsionet febrile tek fëmijët?

Ato shfaqen si përgjigje ndaj efektit të rritjes së temperaturës së trupit në strukturat e papjekura të trurit tek fëmija, në vetë trurin i cili është në zhvillim dhe në qendrën termorregulluese të trurit. Hipertermia çon në rritjen e ngacmimit të qelizave të trurit, duke ndërhyrë kështu me mekanizmin që bën bllokimin e potencialit të veprimit.

Kjo rezulton me një rritje të transmetimit të joneve ndërsinaptike. Ndryshime të tilla në nivel qelizor i regjistrojmë më vonë si konvulsione. Megjithatë, ndryshime të tilla nuk ndodhin tek çdo fëmijë të sëmurë. Konsiderohet se arsyet për shfaqjen e konvulsioneve febrile janë poligjenike.

Është e mundshme që të shfaqet mutacion në gjenin e kanalit të natriumit, ekzistojnë dhe prova të qarta për një formë autosomale dominante të trashëgimisë që lidhet me mutacionet në gjenin FEB 1 kromozomit 8q13, FEB 2 kromozomit 19p, FEB 3 në 2q23 dhe FEB 5 në kromozomin 6q22.
Fëmijët që kanë mutacione të gjeneve FEB 1, FEB 3 dhe FEB 4, më vonë në jetë kanë një tendencë për të zhvilluar një formë të Epilepsisë. Mendohet se vetëm gjeni FEB 5 është i lidhur drejtpërdrejtë me shfaqjen e konvulsioneve febrile.

Shumica e konvulsioneve febrile ndodhin në kombinim me infeksione të sistemit të frymëmarrjes (75%), dhe në një përqindje më të vogël në kombinim me infeksione të sistemit tretës.
Një fakt i rëndësishëm është afiniteti i një lloji të caktuar virusi me indin nervor, siç është HHV 6 (Human Herpes Virus 6) që shkakton sëmundjen Ekzantemë Subitum, dhe virusi i influencës A.

Ndryshimet perinatale në strukturat e trurit janë të ndërlidhura me konvulsione febrile. Është e dobishme që prindërit të dinë se nga mosha 3 muajsh deri në moshën 5 vjeçare ekziston rreziku i sulmeve nga konvulsionet febrile tek fëmijët. Rreziku ekziston gjatë çdo rritje të temperaturës së trupit dhe rreziku rritet nëse ekziston historia familiare e konvulsioneve febrile. Rreziku i konvulsioneve febrile rritet gjithashtu tek fëmijët me një histori të vuajtjes së trurit gjatë zhvillimit intrauterin, si dhe gjatë moment të lindjes së fëmijës dhe menjëherë pas lindjes.

Njohja e simptomave të spazmave ose konvulsioneve në një fëmijë të sëmurë

Edhe pse me një prognozë në dukje beninje, gjithësesi si do të manifestohen konvulsionet febrile (ngërçet) varet nga fakti nëse janë të thjeshta apo komplekse në gjenezën e tyre.
Konvulsionet e thjeshta febrile prindi mund ti dalloj nga shfaqja e dridhjes në të gjithë trupin, nga temperature e trupit e cila është më e lartë se 38.4˚C, kohëzgjatja është më e shkurtër se 10 minuta dhe para dhe pas konvulsioneve , vetëdija e fëmijës ruhet dhe është e njëjtë si para sulmit. Sulmet komplekse ose format komplekse të konvulsioneve febrile do të japin një manifestim të ndryshëm nga ai i mëparshmi, sulmi është më i gjatë se 10 minuta dhe shpesh përsëritet në 24 orët e para. Diagnoza e saktë e këtyre gjendjeve kërkon shqyrtime të plota si p.sh elektroencefalogram (EEG), tomografi të kompjuterizuar të kokës (CT), rezonancë magnetike të trurit (MRI CNS). EEG-ja ose elektroencefalografia është një nga metodat e rëndësishme të ekzaminimit në fushën e neurologjisë tek fëmijët.

Evolucioni i sëmundjes dhe rezultati i mundshëm

Se çfarë prognoze pritet te fëmijët me konvulsione febrile varet nga kompleksiteti i sulmeve, shoqërimi i mundshëm disa anomali kongjenitale, predispozicioni familjar apo faktori gjenetik, mosha e shfaqjes së konvulsioneve të para febrile.

Fëmijët me formë komplekse të konvulsioneve febrile rreth 5-20% më vonë zhvillojnë epilepsi, ndërsa tek rastet me sulme të thjeshta/lehta febrile mundësia e zhvillimit të epilepsisë reduktohet në 2%.

Si mund të trajtohen dhe si mund të parandalohen konvulsionet febrile?

Sulmet e konvulsioneve febrile zakonisht priren të jenë vetëkufizuese dhe
ndërpriten në mënyrë spontane. Kur bëhet fjalë për një atak/sulm të parë febril që ndodh papritur dhe paparashikuar, duhet marrë parasysh kthimi i fëmijës në një anë në pozicion të shtrirë. Vetë sulmi përfundon brenda 5-10 minutave. Pas kësaj, ju mund të vizitoni institucionin më të afërt shëndetësor për kontroll të mëtejshëm.

Në vende të ndryshme ekzistojnë disa lloje rekomandimesh për parandalimin e konvulsioneve febrile, por ato ndryshojnë në mënyrë diskrete në varësi të marrjes së ilaçeve.
Përvoja tregon se shumë shpesh, pavarësisht nga dhënia e profilaksës,
sulmet përsëriten. Ajo që mbetet e sigurt është fakti se dhënia e parakohshme dhe e pabazuar
e barnave/ilaçeve për konvulsione është e padobishme dhe ndonjëherë ndodh që të shkaktoj çrregullim të gjendjes neurologjik tek fëmija dhe të shkaktojnë konfuzion në pamjen apo gjendjen klinike.

Kontraktura e Dipitrenit është një frakturë e dorës në të cilën gishtat janë të përkulur drejt pëllëmbës me pamundësi për t’u drejtuar (zgjatur) plotësisht.
Kjo sëmundje mori emrin e saj pas Baron Guillaume Dupuytren (Guillaume Dupuytren) – kirurgu që përshkroi i pari këtë gjendje.
Gjendja çon në pamundësi për kryerjen e aktiviteteve të përditshme si dhe pamundësi për kryerjen e veprimtarive profesionale, veçanërisht te personat në punën e të cilëve përfshihen edhe aktivitete manuale.

Kontraktura e dipitrenit shkaktohet nga proliferimi fibroblastik që çon në shkurtimin dhe ngurtësimin e indit nënlëkuror (fascia) në zonën e pëllëmbës dhe zakonisht shtrihet në gishtin e katërt, gishtin e tretë ose gishtin e vogël. Sëmundja ndonjëherë prek si gishtin e madh ashtu edhe gishtin tregues. Progresi është i ngadalshëm dhe zakonisht është pa dhimbje, ndonjëherë i shoqëruar me ndjeshmëri të shtrëngimit/ngurtësumit nënlëkuror. Tek këta pacientë formohet ngurtësimi i indit nënlëkuror në formë shiriti, i cili shtrëngon dhe përkul gishtin e prekur drejt pëllëmbës.

Simptomat

Për sa i përket pamjes klinike, dallohen tre simptoma të ndryshme:

1. Deformim i rrudhave të lëkurës
2. Shfaqje e nyjeve nënlëkurore
3. Shfaqje e shiritave të kontrakturës

Fillimi i sëmundjes është gradual, i ngadalshëm dhe pa simptoma, më pas shfaqet ngurtësim dhe ashpërsim i lëkurës së gishtit të prekur. Më vonë, shfaqet një zgjatje e fortë në formë nyje e lëkurës. Në rrjedhën e mëtejshme vihet re formimi i një brezi që e bën të pamundur drejtimin e gishtave.

Faktorët e rrezikut për shfaqjen e kontrakturës së Dipitrenit

Kontraktura e dipitrenit është një çrregullim specifik që ka karakteristika të caktuara epidemiologjike:

1. Sëmundja është karakteristike për racën e bardhë, incidenca më e lartë është në vendet skandinave. Pothuajse kurrë nuk ndodh te njerëzit me ngjyrë.
2. Sëmundja është karakteristike për meshkujt dhe shfaqet në një raport mashkull-femër 10:1.
3. Sëmundja fillon të shfaqet në moshën 40 vjeçare dhe zhvillohet gradualisht
4. Sëmundja shfaqet shpesh tek personat që kanë diabet, cirrozë alkoolike të mëlçisë, si dhe te epileptikët.
5. Sëmundja shfaqet me një incidencë prej 3-4% të të gjithë popullsisë së botës.
6. Personat që përdorin shumë duart në kryerjen e aktiviteteve profesionale, si dhe ata që kanë stres (sforcim) të përsëritur në zonën e duarve, kanë një rrezik më të madh.

Trajtimi

Trajtimi i kontrakturës së Dipitrenit mund të jetë konservativ ose kirurgjik.
Trajtimi konservativ, d.m.th., jokirurgjikal njihet edhe si çlirim farmakodinamik. Përfaqëson një metodë në të cilën aplikohet injeksion kortikosteroid në zonën e shiritave të kontrakturës në kombinim me fasciotomi me gjilpërë.
Kjo është një procedurë minimalisht invazive që lejon zbutjen e indit fijor të formuar. Kjo procedurë përdoret në formën fillestare ose të zhvilluar ndërmjetëse të kontrakturës së Dipitrenit.
Trajtimi kirurgjik i kontrakturës së Dipitrenit rekomandohet në formën e avancuar të kontrakturës së Dipitrenit. Një tregues i qartë për aplikimin e trajtimit kirurgjik është ekzistenca/ prania e një kontrakture në zonën e artikulacionit metakarpofalangeal prej 30° ose një kontrakture në zonën e nyjës interfalangeale proksimale prej 15°.

Trajtimi kirurgjik konsiston në një prerje në lëkurë në zonën e shiritit të kontrakturës dhe eksplorimin e formacionit fibroz të krijuar. Kjo do të thotë që derisa lëkura të pritet dhe gjendja të shihet në mënyrë intraoperative, nuk mund të vendosen hapa të mëtejshëm. Kjo pasohet nga heqja e aponeurozës palmare, domethënë kryerjen e fashiektomisë. Fashiektomia në varësi të pasqyrës/pamjes klinike të pacientit mund të jetë përmes qasjes së hapur, qasjes nënlëkurore, fashiektomi e pjesshme ose e plotë. Vetë operacioni lejon marrjen e nivelit maksimal të shtrirjes së gishtërinjve me ruajtjen e detyrueshme të nivelit të përkuljes para operacionit.
Operacioni kryhet me anestezi lokale intravenoze dhe zgjat 45-60 minuta.

Trajtimi pas operacionit

Pas operacionit, pacienti duhet të kalojë një natë në spital, lëshimi bëhet të nesërmen. Në periudhën në vijim kryhet trajtimi ambulator, i cili i referohet fashave (mjekimit) të rregullta. Suturat (penjtë) e vendosura në zonën e plagës postoperative qëndrojnë për 14 ditë. Pas 14 ditësh pacienti duhet të fillojë trajtimin fizik për të marrë efektet maksimale.

Pacientët pas operacionit të kontrakturës së Dipitrenit mund të kthehen në punë në periudhën nga 14 deri në 21 ditë pas operacionit.

Komplikime të mundshme

Si në të gjitha procedurat kirurgjikale, komplikimet gjatë trajtimit kirurgjik të kontrakturës së Dipitrenit mund të jenë: gjakderdhja, hematoma, infeksioni, dehiscenca e plagës postoperative. Komplikacioni më serioz që mund të ndodhë pas trajtimit kirurgjik të kontrakturës së Dipitrenit është distrofia simpatike reflekse. Ndodh rrallë dhe lidhet veçanërisht me trajtimin pas operacionit tek gratë, sëmundja e të cilave është shfaqur para moshës 40 vjeç dhe është me zhvillim të shpejtë.

Pyetjet më të shpeshta:

1. Nëse sëmundja është e pranishme në disa gishta të së njëjtës dorë, a mund të korrigjohet kontraktura e disa gishtave gjatë trajtimit operativ?
   Gjatë fashiektomisë palmare, mund të kryhet një operacion për të zgjidhur kontrakturën e disa gishtërinjve.
2. A mund të bëhet operacioni me anestezi lokale?
   Kryhet në të ashtuquajturën stazë të zbehtë (shtrydhja e gjakut nga krahu për të marrë një fushë pa gjak), e kombinuar me anestezi intravenoze lokale – parakrahu është plotësisht i anestezuar, por pacienti është zgjuar.
3. Nëse sëmundja është e pranishme në të dyja duart, a mund të operohen të dyja duart në të njëjtin akt?
   Ato mund të operohen në të njëjtin akt, por kjo do të vështirësonte kryerjen e aktiviteteve të përditshme për pacientin në periudhën pas operacionit.
4. Nëse kontraktura është shumë e avancuar, a mund të zgjidhet në mënyrë kirurgjikale?
   Një kontrakturë që bën që gishti të jetë në një kënd prej 90° në raport me dorën do të thotë se vaskularizimi i gishtit është i crregullt, gjë që mund të çojë në nekrozë të mbulesës së lëkurës, e cila nga ana tjetër është një tregues për amputimin e gishtit.

Çfarë ndodh nëse keni dëmtim të veshkave?

Simptomat e sëmundjes së veshkave janë shpesh të ngjashme me shumë probleme të tjera të zakonshme shëndetësore dhe mund të anashkalohen në fazat e hershme të sëmundjes. Shenjat serioze të funksionit të dëmtuar të veshkave mund të mos shfaqen derisa veshkat të fillojnë të dështojnë. Prandaj konsiderohet se sëmundjet e veshkave, në varësi të sëmundjes bazë që ka sjellë apo shkaktuar dëmtimin e tyre, shpesh zhvillohen në mënyrë të fshehur, me simptoma të paqarta. Besohet se vetëm 10% e atyre që vuajnë nga sëmundje kronike të veshkave janë në dijeni për sëmundjen e tyre.

Si mund ta dini nëse keni problem me veshkat?

Disa nga simptomat të cilat mund tju bëjnë të mendoni se ndoshta diçka nuk është siç duhet me veshkat tuaja janë:

• Ndryshim në ngjyrën e urinës, turbullira ose flluska në urinë.
• Keni urinim të shpeshtë, veçanërisht gjatë natës.
• Keni urinë me gjak ose urinoni sasi të vogël.
• Keni rrjedhje të dobët të urinës dhe urinim me ndërprerje (veçanërisht meshkujt në moshë më të thyer).
• Keni ënjtje rreth kyçeve, këmbëve, duarve, fytyrës.
• Jeni anemik, keni humbje të oreksit, nauze, të vjella, ndjeni lodhje, erë dhe shije të pakëndshme në gojë.
• Keni kruajtje, lëkurë të thatë, të verdhë / zbehtë, ngërçe të muskujve.
• Keni presion të lartë të gjakut që është e vështirë të kontrollohet me ilaçe.
• Keni aritmi të zemrës.
• Tek fëmijët që kanë sëmundje kronike të veshkave, mund të vërehen vonesa në rritje, shtat i shkurtër ose zhvillim jonormal i kockave të gjymtyrëve të poshtme.

Në këtë rast, mjeku juaj do të bëjë një analizë gjaku për të përcaktuar nivelin e kreatininës dhe uresë, glicemisë, elektroliteve në të. Më pas ai do të kontrollojë urinën për praninë e proteinave, gjakut, leukociteve dhe glukozës. Ai do të kontrollojë presionin e gjakut dhe sigurisht do të kontrollojë veshkat tuaja me anë të ultratingullit. Sipas rezultateve të marra nga analizat e kryera, do të llogarisë funksionin glomerular – GFR të veshkave tuaja, që tregon se sa janë në gjendje veshkat tuaja të nxjerrin toksinat dhe ujin e tepërt nga trupi juaj.

Cila është mënyra më e mirë për të mbajtur veshkat tuaja të shëndetshme?

Në çdo vizitë te mjeku juaj, sigurohuni që të bëni testin e urinës për praninë e proteinave/mikroalbuminës, glukozës dhe leukociteve. Një ose dy herë në vit, mblidhni urinën 24-orëshe për përcaktimin e proteinave në të. Diagnoza e hershme nënkupton edhe shtyerjen e progresit të sëmundjes së veshkave.

Cilët persona kanë më shumë gjasa të zhvillojnë sëmundje të veshkave?

Sëmundjet që çojnë në dëmtimin e veshkave përveç DM dhe Hipertensionit përfshijnë edhe sëmundjet inflamatore të veshkave – glomerulonefriti, sëmundjet kongjenitale dhe trashëgimore – sëmundjet e veshkave policistike. Sigurisht, sëmundjet që kanë të bëjnë me bllokimin e traktit urinar – gurët, prostata e zmadhuar, tumoret dhe kanceret. Kjo është arsyeja pse shqyrtimi dhe monitorimi i hershëm i sëmundjes është tepër i rëndësishëm.

Çfarë mund të bëni për të parandaluar dështimin e veshkave?

Sipas udhëzimeve të reja për pacientët me diabet mellitus, mikroalbuminuri dhe me sëmundje kronike të veshkave, presioni i gjakut cut off është <130/80 mmHg.
Përveç sasisë së reduktuar të kripës deri në 2gr/ditë, rekomandohet një marrje e reduktuar e proteinave prej 0,8-1,0gr/kg peshë trupore/ditë, aktivitet fizik i moderuar prej 30-60 minutash (ecje, çiklizëm, not). Humbje peshe (perimetri i belit nën 102 cm për burrat, nën 88 cm për gratë). Pini 2-3 litra lëng, nga të cilat të paktën gjysma e kësaj sasie të jetë ujë. Ndërprisni konsumin e alkoolit dhe cigareve. Rregullisht (të paktën një herë në vit) bëni ekzaminime sistematike, të cilat do të përfshijnë kontrollin e veshkave tuaja.

Për të gjitha promlemet me veshkat tuaja ekipi ynë i mjekëve ne departamentin e nefrologjisë është në dispozicionin tuaj. Rezervoni kontrollin apo konsultën tuaj në 00389 2 3091 484

Dhimbja e shpinës është një gjendje e zakonshme nga e cila vuan një pjesë e madhe e popullsisë. Zakonisht bëhet fjalë për dhimbjet që shfaqen në pjesën e poshtme të shpinës, legenit (pelvisit) ose në zonën e qafës dhe në pjesën e sipërme të shtyllës kurrizore. Këto dhimbje mund të kenë shkaqe të ndryshme dhe ndryshojnë në intensitetin dhe kohëzgjatjen e tyre.

Shkaqet më të zakonshme të dhimbjes së shpinës dhe qafës

Disa nga shkaqet më të zakonshme janë:

• Lëndimet dhe sforcimi i tepërt – dhimbjet e shpinës mund të shkaktohen nga dëmtimet e shtyllës kurrizore si: tendosje muskulore, tendosje ose hernie e disqeve (jastëkëve) midis rruazave. Sforcimet e përsëritura ose ngritja në mënyrë jo korrekte e objekteve të rënda gjithashtu mund të shkaktojë dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës.
• Mbajtja e trupit në pozicionin e gabuar – mbajtja e trupit vazhdimisht në pozicionin e gabuar, pra qëndrimi i papërshtatshëm i tij për një periudhë të gjatë kohore, pavarësisht nëse jeni ulur apo në këmbë, mund të ushtrojë presion mbi shtyllën kurrizore dhe muskujt e shpinës, gjë që mund të rezultojë me dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës ose pjesën e qafës.
• Probleme degjenerative – me plakjen, jastëkët ndërvertebrale (disqet) mund të konsumohen ose te shfaqet hernie duke rezultuar me dhimbje shpine. Osteoartriti dhe stenoza kurrizore janë gjithashtu kushte degjeneruese që mund të kontribuojnë në dhimbjen e shpinës dhe qafës.
• Shtypja e nervave – nëse nervat që dalin nga shtylla kurrizore janë të ngjeshur/shtypur ose të irrituar, mund të shfaqet dhimbje shpine. Për shembull, hernia diskale ose disku i dëmtuar mund të shtypë nervat dhe të shkaktojë dhimbje në shpinë ose qafë, në varësi të vendndodhjes së hernies (dëmtimit të diskut).

Trajtimi i mundshëm për dhimbjen e shpinës

Trajtimi për këtë lloj dhimbje të shpinës varet nga shkaku themelor, d.m.th. shkaktari, dhe mund të përfshijë marrjen e disa masave të caktuara si:

• Pushimi dhe aktivitetet fizike te moderuara – pushimi në fazën akute, pra në ditët e para pas fillimit të dhimbjes, mund të jetë i dobishëm. Megjithatë, është e rëndësishme të qëndroni aktiv me ushtrime të lehta për të ruajtur dhe forcuar muskujt e shpinës dhe për të përmirësuar qëndrimin tuaj.
• Ilaçet – barnat që përdoren për të lehtësuar dhimbjet si ibuprofeni ose paracetamoli i njohur ndryshe edhe si acetaminofen mund të merren pa recetë. Në raste më të rënda, mund të përshkruhen edhe barna anti-inflamatore josteroide ose relaksues të muskujve.
• Terapia fizikale – mund të përfshijë ushtrime për forcimin e muskujve dhe teknika relaksimi për të lehtësuar dhimbjen dhe për të përmirësuar lëvizshmërinë.
• Terapitë alternative – tek disa individë, dhimbja e shpinës ose e qafës mund të lehtësohet përmes terapive plotësuese si: akupunktura, kiropraktika ose terapitë me masazh. Sidoqoftë, është thelbësore të konsultoheni me specialist mjekësor përpara se të provoni këto opsione.

Nëse keni dhimbje të vazhdueshme ose të forta në pjesën e poshtme të shpinës ose qafës, rekomandohet të konsultoheni me mjek specialist ortoped. Ai do të jetë në gjendje të bëj një vlerësim të plotë dhe t’ju jap një diagnozë të saktë, si dhe të rekomandojë trajtimin më të mirë për gjendjen tuaj specifike.

Në klinikën tonë janë të disponueshëm për ekzaminime dhe këshilla mjekët tanë specialist në fushën e ortopedisë, traumatologjisë si dhe ekipi i fizioterapistëve që kanë përvojë shumëvjeçare në këtë fushë. Ne gjithashtu disponojmë qendrën për trajtimin e dhimbjeve, e cila është e specializuar në diagnostikimin dhe trajtimin e dhimbjeve kronike me shkaqe dhe origjinë të ndryshme që nuk i përgjigjen ilaçeve të zakonshme analgjezike. Për rezervimin e terminit, ju lutemi telefononi në qendrën tonë të kontaktit në 02/3091-484.

Nëse keni diabet dhe po përgatiteni për pushime, ka disa gjëra të rëndësishme që duhet të dini ose të keni parasysh në mënyrë që të mbani një kontroll të mirë të sëmundjes suaj.

Në postimin e sotëm, ne ju ofrojmë disa rekomandime që mund t’ju ndihmojnë:

• Ilaçet dhe terapia: Sigurohuni që të keni mjaftueshëm ilaçe me vete për t’ju mbuluar gjatë gjithë pushimeve tuaja, natyrisht duke përfshirë insulinën nëse e përdorni ose ilaçe të tjera orale që mund t’ju nevojiten. Sigurohuni gjithashtu të keni një sasi rezervë ilaçesh me vete për cdo rast të paparashikuar ose vonesave në kthimin tuaj. Është gjithashtu një ide e mirë të mbani me vete një dokument mjekësor që tregon se vuani nga diabeti.
• Ushqimi i shëndetshëm: Gjatë pushimeve, është e rëndësishme të konsumoni ushqim të shëndetshëm dhe të ekuilibruar. Përpiquni të mbani një orar të rregullt të vakteve dhe të shmangni konsumimin e tepërt të ushqimeve të pasura me sheqer ose karbohidrate. Nëse do të hani jashtë, zgjidhni opsione të shëndetshme dhe kontrolloni porcionet. Mbani gjithmonë me vete një lloj burimi të shpejtë sheqeri në rast se keni hipoglicemi.
• Aktiviteti fizik: Ushtrimi i aktivitetit fizik është i rëndësishëm për të kontrolluar diabetin, edhe gjatë pushimeve. Mundohuni të mbani një nivel të rregullt të aktivitetit fizik, si ecja, noti ose aktivitetet në natyrë. Sidoqoftë, mos harroni se mund t’ju duhet të rregulloni marrjen e ushqimit dhe ilaçeve bazuar në nivelin tuaj të aktivitetit fizik. Konsultohuni me mjekun tuaj për udhëzime specifike.
• Monitorimi i nivelit të glukozës: Mos harroni të merrni me vete glukometrin dhe pajisjen që ju nevojitet për matje të rregullt. Mund t’ju duhet të monitoroni glukozën tuaj më shpesh se zakonisht për shkak të ndryshimeve në rutinën tuaj, dietës dhe aktivitetit fizik. Sigurohuni që të dini se çfarë të bëni në rast të niveleve të larta ose të ulëta.
• Rregulloni ndryshimin në zonat kohore: Nëse udhëtoni nëpër zona të ndryshme kohore, duhet të jeni të vetëdijshëm se si kjo mund të ndikojë në orarin tuaj të mjekimit dhe vakteve. Konsultohuni me mjekun tuaj I cili ju ndjek rregullisht për udhëzime specifike se si të rregulloni orarin tuaj gjatë udhëtimit.
• Masa paraprake për sigurinë e shendetit tuaj: Mbani gjithmonë dokumentacion mjekësor (grafikë/udhëzim) që tregon se keni diabet, në rast urgjence. Sigurohuni që t’i tregoni shoqëruesit tuaj në mënyrë që ata të dinë se si t’ju ndihmojnë në rast urgjence.

Mos harroni se është e rëndësishme të komunikoni me mjekun tuaj përpara se të udhëtoni për të marrë udhëzime shtesë specifike bazuar në gjendjen tuaj individuale dhe për të adresuar çdo pyetje ose shqetësim që mund të keni. Me planifikimin e duhur dhe kujdesin e vazhdueshëm, ju mund të shijoni pushimet tuaja duke mbajtur një kontroll të mirë të diabetit tuaj.

Ekipi ynë i endokrinologëve është në dispozicionin tuaj për konsultim dhe/ose trajtim të të gjitha problemeve tuaja me diabetin. Rezervoni konsultën tuaj në 02 3091 484

Të gjitha qeniet njerëzore me funksion normal psikofiziologjik (brenda intervalit mesatar) kanë qarë ose do ta bëjnë këtë disa herë në jetën e tyre. Në fakt, kur një fëmijë lind, e qara është gjëja e parë që pritet dhe shenja e parë që trupi i foshnjës po funksionon siç duhet.
Të gjithë e dimë se e qara është një dukuri e natyrshme dhe se na ndodh në raste të ndryshme, kur kemi probleme me sytë, kruarje apo pickime, qajmë kur jemi të trishtuar apo të gëzuar. Por ajo që është e rëndësishme është të njohim mekanizmat dhe si të përfitojmë prej tyre.

Llojet e lotëve

Është e nevojshme të dallohen lotët fiziologjikë nga lotët emocionalë ose psikologjikë.

Lotët fiziologjikë

Lotët fiziologjikë janë ata që shërbejnë për të mbrojtur sistemin tonë të shikimit (sytë) dhe janë rezultat i reflekseve ose janë lubrifikantë.
Lotët lubrifikues janë lotët që vijnë nga kornea (xhami i syrit – pjesa e përparme dhe transparente e syrit), pastrojnë dhe mbrojnë syrin nga agjentët e jashtëm (si pluhuri, etj.). Përafërsisht 1 ml lot lubrifikues prodhohen çdo ditë.

Lotët reflektues na mbrojnë nga sulmet e jashtme si gazrat irritues ose substancat kimike. Këto janë lot që shfaqen për shembull kur qëroni qepë dhe përmbajnë një sasi të madhe antitrupash që do të mbrojnë syrin nga sulmet bakteriale.

Lotët emocionalë

Lotët emocionalë shfaqen para një emocioni të fortë, hipotalamusi ndërhyn në interpretimin emocional dhe është ai që u dërgon komanda organeve të syrit për të prodhuar lot. Sipas një studimi (Walter & Chip, 2006) me një shembull prej më shumë se treqind personash, meshkujt kanë lotë emocional mesatarisht një herë në muaj ndërsa femrat të paktën pesë herë në muaj, ndryshimi midis dy gjinive shpjegohet nga variacionet hormonale gjatë ciklit menstrual.

Qajmë kur jemi të mërzitur

Cila është dobia e derdhjes së lotëve në një situatë me intensitet emocional? Zakonisht shfaqen në kontekstin e një situate të padëshiruar dhe të dhimbshme. Në këtë rast duket se sekretimi i lotëve ka funksion analgjezik dhe lehtësues.

Lotët emocionalë që derdhim ndaj një situate dramatike personale ose të dikujt tjetër mbartin një dozë të mirë të klorurit, kaliumit dhe manganit, endorfinës, prolaktinës, adrenokortikotropinës dhe leucine-enkefalinës (një qetësues natyral i dhimbjes).

Truri kur qajmë

Kur qajmë, truri konsumon një sasi të madhe glukoze dhe kur pushojmë së qari, ndihemi të lodhur dhe më të relaksuar sikur të kishim kryer aktivitet sportiv, gjë që mund ta inkurajojë trupin të pushojë në situata stresuese. Veç kësaj, vetë fakti i të qarit do të na bëjë të tërhiqemi në vetvete, të bëjmë reflektim personal dhe do të na lejojë të mbulojmë nevojën për të dëgjuar veten dhe për t’u kujdesur për veten në momente të caktuara, duke lënë mënjanë gjërat e tjera që na shqetesojnë çdo ditë.

Funksioni social i të qarit

Sigurisht që lotët kanë një funksion social adaptiv shumë të rëndësishëm, kur shohim të tjerët duke qarë e dimë se mund të kenë nevojë për ndihmë apo mbështetje ndryshe nga zakonisht.
Kështu, nëse shtojmë funksionin biologjik në kombinim me atë intrapersonal dhe relativ, lotët pas humbjes së një personi të afërt do të na ndihmojnë të kalojmë apo ti kapërcejmë ndjenjat emocionale (dhimbjen) më lehtë.

Pse ndonjëherë qajmë kur jemi të lumtur?

Kur përjetojmë një emocion gëzimi ekstrem, trupi ynë ndonjëherë e interpreton atë si diçka “të tepërt” dhe sistemin tonë emocional si humbje të kontrollit. Në këto rrethana, e qara ndihmon në rivendosjen e ekuilibrit emocional.

Përse nuk mund të qaj kur jam i trishtuar?

Disa njerëz vuajnë nga një sëmundje autoimune, sindroma Sjögren, që ka të bëj me thatësi të përhershme në kanalin e lotit. Por duke lënë mënjanë problemet e mundshme fiziologjike me prodhimin e lotëve, disa njerëz kanë probleme të qajnë kur përjetojnë humbje ose emocione të forta, të shoqëruara zakonisht nga paaftësia për të ndjerë trishtim. Kjo mund të jetë rezultat i një sërë arsyesh dhe shpesh lidhet me një përvojë të dobët me menaxhimin emocional në një kohë të caktuar (për shembull, nëse keni vuajtur nga depresioni i rëndë ose ndoshta keni një person të afërt dhe të dashur që vuan nga depresioni i rëndë), dhe si rezultat aktivizohet një frike të paarsyeshme ndaj të qarit.

Normat shoqërore ndikojnë gjithashtu në kultura të caktuara ku e qara shihet si diçka ‘e keqe’, dhe ka shumë kultura të tjera ku e qara konsiderohet si diçka e natyrshme dhe normale që nuk duhet ‘shtypur/ frenuar’. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme të mësoni se si të qani kur është e nevojshme, sepse siç e përmendëm më lart, e qara (lotët) ndihmon në balancimin e shëndetit tonë emocional.

Ekspertët tanë në departamentin e psikiatrisë dhe psikologjisë janë në dispozicionin tuaj për konsultim dhe trajtim të të gjitha problemeve tuaja emocionale. Rezervoni konsultimin tuaj në 00389 2 3091 484

Prolapsi i organeve gjenitale ose e njohur ndryshe si “rënja e mitrës” dhe inkontinenca – mosmbajtja e urinës janë kushte të zakonshme tek gratë. Mbi 47% e grave do të preken nga ky problem gjatë jetës së tyre.

Prolapsi ndodh si pasojë e dobësimit të indeve dhe muskujve në legen (pelvis), gjatë së cilës mitra lëviz ose zbret nga pozicioni i saj normal.
Mund të ndodhë që prolapsi të mos jetë vetëm në organet gjenitale por edhe në fshikëz ose në kanalet e urinës. Në këtë rast bëhet fjalë për prolapsin uro-gjenital, në të cilin shfaqet çrregullim jo vetëm përsa i përket pozicionit anatomik, por edhe funksionit të organeve të tjera të prekura.
E thënë ndryshe, pozicioni anatomik i dëmtuar është në fakt hernie e një ose më shumë pjesëve të organeve gjenitale të brendshme të gruas dhe e vetë fshikëzës dhe/ose uretrës (dalja e kanalit të urinës).

Nga ana tjetër, funksioni i dëmtuar manifestohet me probleme të urinimit dhe mund të ndryshojë nga urinimi i shpeshtë me ose pa ndjenjën e nevojës për të urinuar, nëpërmjet stres inkontinencës (mosmbajtja e urinës gjatë sforcimit, kollitjes, teshtitjes, të qeshurit, marrëdhënieve seksuale etj.), zbrazje jo e plotë e fshikëzës, uro-infeksione, probleme ose pamundësi për të kryer marrëdhënie seksuale.

Zbritja e mitrës, mureve vaginale ose fshikëzës mund të jetë jo e plotë – në këtë rast gratë zakonisht nuk janë të vetëdijshme për ekzistencën e problemit, por diagnostikohen rastësisht gjatë ekzaminimit gjinekologjik. Në rastet kur problemi është më i theksuar tek pacientët shfaqen simptoma që kanë të bëjnë me rëndesën veçanërisht kur lëvizin/ecin. Të pranishme janë edhe dhimbjet, shpesh në pjesën lumbale të shtyllës kurrizore, pastaj probleme me zbrazjen e fshikëzës dhe ndjenjën e zbrazjes jo të plotë, si dhe dhimbje ose djegie gjatë urinimit ose urinim të pavullnetshëm. Zakonisht prolapsi shoqërohet me stres inkontinencën (mosmbajtjen e urinës/ urinimin e pavullnetshëm).

Zgjidhjet e mundshme

Është më e rëndësishme që çdo grua të jetë e vetëdijshme se ka një zgjidhje efektive për këtë problem.
Këto janë operacione vaginale minimalisht invazive, me qëndrim të shkurtër në spital dhe shërim të shpejtë që mundëson rikthimin në aktivitetet e përditshme pa pasoja.

Në ekipin tonë mjekësor Prof. Dr. Vasil Iliev është ai i cili ka praktikë shumëvjeçare në zbatimin e ndërhyrjeve moderne rikonstruktive për lloje të ndryshme të prolapseve të mitrës dhe/ose vaginës.

Për të caktuar një takim telefononi në 02/3091-484

Gjinekomastia është një çrregullim i sistemit endokrin ku ndodh zmadhimi jo-kancerogjen i gjirit tek meshkujt. Gjinjtë e të dy gjinive janë të ndjeshëm ndaj ndikimeve hormonale. Sigurisht që këto ndikime reflektohen në masë më të vogël tek meshkujt, që do të thotë se edhe meshkujt mund të preken nga të njejtat sëmundje të gjirit si tek femrat, por shumë më rrallë. Gjinjtë tek meshkujt janë një organ rudimentar. Ato përbëhen nga indi dhjamor, një sasi e vogël indi lidhor dhe kanale të pazhvilluara në thithka.

Problemi më i shpeshtë që shfaqet në gjinjtë e meshkujve është pikërisht gjinekomastia, e cila është një rritje e njërit apo e të dy gjinjve tek meshkujve si pasojë e indit epitelial dhe stromal. Si fenomen fiziologjik paraqitet në periudhën neonatale nën ndikimin e hormoneve të nënës, në pubertet për shkak të shfaqjes së ndryshimeve hormonale fiziologjike, por mund të ndodhë edhe në pleqëri. Nëse shfaqet në një periudhë tjetër, duhet të bëhen teste shtesë. Statistikat tregojnë se një në tre burra nën moshën 40 vjeç kanë problem me një farë mase gjinekomastie.

Shkaku i gjinekomastisë mund të jetë hipertrofia ose zmadhimi i parenkimës së gjëndrave të gjirit dhe grumbullimi i depozitave në indin dhjamor nënlëkuror. Në moshën pesëdhjetë vjeçare, pothuajse gjysma e popullsisë mashkullore ka zmadhim të gjoksit.

Dallimi ndërmjet gjinekomastisë dhe lipomastisë

Trupi i njeriut ruan yndyrën në një mënyrë të përcaktuar tashmë nga gjenetika. Kjo do të thotë se si pasojë e gjenetikës, tek disa meshkuj depozitohet një sasi e caktuar e yndyrës së tepërt trupore në gjinj, duke shkaktuar kështu zmadhimin e tyre. Pavarësisht nga gjenetika, nëse konsumoni shumë yndyrë, trupi juaj nuk do të ketë hapësirë për ta përpunuar atë të gjithën, për këtë arsye, një pjesë përfundon në formën e dhjamit në gjinj/gjoks. Kjo quhet lipomastia.

Gjinekomastia nuk shoqërohet me yndyrë të tepërt të gjoksit. Ndodh për shkak të hipertrofisë së indit të gjëndrave si pasojë e çekuilibrit të nivelit të hormoneve të testosteronit dhe estrogjenit. Për këtë arsye, zakonisht shfaqet gjatë pubertetit ose në moshën e mesme, pas moshës pesëdhjetë vjeçare. Mund të ndodhë edhe si një efekt anësor i përdorimit të steroideve, të cilat ndikojnë në nivelin e hormoneve. Mund të shfaqet në një formë të lehtë ose ekstreme. Mund të ndodhë gjithashtu një kombinim i të dyja formave.

Gjinekomastia patologjike

Gjinekomastia patologjike ndodh për shkak të një rënie të testosteronit gjatë inflamacionit ose traumës së testikujve, kastrimit/sterilizimit, dështimit të veshkave ose një defekti metabolik në prodhimin e testosteronit. Gjithashtu shfaqet edhe në rastin e rritjes/zmadhimit të hormoneve të estrogjenit, që shfaqet si pasojë e pranisë së tumorit në testikuj, kancerit të mushkërive, sëmundjeve të gjëndrës mbiveshkore, mëlçisë, gjëndrës tiroide (tirotoksikoza). Mund të ndodhë edhe me përdorimin e shpeshtë të disa barnave, duke përfshirë të gjithë citostatikët, si dhe narkotikët.

Vlerësimi diagnostik

Bëhet një ekzaminim klinik i gjirit për të përcaktuar problemin e saktë.

• Nëse bëhet fjalë për gjinekomasti apo pseudogjinekomastia (rritje të yndyrës supraareolare, por jo të indit të gjëndrave).
• Për kryerjen e diagnozës diferenciale ndërmjet gjinekomastisë dhe kancerit të gjirit (indi i gjinekomastisë është i butë dhe elastik dhe ndodhet pak nën areolën, në mënyrë të dyanshme (bilaterale) tek 50% të rasteve; indi kanceroz është i ngurtë ose i fortë, jo poshtë areolës, shpesh i njëanshëm (unilateral).

Kushtojini vëmendje shenjave të mëposhtme:

• Funksionit seksual (impotencë, ulje/rënje e dëshirës seksuale).
• Madhësisë së testiseve (testikujt e vegjël tregojnë hipogonadizëm, asimetria sugjeron praninë e tumorit).
• Qimeve (lloji mashkull ose femër)
• Nëse keni prani të qumështit ose sekrecione të tjera gjatë shtypjes së gjoksit/gjinjve.
• Nëse keni shenja të sëmundjes së mëlçisë.
• Nëse keni histori të marrjes së disa barnave (spironolakton, trajtimi i kancerit të prostatës, ilaçe natyrale).

Shqyrtime laboratorike

Zbatimi i testeve laboratorike është prioriteti i parë. Zakonisht fillon me:

• Testosteroni i serumit dhe globulina që lidhet me hormonet seksuale (sex-hormone binding globulin SHBG ) (+ testosteroni i lirë).
• Estradiol në serum.
• Hormoni luteinizues (LH) në serum.
• TSH serum.
• Beta-hCG serum.

Para se të merret një vendim, fillimisht duhet bërë ECO e gjinjve dhe më pas, së bashku me analizat e plota hormonale kërkohet ekzaminim nga mjeku specialist endokrinolog. Nëse endokrinologu arrin në përfundimin se gjinekomastia është e operueshme, në të ardhmen kryhet trajtimi kirurgjik.

Trajtimi kirurgjik i gjinekomastisë

Trajtimi kirurgjik për gjinekomastinë i referohet heqjes së indeve në zonën e gjirit. Në varësi të llojit të gjinekomastisë, pra nëse bëhet fjalë për lipomasti apo gjinekomasti, janë të mundshme dy procedura operative:

• Liposuksion
• Ekstirpimi periareolar i gjëndrës së gjirit

Liposuksioni është një procedurë operative në të cilën pas kryerjes së infiltrimit, me ndihmën e një kanile dhe nën vakum nxirret komponenti yndyror në zonën e gjirit.
Ekstirpimi i gjëndrës është një procedurë kirurgjikale ku, pasi bëhet një prerje gjysmërrethore në zonën e thithkës, përgatitet indi i gjëndrave të gjirit dhe më pas hiqet. Pas ekstirpimit të indit të gjëndrave të gjirit, është e nevojshme të bëhet një analizë patohistologjike e indit për të vendosur një diagnozë përfundimtare.

Rehabilitimi postoperativ

Pas operacionit, është e nevojshme të pushoni dhe të shmangni aktivitetet fizike. Qëndrimi në spital pas operacionit, në varësi të gjendjes së përgjithshme të pacientit, zgjat nga 1 deri në 2 ditë. Në periudhën pasuese, vijon trajtimi i mëtejshëm ambulator.
Në periudhën pas operacionit, është e nevojshme të vihet një fashë elastike ose një korse elastike për të kompresuar lëkurën në zonën e gjoksit/gjirit. Materiali i fashës kompresuese duhet të mbahet për një muaj.
Nëse pacienti që i është nënshtruar trajtimit kirurgjik për gjinekomasti është i angazhuar profesionalisht në një punë që nuk kërkon aktivitet fizik, kthimi në punë mund të bëhet dy javë pas operacionit. Nëse pacienti është i angazhuar profesionalisht në punë që kërkojnë aktivitet fizik, veçanërisht të gjymtyrëve të sipërme, kthimi në punë mund të bëhet një muaji pas operacionit. Me aktivitete sportive ose palestër, mund të vazhdoni një muaj pas vetë operacionit.

Pyetjet e bëra më shpesh:

1. Sa kohë zgjat operacioni i gjinekomastisë?
   Kohëzgjatja e operacionit është 60-90 minuta.
2. Në cilën moshë është më mirë të kryhet operacioni i gjinekomastisë?
   Gjinekomastia rekomandohet të kryhet më mirë pas pubertetit, pra gjatë adoleshencës.
3. A kanë pacientët me gjinekomasti një rrezik më të lartë për të zhvilluar kancer të gjirit?
   Gjinekomastia nuk është prekanceroze, domethënë nuk ka një lidhje të vërtetuar shkencërisht ndërmjet gjinekomastisë dhe rrezikut të zhvillimit të kancerit të gjirit.
4. Çfarë anestezie përdoret për kryerjen e operacionit të gjinekomastisë?
   Në varësi të gjendjes klinike të pacientit, gjinekomastia mund të kryhet edhe me anestezi lokale nëse gjinjtë nuk janë voluminoz.
5. A është i dhimbshëm operacioni?
   Në periudhën pas operacionit kryhet terapi analgjezike, e cila redukton ndjesinë e dhimbjes.