Месец: м.г

8-ми Септември – Светскиот ден на Физиотерапевтите

Светскиот ден на Физиотерапевтите се одбележува секоја година на 8-ми септември. На тој ден физиотерапевтите од целиот свет имаат можност да ја подигнат свеста за клучен придонес во професијата која ги одржува луѓето да бидат мобилни и независни. Овој ден се одбележува со единство и солидарност на глобалната физиотерапевтска заедница со цел да се признае делото што го прави секој физиотерапевт за своите пациенти.
Во 1996 година, Светската конфедерација на физиотерапија (WCPT) го определи 8 септември како Светски ден на физиотерапевтите. Тоа е датумот кога е основана во 1951.
WCPT е непрофитна организација која е посветена на унапредувањето на професијата физиотерапевт и подобрување на глобалното здравје. Се верува дека секој поединец има право на највисок можен стандард на соодветно здравството, испорачано со доверба и почитување на човековото достоинство.
Македонските Физиотерапевти се уште не се дел од Светската конфедерација ( WCPT ) но сепак се идентификуваат со своите колеги и заедно со нив со гордост го одбележуваат празникот на професијата. Оваа година е многу значајна за физиотерапевтите во Македонија имајќи предвид дека во март се одржа долго очекуваниот Прв конгрес на Физиотерапевтите во Скопје кој ја „размрда“ медицинсктата јавност и физиотерапевтите ја покажаа својата професионалност.
Македонските Физиотерапевти се единствени во светот кој освен професионалниот празник на ист ден го прославуваат и денот на независноста на татковината, Република Македонија.Останува желбата да се биде дел од WCPT и да се биде независен со соптвена приватна физиотерапевтска пракса како колегите од 106 членки на WCPT.
Поздравете ги своите Физиотерапевти на овој ден честитајте им го Професионалниот празник !!!
“Можеби докторите спасуваат животи но сепак ФИЗИОТЕРАПЕВТИТЕ го прават тој живот вреден за живеење ! “

Болницата „Филип Втори“ учесник на уште еден интернационалн настан

Здружение на физиотерапевти на Србија а 29.08.2015. организираше исклучителен меѓународен настан – предавање за нова метода на Kinesio taping (EDF metod) со учество на д- р Кенсо Касе (Јапонија) творецот на методата. На настанот учествуваа и седум интернационални кинесио тејпинг инструктори од Србија, Италија, Израел, Хрватска , Грција и Бугарија. Од старна на тимот на Специјалната болница по хируршки болести „Филип Втори“ кој беше дел на ова интернационално случување , д-р Касе имаше можност да слушне за работењето на болницата. По разговорот со него тој изрази желба да биде наш гостин во септември 2016.

Проценка на ризик од анестезија

Иако ASA класификација овозможува добра проценка за ризик од анестезија, пациенти со статус ASA I може да биде поголем предизвик за анестезиологот отколку пациент со статус ASA VI.
Американското здрение на анестезиолози (American society of anesthesiologists, ASA) во 1963 година ја усвои класификацијата за ризични болни пред анестезија. Оваа класификација овозможува степенување (градуирање) на здравјето на пациентите и проценка на можните фактори на ризик за време на операцијата. Се проценува функционирањето на сите органи и системи, но поради специфичноста на анестезијата кардиоваскуларниот и респираторниот систем имаат најважно место во проценка на ASA статусот на пациентот.

Според ASA класификација, кандидатите за анестезија се делат на шест групи, при што ASA I е здрав пациент со многу мал ризик за анестезија, додека ASA IV претставува пациент со докажана мозочна смрт и е кандидат за експлантација на органи. Иако ASA класификацијата овозможува добра проценка на ризикот за анестезија, во медицината 2+2 ретко се 4, така да постои можност пациент со ASA I да биде поголем предизвик за анестезиологот ,отколку пациент со проценка ASA VI.

Уште една проценка за тежината на срцевото заболување е класификација според New York Heart Association (NYHA). Според оваа класификација пациентите се делат на четири групи, при што во првата се болни без ограничувања во физичката активност, додека во четвртата група се пациенти кои и во мирување имаат потешкотии.
т и употребата на надворешниот автоматски дефибрилатор можат да го применуваат и не медицински лица.

Чекајќи стручна помош како да помогнеме на лице кое има срцев застој

Статистички годишно во Европа има oколу 700.000 случаи на срцев застој. Само 5-10 % преживуваат трансфер до болница. Раната реанимација и брзата дефибрилација (во рамките на 1-2 минути) може да резултира со над 60 % преживување.
Што е срцев застој?
Срцев застој (cardiac arrest, infarctus myocardii) претставува неправилна работа на срцето, која може да се карактеризира со безпулсност или вентрикуларна фибрилација. Се карактеризира со појава на агонално(тешко дишење) или целосен престан на дишењето и губење свест. При срцев застој кој трае подолго од 5-10 минути може да се јават хипоксични оштетувања на мозокот и истовремено драстично намалени шанси за повторна реактивација на срцето.Целта на основното одржување во живот и употребата на автоматскиот надворешен дефибрилатор е:
1. Рано препознавање и повикување на итна медицинска помош2. Рана примена на основните мерки за реанимација (BLS), “купување време”3. Рана дефибрилација, реактивација на срцето4. Рана примена на продолжените мерки за реанимација(ALS)

Целта на основното одржување во живот е да се почне со рана реанимација додека не дојде стручна екипа која би го превземала пациентот и би го транспортирала до соодветна установа. Главна цел е да се оспособат немедицинските лица да направат компресија на градниот кош (масажа на срцето), што е и главната цел на реанимацијата, овозможување на циркулација. Насоки и препораки за правилна компресија на градниот кош:- Постави ги дланките на рацете на центар на градниот кош- Поставија едната рака врз гругата- Вкрстете ги прстите- Компресија на градите- Фрекфренција од 100 min-1- Длабочина од 4-5 cm-Дозволете повторно подигање на градите- Лицето кое врши компресија да се менува на две минути

Автоматскиот дефибрилатор е уред што може самостојно да го анализира срцевиот ритам и да препознае дали срцето има потреба за дефибрилација или не, односно може да се употребува и од немедицински лица, што всушност е и неговата цел.Битно е да се напомене дека основното одржување во живот и употребата на надворешниот автоматски дефибрилатор можат да го применуваат и не медицински лица,

Периферна артериска болест

ПАБ или периферна артериска оклузивна болест (ПАОБ)
Во основата на ПАОБ како и кај сите артерии во човековиот организамот е АТЕРОСКЛЕРОЗАТА, таа претставува натрупување на маснотии и калциум во ѕидот на крвниот сад и под дејство на различни надворешни и внатрешни фактори може да доведе до пукање на атеросклеротдскиот плак и со тоа до стеснување или комплетно запушување на артериите кои се надвор од срцето и мозокот. Оваа сосстојба доведува до исхемија или гангрена на регијата која ја крвоснабдува артериијата (годни и долни екстремитети, внатрешни органи). ПАОБ може да биде еднострана или обострана и акутна или хронична. Ризик факторите се делат во две групи:
А. Фактори кои не зависта од нас (пол, возраст, раса)

Б. Фактори на кои можеме да влијаеме (хипертензија, дијабет, покачени маснотии, пушење, стрес, дебелина).

Што претставува артериска циркулација надвор од срцето и мозокот?

Вратни артерии (каротидни и вертебрални)

Абдоминални – артерии во стомакот (мезентерика и а. реналис)

Артерии на горни и долни екстремитети (раце и нозе)

Етиологија (причина) на ПАОБ на долни екстремнитети

• Начин на живот (исхрана, пушење, физичка неактивност, употреба на алкохол)• Биохемиски и физиолошки карактеристики (холестерол, триглицериди, ХТА, шеќер, тромбогени фактори)• Лични карактеристики (старост, пол, фамилијарна оптовареност)

Фази и развој на ПАБ (Fonten) ова е класификација со која се определува степенот на болеста и степенот на компликација од истата:

• Прва фаза – болка при поинтензивна физичка активност (Fonten I) • Втора фаза – болка при минимална физичка ативност (Fonten II) • Трета фаза – болка во мирување (Fonten III) • Четврта фаза – гангрена (Fonten IV) – краен стадиум на болеста

Клиничка слика или основни симптоми на ПАОБ:

• Болка• Грчеви во мускилите• Нмалена кондиција со прогресија (потенцирање) на болеста• Промена на температурата на стапалата (ладни стапала)• Промени на бојата на кожата• Промени на ноктите и влакната на нозете• Рани – појава на гангрена

Дијагностика

• Анамнеза и статус – од разговорот со пациентот и неговиот преглед да се дојде до вистинската дијагноза пред да се појават компликации (рани на нозете и појава на гангрена)• Доплер на артерии – проценка на протокот низ артериите со ехо доплер• Магнетна резонанца• Ангиографија – инвазивна метода или директно снимање на артериите на долни екстремитети.• МСКТ – периферна ангиографија – 3-D приказ на артериите на долни екстремитети и точната проценка за промените, стеснувањата и комплетните запушувања со што се проценува и точната потреба од третман на болните артерии.

Третман на ПАБ

• Конзервативен и медикаментозен (престанок со пушење, регулација на холестерол., триглицериди., гликемија, физичка активност, промена на начин на исхрана, регулација на ХТА итн.)• Итервентен (балон дилатација и стентирање) слика од стентиран пациент• Хируршки третман (ТЕА, пач пластика, реваскуларизација со графт васкуларна протеза или ВСГ итн.)

Компликација

• Гангрена – ампутација – ова е состојба каде што кај пациентот се исцрпени сите можности за понатамошно лекување.

Препорака за пациентите со висок ризик од добивање на ПАОБ:Промена начин на живот, регулација на гликемија, регулација на висок крвен притисок, контрола и терапија на покачени маснотии во крвта, престанок со пушење, физичка активост (пешачење), редони кардиоваскуларни контроли (рутински без да се има било какви симптоми).

Др. Вилма Ампова – СоколовСпецијалис интернист

„Не биле сите генерали после војната“ …Три пати за еден час, бев очи во очи со смртта!

Првиот викенд од месец август, 60 годишниот машински инженер С. Соломанов од Скопје со своето семејство планира да замине на продолжен викенд кај јужниот сосед. Неколку дена пред тоа добива болки во градите, кои го тераат да побара лекарска помош. Лекарот го советува дека треба да се направат дополнителни испитувања. Сашо како што ни кажа, немал намера да си го „расипува“ продолжениот викенд по болници и заминува за Ставрос. Непосредно по пристигнувањето одат во ресторан на ручек, одеднаш Сашо губи свест и паѓа на земја. Од падот добива повреди на главата.„Седнавме да ручаме, одеднаш само ми се стемни, немав време да почуствувам било каква болка и не се сеќавам на ништо. По некое време дојдов при слаба свест, еден грчки лекар кој случајно се најде тука веќе знаеше што ми се случи, акутен инфаркт и тоа неколку последователни, се обидував да станам не ми дозволуваше, само ми велеше да не се поместувам. Со возило на брза помош ме однесоа во главната болница во Солун . Ми раскажуваа дека три пати сум западнал во клиничка смрт ме враќале со електрошокови, и да, ме вратија од мртвите. Приемот од страна на тамошните лекари беше професионален, но со душа чекав да помине викендот. Во Грција за викенд не влегувале во операциона сала за случаи како мојот. Понеделникот го чекав како ништо на светот до сега, се беше организирано да ме вратат во Македонија и да бидам примен кај д-р Митрев во „Филип Втори“. Со амбулантно возило ме донесоа до граница носев песмејкер бидејќи без него ќе колабирав, на граница ме чекаше амбулантното возило на „Филип Втори“ и нивниот тим, мксимално посветени на работата. Во специјално возило за итни пациенти ми го сменија песмејкерот и тргнавме кон Скопје “, раскажува Сашо.

Во нашата болница беше примен во многу тешка, крајно критична состјба . Веднаш му се направени сите испитувања , преку компјутерската томографија констатирано е дека доживеал инфаркт поточно неколку последователни удари. И не само сега, преку компјутерската снимка регистриран е и еден удар од порано кој поминал незабележително, но го направил своето. Од нив имаше големо оштетување на крвните садови кои водат до срцето. Тежок случај кој добива на комплицираност затоа што пациентот 20 години е дијабетичар. Академик д –р Жан Митрев ја изврши операцијата при која му се направени 4 бајпаса. По операцијата закрепнува добро. Благодарение на максималната брзина и професионалнст од страна на тимот на д-р Митрев, Сашо денеска е во својот дом закрепнува добро и неуморно продолжува да трага по интересни места кои може да ги улови со неговиот фотоапарат, фотографијата му е пасија. За ова премрежје во животот за крај порачува:“ Мислев дека по војната сите се генерали, но не било така“, факт е дека човек понекогаш треба да прима совети од најблиските, да ги послуша. Колку пати ме опоменуваа моите дека претерувам со цигарите јас не признавав, по 3 кутии дневно пушев. Данокот ме стигна сега, извлеков поука , неквалитетниот начин на живот мораме сите да го смениме ако сакаме да дочекаме старост. Благодарам до сите во болницата на д-р Мтрев кои направија надчовечки напори за да останам жив“.

ABO И Rh КРВНОГРУПНИ СИСТЕМИ

Во хуманата популација до сега се откриени триесет и пет големи крвногрупни системи, но најголемо значење имаат крвните групи ABO и Rh .Крвната група е класификација која се базира на присуство или отсуство на антигени супстанции на површината на црвените крвни клетки (еритроцитите). Најбитните антигени се ABO и Rh антигените – тие одредуваат дали е некој А, B, AB или О крвна група, со + (позитивен) или – (негативен) Rh статус. Овие антигени супстанции се наследуваат од родителите и се потполно развиени кај новороденото. За разлика од нив, придружните анти – А и анти – B антитела се продуцираат првите неколку години од животот најчесто поради сензибилизација од одредени супстанции кои не опкружуваат како храна, бактерии и вируси. АBO крвногрупниот систем (откриен е 1900 год. од Karl Landsteiner за што е добил Нобелова награда во 1930 година) го има и кај некои животни како шимпанза, горила и бонобоа, а Rh (Rhesus) факторот го има кај мајмуните од видот Rhesus по коj го добил и името.

Крвната група О (што значи отсуство на двата антигени супстанции А и B на површината на еритроцитите) е најчеста меѓу луѓето, а најмногу е застапена во Централна и Јужна Америка (кај Индијанците некаде и до 100 %), австралиските Абориџини и Западна Европа, а најмалку застапена е во Источна Европа и Централна Азија, каде доминира крвната група B. Крвната група А доминира кај некои изолирани групи пример Лапониците во северниот дел на Скандинавскиот Полуостров и во Централна Европа. Rh негативен фактор (што значи отсуство на RhD антигена супстанција на еритроцитите) најзастапен е кај Баскијците 21-36 %. Кај останатите Европјани се среќава во 16 % од популацијата, додека кај домородците во Америка и Африка, како и во Азија само кај 1 % од населението. Одредувањето на крвната група има значително место во трансфузионата медицина, трансплантацијата, а исто така е и потенцијален ризик фактор за одредени заболувања. Пациентите идеално би требало да примаат крв со идентична крвна група во однос на ABO крвногрупниот систем бидејќи се можни и смртоносни пострансфузиски реакции. Крв која е Rh – негативна може да биде трансфундирана кај пациент кој е Rh – позитивен но не и обратно, затоа што Rh – негативната личност може да создаде антитела против трансфундираните Rh – позитивни еритроцити. Од истата причина мајките кои се Rh – негативни и носат Rh – позитивен плод мора да примаат хиперимун гама глобулин, со цел да се превенира хемолитичка болест на новороденото. Во случаи на недостаток на крв, О Rh – негативна крвна група се смета за универзален дарител, а AB Rh – позитивна крвна група за универзален примател на еритроцитни концентрати.

Последните истражувања покажаа поврзаност на крвните групи со одредени заболувања. Така на пример, крвната група О има 11 % помал ризик за коронарна болест во однос на останатите крвни групи, помал ризик за карцином на панкреас, венски тромбози и тешки облици на маларија, но поголем ризик за добивање чир на желудник. Крвната група А има поголем ризик за заболување од карцином на желудник.
Д-р Елена Амбаркова Виларова

Не постои универзален и семоќен антибиотик

Антибиотиците се едни од најмоќните лекови што спасиле безброј животи и покрај тоа што во превод од грчки нивниот назив значи против живот (anti bios).Убиваат или спречуваат раст на бактерии, габи и некои паразити. Не делуваат на вируси!!!Делотворноста на антибиотиците и можноста за контролирање на бактериските инфекции се основа на која почиваат многу достигнувања на модерната медицина.Во желбата да се помогне и во некои недиференцирани состојби, и кога не е сигурно дека болеста не е предизвикана од бактерии, антибиотиците се злоупотребувале во текот на 20. век што довело до намалување на нивната ефикасност. Нерационална примена ги „натерала“ бактериите да мутираат создавајќи бројни механизми на резистенција (отпорност) кон антимикробните средства со кои биле напаѓани и така е доведен во прашање опстанокот на овие неопходни лекови. Човекот е соочен со постојан предизвик да пронаоѓа нови антибиотици што претставува многу скап и макотрпен процес. Веќе се поставува прашањето дали оваа борба е изедначена? Дали пуштањето во промет на нови антибиотици ќе ги следи бактериските мутации или ќе влеземе во постантибиотска ера?!

Веќе постојат бактерии кои се отпорни на повеќе антибиотици, а неодамна (2010. год.) се појави “супербактерија” која беше отпорна на сите антибиотици. Дали е човештвото подготвено да се соочи со уште епидемии, за кои мислевме дека останаа заборавени во историјата? Антибиотиците се единствени лекови кои покрај индивидуална предизвикуваат и глобална штета, токму поради создавањето на отпорни бактерии, и нивната некритична примена може да го загрози опстанокот на човештвото. Резистенцијата е неминовен процес и не може да се спречи, но може да се успори.Со својата некритична употреба на антибиотици човекот е одговорен за последиците од незапирливиот и растечки проблем на бактериската резистенција.Покрај тоа што не делува на вируси, антибиотикот не е аналгетик, не е антипиретик, не е антитусик, не е деконгестив, не е имуностимулатор, не е седатив за докторот. Тоа значи дека со антибиотик не се лечи настинка, болка, температура, кашлица, затнат нос и дуго. Не постои добар и лош антибиотик, туку само добра проценка дали да се примени, а кога е веќе поставена дијагноза, да се даде вистински, во одредени дози, растојание и времетраење. Траењето на терапијата треба да е што пократко, но доволно долго. Имаме податок дека над 50% пациенти со дијагноза на настинка и некомплицирана инфекција на горни дишни патишта добиваат антибиотик од својот доктор. Значи, повеќе од 50% од целокупната примена на антибиотици е неоправдана.Најголема грешка е давањето на антибиотик без претходна микробиолошка анализа и потврдена бактериска инфекција. Изборот, дозата и времетраењето на антимикробниот третман се одредува според дијагнозата и изолиран причинител. Не постои универзален и семоќен антибиотик.

Болестите предизвикани од микроорганизми се стари колку и човештвото и имаат важно место во создавањето на историјата. Затоа имаме приоритет да помогнеме во креирањето на сопствената историја и да ги зачуваме постоечките антибиотици.Не е потрбно антибиотиците да се штедат, туку само разумно да се користат.

Др. Снежана Туфекчиевска ЃуроскаКлинички микробиолог