Во текот на летото, топлото време овозможува брзo размножување на бактериите во загадената храната, предизвикувајќи труење со храна и бактериска дијареа. Децата кои консумираат храна загадена со бактерии развиваат гадење, силна болка во стомакот и дијареја по 3-24 часа. Тие исто така можат да имаат и главоболки или треска.
Труењето со храна често се јавува во угостителството како: ресторани, забави, летни кампови и оброци во градинка. Храната- како месо, риба, морска храна, шунка, салата, крем, јајца и млеко, честопати се поврзани со труење со храна, па затоа е важно да се провери дали храната е свежа пред да биде консумирана.
Најчестите организми кои предизвикуваат труење со храна вклучуваат- Staphylococcus aureus, Salmonella, Vibrio parahaemolyticus или токсините произведени од бактерии. Повеќето бактерии не се отпорни на топлина, така што труењето со храна може да се спречи со превр храна. Сепак, храната што не може да се вари или токсините што не се деградираат од топлина, сè уште може да предизвикаат труење со храна. Затоа, храната треба да се подготви хигиенски.
Преваленцијата на бактериски причини за дијареја кај деца, како што е дизентерија, битно е намалена во сегашно време, но многу деца сè уште доживуваат абдоминална болка и слузави дијареи во тек на летото. Бактериската дијареа е предизвикана од пренесување на бактерии од фекална материја во храна, која потоа се консумира. Затоа, многу е важно миење на рацете пред подготвување или внесување на храна. Бактериска дијареа или труење со храна природно се решава за неколку дена, така што на повеќето пациенти не им требаат антибиотици или друг третман. Сепак, децата можат да умрат од дехидрација од дијареа, па главниот фокус на третманот е спречување на дехидрација. Педијатриските пациенти можат да развијат дехидратација од повраќање и дијареа, што предизвикува суви орални мукозни мембрани, потонати очи, замор и други знаци на дехидрација. Ако тоа е случај, пациентот мора што поскоро да посети лекар.
Како може да се спречи таквата дијареја?
Треба да се употребува превриена вода и избегнување на вода од чешма или мраз направен од вода од чешма. Треба да се избегнува јадење овошје или лиснат зеленчук и избегнување на јадење лисја, како што се лисјата од зелка. Треба да се избегнува јадење на неварено месо и особено несолена морска храна. Другите опции вклучуваат супи или каша од ориз. Телото на детето треба да е затоплено, а се ставаат топли крпи на стомакот за да ја намали болката во стомакот. Многу деца се опоравуваат за неколку дена, така што нема потреба од преголема загриженост, така да само давање на симптоматска терапија е доволна.
Ако е осомничена бактериска дизентерија, или има треска или ако има крв во столицата, треба веднаш детето да се однесе на лекар за натамошно лекување. Бактериската дизентерија предизвикува силни болки во стомакот и дијареа што може да предизвика дехидрација. Третман со антибиотици и течности е неопходен. Преголемата употреба на антидијарелни агенси може да ја олесни дијареата, но нема да го излекуваат воспалението на цревата, така што овие агенси не се препорачуваат. Понекогаш тие можат да ги влошат системските симптоми, затоа треба да се внимава при употреба на антидијароици.
Исто така е важно да се мијат рацете пред јадење и пред подготвување на храна. Дијареата предизвикана за време на патувањето се нарекува патничка дијареа. Профилактички лекови обично не се потребни, но доколку децата имаат претходно постоечки состојби како што се гастроинтестинални проблеми, бубрежни проблеми или дијабетес, ќе треба профилакса пред патувањето.
Прим. д-р Соња Петровска
Специјалист по педијатрија
