Месец: м.г

Пациентите заболени од рак неретко искусуваат оптoвареност како резултат на повеќе фактори. Ваквата оптовареност може да го попречува успешното соочување со дијагнозата, а понатаму и со предизвиците кои ги носи самото лекувањето. За овој „терет“, во психолошката наука се користи англосаксонскиот термин дистрес (англ. distress), со значење на непријатно искуство од психолошка (когнитивна, бихејвиорална, чувствена), социјална, духовна или физичка природа. На пр., дијагнозата „рак на дојка“ или „рак на матка“ кај секоја жена остава простор не само за непријатно емоционално искуство, туку и за доживување на зголемена ранливост и страв, како и подлабоки егзистенцијални и духовни кризи. Овој континуум на можни искуства се појавува тогаш кога стресот е:

(1) сериозен, (2) долготраен, или (3) и обете.

Ако знаеме дека успешното соочување со ракот, неговите телесни симптоми и лечењето може да биде отежнато, па и оневозможено од степенот на дистрес кој го чувствува пациентката, се поставува прашањето кои категории пациентки се со висок дистрес?

Дали сте една од нив?

За одговор е потребна стручна проценка. Многу жени со оваа дијагноза, но и пациент(к)и со инакви локации на малигни формации, не препознаваат дека се во дистрес кој бара стручна интервенција.

Во нашата клиничка психолошка пракса, нивото на дистрес кој го попречува успешното соочување со ракот и неговото лекување потребно е и може да се препознае. Но исто така треба и да се измери на начин кој ќе им помогне на пациентите да го идентификуваат индивидуално степенот на напнатост, шок, лутина, страв, немоќ или антиципаторна тага кои ги доживуваат.

Групната поддршка пак за заболените пациенти додека тие и нивните блиски минуваат низ ова искуство е еднакво важен чекор во процесот на лекување и во подоцнежниот процес на рехабилитација од три главни причини:

(1) нуди безбеден простор за делење на своето искуство со луѓе кои минуваат низ слични искуства;

(2) динамиката на групата нуди чувство на припадност кое дополнително го намалува стресот и искуството на осаменост или социјална изолација; и

(3) дава нови можности, вештини и стратегии за справување со проблемите со кои заболените се соочуваат.

Барањето помош е пред сè знак на зрелост во смисла на препознавање на границите на сопствените моментални психолошки капацитети, а не на слабост.

Здравјето и болеста се динамични појави, па оттука секоја дијагноза која носи повисок психофизички данок, како болестите од овој спектар, носи и можност за поинакво сретнување со сè она што нас нè дефинира, на начин кој не можеме однапред да го предвидиме, дури и кога ‘итаме кон смртта’. Навремено детектираниот рак на дојка и матка е впрочем лечлив. Но, како совесни и соборни битија, кои се огледуваат често низ и во другиот (помислете само на односот терапевт – пациент), ваквите предизвици можат сепак да нè свртат загледани не кон можната загуба, туку кон тајната на секој човечки живот.

Доц. д-р Кристина Егуменовска

психолог-психотерапевт

Во лабораторијата за генетика и персонализирана медицина при клиничка болница Жан Митрев денеска беше утврдено присуството на мутираниот така наречен британски сој на коронавирусот.
Станува збор за пациент од Скопје на возраст од 46 години. Согласно неговите кажувања не патувал никаде, а се тестирал поради појава на континуирани симптоми една недела претходно. Мутацијата е утврдена со помош на секвенционирање на РНК согласно препораките.

Лабораторијата за генетика и персонализирана медицина во Жан Митрев клиниката пред две недели ја започна потрагата по “британскиот сој” VOC 202012/01 во Македонија.

Како дел од научно-истражувачката работа развивиен беше брз PCR протокол според којшто беа селектирани суспектни кандидати за VOC 202012/01 сојот во Македонија. По направената селекција, присуство или отсуство се потврдува преку нова генерација на секвенционирање во реално време.

Редовниот мониторинг на еволуцијата на вирусот во Македонија ќе има огромно значење во формирањето на стратегии за сузбивање на пандемијата, дијагностичките тестови, терапијата и вакцините против коронавирусот. Во наредниот период нашата лабораторија продолжува со оваа научно-истражувачка работа.

Во регионот, во Србија и во Словенија веќе има детектирани случаеви заразени со овој мутиран сој од вирусот. Во соседна Србија го донела 63 годишна жена од Нови Сад, која допатувала во Србија на 31 декември. Таа најверојатно се заразила во авионот, со кој летала од Лондон.

Во Словенија исто потврдениот случај на коронавирус од британскиот сој бил детектиран кај маж од Косово на привремен престој во Словенија, а кој допатувал од Белгија.

Со цел да одговори на најновите рестрикции за патување воведени поради КОВИД-19 од страна на земјите од ЕУ/Шенген зоната, ТАВ Македонија, заедно со генетската лабораторијата при Жан Митрев Клиник креираа решение за правење брзи антиген тестови непосредно пред заминувањето на патникот.

Почнувајќи од неделата, 24-ти јануари, амбулантно возило за тестирање на клиничката болница “Жан Митрев” е распоредeно пред терминалната зграда на Меѓународниот Аеродром Скопје, во близина на единствениот отворен влез за патници „Departures C“, каде што патниците можат да го извршат потребниот брз антиген тест и да го добијат резултатот за 15 до 20 минути од земањето примерок.

Медицинското возило за тестирање на „Жан Митрев” Лабораторијата за генетика и персонализирана медицина и Центарот за истражување применета микробиологија и биотехнологија, ќе биде присутно на Меѓународниот Аеродром Скопје секој ден кога има летови до државите кои бараат брз антиген тест, четири часа пред времето на полетување до секоја од дестинациите.

Целта е да се обезбеди опција на патниците кои заминуваат кон дестинациите во  Холандија, Германија и Велика Британија, со цел тие да имаат доволно време да извршат брз антиген тест, пред да влезат во зградата на аеродромот и да почнат со аеродромските процедури, ако тестот веќе не го направиле пред нивното пристигнување на аеродромот.

За повеќе детали во врска со самиот тест, ги замолуваме патниците да ја контактираат лабораторијата „Жан Митрев“ на 02/3091484  https://zmc.mk/services/personalizirana-genetika-sekvecionira-e-na-genom-ili-egzom/. Додека за детални  информации во врска со тестовите коишто ги прифаќаат земјите од ЕУ/Шенген, апелираме до патниците задолжително да ја контактираат својата авиокомпанија и Амбасадата на земјата на нивното пристигнување.

Доколку патниците одлучат да направат брз антиген тест на Меѓународниот Аеродром Скопје, со цел да не се создава метеж пред аеродромската зграда, апелираме да пристигнат на Аеродром најмалку 4 часа пред времето на полетување.

Како што претходно објавивме, Холандија бара задолжителен негативен брз антиген тест не постар од 4 часа пред качување во авион, како дополнување на нивното барање за задолжителен негативен PCR-тест.

Германија бара негативен брз антиген тест одобрен од СЗО не постар од 48 часа, но исто така прифаќа PCR, LAMP или TMA тестови.

Велика Британија бара негативен антиген тест не постар од 72 часа, но исто така прифаќа PCR или LAMP тестови.

Во моментов, само брзите антиген тестови одобрени од СЗО може да се направат на Меѓународниот Аеродром Скопје преку услугите на Жан Митрев Клиник. За сите други КОВИД-19 тестови, апелираме до патниците да ги направат во авторизирана болница/лабораторија пред нивното пристигнување на аеродромот.

Со оглед на тоа што ЕУ/Шенген земјите постојано ги менуваат правилата за патување поврзани со КОВИД-19 и секоја земја самостојно прави промени во однос на рестрикциите за граѓаните на Република Северна Македонија, апелираме до патниците пред да тргнат на нивното патување, задолжително да ги проверат последните барања со нивната авиокомпанија и со Амбасадата на земјата во која што планираат да пристигнат.

 

Во месецот за подигање на свеста кај жените за превенција и опасностите од  ракот на матката потсетуваме и на важноста на исхраната за женското здравје.
Медицината вели дека нутритивните потреби кај жените се разликуваат од тие на мажите, како и на децата. Но, зошто е тоа така?

Кај деца, нутритивните потреби се исти независно од нивниот пол. Но, за време на пубертет и во понатамошниот живот, жените имаат поинакви потреби. Со текот на годините, телото на жената поминува низ повеќе физички и хормонални промени, така што хранливите потреби се менуваат, а со исхраната треба да се одговори на барањата на организмот.

Докажано е дека жените имаат потреба од помалку калории за разлика од мажите, но, од друга страна пак потребите за одредени витамини и минерали им се многу повисоки. Хормоналните промени поврзани со менструација, бременост и менопауза жените ги доведуваат до поголем ризик од анемија, поголема кршливост на коските и остеопороза, а тоа пак бара повисок внес на хранливи материи и тоа: железо, калциум, магнезиум, витамин Д и витамин Б9 (фолна киселина ).

Соодветната исхрана не само што може да го подобри расположението, да ја зголеми енергијата и да помогне во одржувањето на здрава тежина, туку може да биде огромна поддршка во различни фази во животот на жената. Здравата храна може да помогне да се намали ПМС, да се зголеми плодноста, да се олесни бременоста и периодот на доење, да се олеснат симптомите на менопауза и да се зачува цврстината на коските. Секако, генерално тоа значи да се подобри имунитетот на една жена, а со тоа да стане поотпорна на разни инфекции и друг вид здравствени предизвици.

Важно е дека она што е најдобро за една жена можеби нема да биде најдобриот избор за друга, и затоа, изборот на храна и хранливи состојки треба да биде според индивидуалните витални потреби, во зависност од возраста, физичката активност и сл.

Калциум за цврсти коски

Калциумот е потребен за градбата на цврсти и здрави коски и заби, за да се одржат силни во текот на животот, го регулира ритамот на срцето и обезбедува правилно функционирање на нервниот систем. Дефицитот на калциум може да доведе до проблеми со расположението – раздразливост, анксиозност, депресија и тешкотии во спиењето. Ако не се внесува доволно калциум со исхраната, телото го користи калциумот од коските за да обезбеди нормална функција на клетките, што може да доведе до ослабени коски или остеопороза. Жените се изложени на поголем ризик од остеопороза отколку мажите. Затоа важно е да се внесува калциум во доволна количина, во комбинација со магнезиум и витамин Д за да се зачува здравјето на коските.
Добар извор на калциум се млечните производи, лиснатиот зелен зеленчук, тиквичките, одредени риби, легуминозите и др. Организмот не може да искористи повеќе од 500 mg во еден наврат и затоа нема корист од надминувањето на препорачаната дневна количина.
Според USDA (United States Department of Agriculture), за жени на возраст од 19-50 години, дневната препорачана доза е 1000 mg. За жени над 50 години, препорачаната дневна доза е 1200 mg.
За сите возрасни групи се препорачува задоволување на препорачаниот дневен внес за калциум (ПДВ = 800 mg.).

Магнезиум

Магнезиумот ја зголемува апсорпцијата на калциум од крвта во коските. Всушност, организмот не може да го искористи калциумот без магнезиум. Препорачаната дневна доза на USDA за магнезиум е 320 до 400 mg/ден. Добар извор се зелениот лиснат зеленчук, брокули, тиквички, краставици, боранија, целер и разните семиња.
На возрасен човек дневно му е потребно 400 мг магнезиум за мажи, 300 мг за жени, кај бремени жени и доилки – 450 mg.

Витамин Д

Витаминот Д исто така е клучен за правилен метаболизам на калциум. Препораките се 600 IU дневно. Витаминот Д може да се обезбеди со околу половина час директна сончева светлина, како и од храна како лосос, ракчиња, млеко збогатено со витамин Д и јајца.

Луѓето кои се многу зафатени и се подложени на постојано оптоварување треба да внимаваат на снабдувањето со микронутриенти. Бидејќи поголемиот дел од микронутриентите не можат да бидат произведени од страна на телото, тие мора да се консумираат преку храната.
Препорачаниот дневен внес за витамин Д, имајќи превид дека нашата земја има голем број на сончеви денови, се движи од 5 до 10 мг, во форма на холекалциферол. Варијации од овој внес се можни доколку има индикации за здравствени проблеми за кои лекарот ќе процени дека има зголемени потреби од внес на витамин Д. Со зголемување на внесот на витамин Д над 100 mg на ден се зголемуваат потенцијалните негативни ефекти од предозираност.

Сепак, на нашите тела не им се дава секогаш она што им e потребно. Многу луѓе, исто така, реагираат на нивниот брз секојдневен живот со прифаќање на однесување што може да му наштети на нивното здравје, како што е: јадење неурамнотежена исхрана, „не вежбање“ и консумирање алкохол и никотин.
Токму поради немањето доволно време а и можности да набавиме и подготвиме ваква храна ние ви го нудиме Orthomol Vital F како специјализирана формула на додаток во исхраната наменет токму за жените. Тој е специфична комбинација на микронутриенти направена токму за вас и којшто можете да го најдете во Фила Аптека која работи во склоп на нашата клиника.

Да напоменеме дека во нашата клиника нудиме советување со наш нутриционист кој може да ви даде квалитетни, полезни совети во однос на вашето здравје, а е поврзано со исхраната.

Тука да напоменеме и дека нашиот Центар за женско здравје овој месец овозможува 30% попуст на комплетен гинеколошки преглед, брис за ХПВ, МРИ на матка, а достапни се и ехо на дојка, 2Д и 3Д мамографија, и остеодензитометрија по повластени цени.

Се грижиме за вашето здравје!

Она што го јадеме има голем ефект врз нашето целокупно здравје, а секако тука се и коските. Одржувањето на јачинатана коските значи заштита од остеопороза т.е. прогресивно слабеење (разредување на коските). Ова посебно важи за жените иако се почесто и мажите не се поштедени од оваа болест.

Медицината предупредува дека после менопаузата, жените со  голема брзина ја  губат коскената маса при што коските стануваат лесно кршливи посебно  коските на колковите. Покрај  тоа што е наследниот фактор број еден  за тоа дали ќе имате остеопороза или не, друг фактор одговорен за овој ризик, за добивање на остеопорозата, е и начинот на исхрана  како и недостатокот на физичка активност.

Научните истражувања потврдуваат дека за одржување на  здрави коски не е важен само калциумот туку и внесувањето на други  хранливи состојки кои се важни за  зачувување на  коскената маса.
Калциумот претставува главен градител на коскеното ткиво и во скелетот се содржат околу 99 проценти од севкупниот калциум на телото. Калциумот во коските претставува и резервоар за одржување на нивото на калциум во крвта, што е неопходно за нормално функционирање на мускулите и на нервите.

Борот  е минерал кој  во организмот се наога во мали трагови (количини)  но може значајно да  влијае на  спречување на остеопорозата. Ако не јадете доволно овошје, јаткасти  плодови  вие всушност не добивате доволно бор а тој недостаток може да го поремети метаболизмот на калциум при што коските стануваат кревки.

Борот го  зголемува нивото на естроген во крвта како и другите состојки кој спречуваат губење на калциумот и деминерализација на коските. Со други  зборови борот  делува како блага замена за ,,естрогенска терапија“. Без бор вашиот организам не може да ја задржи неопходната количина на калциум.

Статистиките велат дека жените во постменопаузата кои  со храната не внесувале доволно количина на бор биле склони кон губење на калциум и магнезиум – минерали кои  ги јакнат коските. Со земањето на 3 мг.бор на ден (количина која лесно се  зема  од храната) губењето на калциум е смален за 40 %.  Борот најмногу  го има во овошјето (јаболко, круша, грозје, урми, суво грозје, праски), мешунките, јаткасти плодови (бадем, кикирики, лешник) но и во медот.

За  вашите коски да бидат здрави  пијте сок од ананас јадете и други намирници богати  со манган бидејки и тој  заедно со  борот има важна улога за коските. Други  извори на манган се овесното брашно, грав, интегрална пченица, спанаќ… Исто така и употребата на  витаминот  Д е од голема улога за спречување на остеопорозата што значи во исхраната  треба се почесто да  биде  вклучена  и  рибата и морските плодови. И секако  да не се  изостави  физичката активност,  која е  од големо значење на   целокупното  здравје. Сепак, да напоменеме, избегнувајте  внесување  голема количина на натриум или солена  храна, прекумерно  конзумирање на алкохол и  цигари.

Со цел да бидете навистина сигурни дека вашите коски ги добиваат сите микронутриенти што им се потребни, добро е да ја дополнувате вашата дневна исхрана со дополнителни микронутриенти, на пример со Orthomol Остео. Овој производ е диететска храна која обезбедува сè што е потребно за коските.

• Витаминот Д придонесува за нормална апсорбција и искористување на калциумот и фосфорот, како и за одржување на нормално ниво на калциум во крвта.
• Калциумот е потребен за одржување на нормални коски.
• Витаминот Ц придонесува за нормално формирање на колаген за нормална функција на коските.
• Витаминот К, витаминот Д, витаминот Ц, како и цинкот и манганот, придонесуваат за одржување на нормални коски. Витаминот Ц, како и цинкот, бакарот и манганот придонесуваат за заштита на клетките од оксидативен стрес.

Orthomol Остео е додаток во исхраната, наменет за справување со остеопорозата и можете да го најдете во нашата Фила Аптека, во склоп на Клиничка боница Жан Митрев.

 

Со цел да одговориме на најновите рестрикции за патување воведени поради КОВИД-19 од страна на земјите од ЕУ/Шенген зоната, Клиничката болница Жан Митрев во соработка со ТАВ Македонија, обезбеди можност да направите брзи антиген тестови непосредно пред вашето заминувањето.

Почнувајќи од денеска, 24 јануари, наше мобилно амбулантно возило за тестирање ќе биде поставено пред терминалната зграда на Меѓународниот Аеродром – Скопје, во близина на единствениот отворен влез за патници „Departures C“, каде што ќе можете да го направите потребниот брз антиген тест и да го добиете резултатот во рок од 15 до 20 минути по земањето примерок.

Подвижното возило за тестирање на нашата Лабораторијата за генетика и персонализирана медицина заедно со својот персонал, ќе биде присутно на аеродромот  Скопје денеска од 9 до 15 часот, следејќи го редовниот дневен распоред на летови: http://skp.airports.com.mk/en-EN/flights/departure-flights

Целта ни е да обезбедиме опција за сите оние кои заминуваат кон дестинациите во Германија. На овој начин тие ќе можат да направат брз антиген тест, уште пред да влезат во зградата на аеродромот и да почнат со аеродромските процедури, во случај да не го направиле тестот пред нивното пристигнување на аеродромот.

Нашето подвижното амбулантно возило за брзо антиген-тестирање, ќе биде присутно на скопскиот аеродром и во следните денови, следејќи ги времињата на летовите до дестинациите/земјите коишто ги воведоа новите ограничувања за патување.

За повеќе детали во врска со самиот тест, ве молиме контактирајте ја нашата лабораторијата на телефонскиот број +389 2 3091484 (од 8 до 19 часот од понеделник до петок; од 8 до 15 часот за време на викендите) како и преку другите контакти како нашата веб-страница: https://zmc.mk/en/services/microbiological-laboratory/
Да напоменеме дека за повеќе информации во врска со тестовите што ги прифаќаат земјите од ЕУ/Шенген, потребно е да ја контактирајте Амбасадата на земјата на пристигнување.

Доколку одлучите да направите  брз антиген тест на Меѓународниот Аеродром Скопје, со цел да не се создава метеж пред аеродромската зграда, апелираме да пристигнете на аеродром навреме, најмалку 3 часа пред времето на полетување согласно најновите препораки за патување.

Од Меѓународниот Аеродром – Скопје вчера објавија дека од 24 јануари, Холандија бара негативен брз антиген тест не постар од 4 часа пред качување во авион, како дополнување на нивното барање за негативен PCR-тест кое е валидно од 29-ти декември 2020 година (следниот лет од скопскиот аеродром до Ајндховен е на 29 јануари);
Германија бара негативен КОВИД-19 тест не постар од 48 часа и притоа ги прифаќа следните тестови: PCR, LAMP (loop-mediated isothermal amplification) и TMA (transcription-mediated amplification) и антиген одобрен од СЗО; Франција бара негативен PCR-тест не постар од 72 часа.

Карциномот на грлото на матката е малигна болест на грлото на матката, дел од матката кој е достапен  за скрининг методи при гинеколошки преглед. Во нашата земја овој тип на карцином се наоѓа на второ место по смртност, веднаш по карциномот на дојка.

Од скрининг методите за превенција на карциномот на грлото на матака најзначаен е ПАП тестот.  ПАП тестот е брз и едноставен тест што се користи за проверка на промените на клетките од грлото на матката кои може да доведат до појава на рак. Цел на негова примена е да ги откриеме во најран стадиум промените на грлото на матката кои можат да доведат до карцином. Тестот е дел од обичен гинеколошки преглед. Се зема брис од површината на грлото на матката и ендоцервикалниот канал, кој понатаму се  прегледува под микроскоп. Повеќето резултати од ПАП тестовите се нормални. Мал број покажуваат пореметување на клетките на грлото на матката, каде најчесто се работи за помали инфекции кои лесно се лекуваат. Во многу мал број на случаи, наодот оди во прилог на преканцерозни лезии или карцином на грло на матка.

Кога промените на клетките на грлото на матката рано ќе се откријат, тие лесно се лекуваат! ПАП тестот може да го спаси вашиот живот!

За таа цел вклучувајќи се во кампањата за превенција на карциномот на грлото на матка, Центарот за женско здравје при Клиничката болница Жан Митрев, во јануари, месецот во кој се грижиме за подигање на свесноста за превенција и лекување на рак на матката, овозможува 30% попуст на комплетен гинеколошки преглед со ПАП тест, брис за ХПВ, МРИ на матка, а достапни се и ехо на дојка, 2Д и 3Д мамографија, и остеодензитометрија

Д-р Ирена Андонова

Спец. по гинекологија и акушерство

Идентификувани се повеќе од 100 видови на хуман папиломавируси (ХПВ) и приближно половината од нив го инфицираат гениталниот тракт. Неколку видови на ХПВ  се пронајдени кај пациентки кои имале карцином на грлото на матката, додека други видови на ХПВ се пронајдени многу ретко или воопшто не се срекаваат кај пациентки со карцином на грлото на матката, што довело до класифицирање на “високи” и “ниско ризични” ХПВ. ХПВ вирусот може да доведе до аногенитални и орофарингеални карциноми, како и промни на кожата во вид на брадавици.

Што претставува ХПВ вирусот?

ХПВ вирусот е најчестата сексуално пренослива инфекција. Овој вирус е различен од ХИВ и Херпес вирусот.  ХПВ е толку честа инфекција  што скоро  85% од сексуално активни мажи и жени се заразуваат во одреден момент од нивниот живот. Денес постои вакцина за најчестите и најопасните видови на ХПВ, која се смета дека ке го искорени карциномот на грлото на матката.

Како се добива ХПВ вирусот?

Можете да добиете ХПВ со орален, вагинален или анален секс со лице кое има вирус, како и при допир кожа со кожа. ХПВ може да се пренесе и кога заразеното лице нема знаци или симптоми.

Секој што е сексуално активен може да добие ХПВ, дури и ако има секс само со една личност. Вие исто така може да имате симптоми неколку години по сексуалниот однос со заразено лице, што го отежнува моментот да знаете кога сте се заразиле.

Дали ХПВ вирусот предизвикува рак?

ХПВ може да предизвика рак на грлото на матката и други видови на рак како што се рак на вулва, вагина, пенис или анус. Исто така, може да предизвика рак во устата, на дното на јазикот и крајниците (наречен рак на орофаринксот). Понекогаш потребни се години за појава на рак предизвикан од овој вирус. Видовите на ХПВ вирусот кои можат да предизвикаат брадавици на гениталиите не се исти со оние што можат да предизвикаат рак.

Не може да се утврди кои лица со ХПВ ќе добијат рак или други здравствени проблеми. Луѓето со слаб имунолошки систем (вклучително и лица со ХИВ / СИДА) може да бидат помалку способни да се борат против ХПВ и имаат поголема веројатност да имаат здравствени проблеми предизвикани од вирусот.

Како да знам дали имам ХПВ?

Постои тест со кој се утврдува дали жената има ХПВ и секако кој тип на ХПВ е присутен.

Начинот на земање на материјал за овој тест е многу сличен со постапката на земање на микробиолошки брисеви или Пап тест кај жената. Разликата е во соодветниот медиум и понатамошната обработка на материјалот.

Повеќето лица со ХПВ не знаат дека се заразени и никогаш немаат симптоми или здравствени проблеми од вирусот. Други лица откриваат дека имаат ХПВ кога ќе добијат брадавици на гениталиите. Жените можат да откријат дека имаат ХПВ кога ќе добијат абнормален резултат на ПАП-тест (од тестот за скрининг на карцином на грло на матка). Другите може да дознаат само откако ќе добиват посериозни проблеми предизвикани од ХПВ, како што е појава на карцином.

Дали ХПВ вирусот може да се лечи, или пак да се лечат промените предизвикани од овој вирус?

Не постои специфичен третман за самиот вирус. Сепак, постојат третмани за промените што ХПВ може да ги предизвика.

-Преканцерозната состојба на грлото на матка може да се третира. Жените кои имаат редовни пап-тестови и прават редовни превентивни прегледи, можат да ги идентификуваат проблемите пред да се развие карциномот на грлото на матката.