Автор: zmc_piksel_dev

COVID-19 е заболување кое се манифестира со тежок акутен респираторен синдром, причинет од корона вирус 2 (SARS-CoV-2)

SARS-CoV-2 е нов патоген агенс кој претходно не бил познат кај луѓето, a една од неговите карактеристики  е неговата висока инфективост.

COVID-19 како заболување за прв пат е дијагностицирано во Wuhan, Кина, во Декември 2019, за да потоа набрзо се пошири низ целиот свет. И токму затоа, Светската Зравствена Организација прогласи пандемија од ова инфективно заболување.

Трансмисијата или пренесувањето од човек на човек воглавно настанува при близок конткат со заболениот, при што, при негово кашлање или кивање се исфрлаат голем број на т.н. Флигеови  инфективни капки, кои доспеваат во воздухот, патуваат 1 до 2 метри, а потоа можат да навлезат во здрав организам и да причинат заболување. Исто така се верува дека трансмиисјата на инфекцијата може да настане и со допир на површини кои се контаминирани со вирусот, а пота да следи допир на устата, носот  и очите со нечистите, т.е, контаминираните раце.

Најчести симптоми при ова инфекивно заболување се, покачена телелсна температура, треска, сува кашлица.

Други симптоми вклучуваат продукција на искашлок, потешкотии со дишењето, болка во грлото, болки во мускули и зглобови, повраќање и секреција од носот. Многу поретко се застапени проливот, искашлувањето на крв и коњуктивитисот или зацрванети очи.

Најчесто тие симотоми се благи (кај околу 80%), но според податоците од литературата 1 од 5 заболени манифестираат тешка клиничка слика со тешко дишење, т.е., респираторна салбост, која е и најчеста причина за смртен исход.

За да се минимизира ширењето на инфекцијата од COVID-19 потрено е да се придржуваме на препораките  за превенција – често миење на рацете со вода и сапун, најмалку 15 до 20 секунди, а не само пред земање на оброк, дезинфекција на рацете и површините (се препорачува дезинфекционо средство кое во  себе содржи алкохол), избегнување на допир на устата, носот и очите со нечисти  раце, избегнување на блиски контакти (најмало растојание 1 до 2 метри), изолација, избегнување на јавни собири, носење на лични заштитни  средства (маски и ракавици). Се препорачува консумирање на здрава храна, повеќе течности и витамини и избегнување на стресот и паниката. Стресот доведува до намалување на имуниот одговор, доведува до влошување на дишењето и зголемување на бројот на микроорганизмите во организамот на домаќинот.

Како и  сезонскиот грип, постарите лица особено оние кои боледуваат од хронични белодробни заболувања, како на пример, астмата, хроничната опструктивна белоодрна болест, бронхојалниот карцином и други, се  со поголем ризик да се разболат од корона 2 вирусот, но и да манифетираат потешка клиничка слика со поголем број на компликации.

Засегање на белите дробови со COVID-19 кај пациент со хронично белодробно заболување

И токму затоа, доколку кај овие пациенти се манифестираат симптомите на  COVID-19, како што  се, покаечна телесна темпратура, интензивирање на кашлицата (иако таа е веќе присутна од основното заболување), зголемување на диспнета, веднаш е потребна консултација со својот лекар за да се направат потребните дијагностичи и терапевски процедури.

Мошне важен фактор за намалување на ризикот од компликациите од COVID-19 кај пациентиите со хронични белодробни заболувања (астмата, хроничната опструктивна белоодрна болест и други), покрај доследно спроведување на превентивните мерки е перманентното, непрекинато земање на терпаијата за основното заболување. Оксигенотерпиајата кај овие болни треба да се применува и во домашни услови, но притоа да се почитуваат пропишаните стандардни препораки за нејзина употреба.

И членовите на    семејството на болните со хронични белодробни заболувања имаат обврска да дадат  допринос  во  справувањето со COVID-19. Потребно е да водат посебно грижа за набавката на потребните  лекови за основните заболувања, за нивното редовно и правилно земање од страна на пацинетот. Особено  е драгоцена нивната грижата во превенција на трансмисијата на COVID-19 во нивниот дом.

И токму затоа, Светската  Здравствена Орагнизација се залага со пропишување на мерки и препораки да го намали неповолното вилание на COVID-19 на пациентите со хронични белодробни заболувања, од кои боледуваат стотици милиони ширум светот.

Проф. д-р Љиљана Симоновска

Специјалист-интернист, пневмофтизиолог

 

Денес, минимален број на  информации се достапни во врска со  Коронавирус 2019 (Ковид-19) и бременост. Во две мали студии, вклучувајќи вкупно 18 бремени жени со потврдена пневмонија Ковид-19, нема лабораториски докази за пренесување на инфекцијата интраутерино врз новороденчето. Сепак, документирани се два неонатални случаи на инфекција. Еден кај новороденче на возраст од 17 дена, каде инфекцијата со Ковид-19  се припишува на близок контакт со заразени возрасни лица;  изворот и времето на пренесување во другиот случај се нејасни.

Превенцијата, евалуацијата, дијагностицирањето и третманот на бремените жени сомнителни за Ковид-19 треба да биде ист па дури и пригорозен од оној кај не-бремени особи, со оглед дека бремените жени кои се заразиле со Ковид-19 се чини дека се подложни на развој на посериозни секвели.

 

Д-р сци.мед Ирена Андонова

Гинеколог – акушер

Стрес-инконтиненцијата на уринарниот  систем се јавува при активност како што се кашлање, кивање, вежбање или во најтешки случаи при сексуален однос при што доаѓа до истекување на мала количина на урина од уретрата, мочниот канал.

Стрес-инконтиненција на урината е најчестиот вид на инконтиненција што ја претрпуваат жените, особено повозрасните. Покрај тоа, кај жените што родиле е поголема веројатноста да имаат стрес-инконтиненција.

Со стрес-инконтиненција, движењата и активностите како што се кашлање, кивање и кревање доведуваат до  поголем абдоминален притисок врз мочниот меур. Тоа предизвикува истекување на урина. Голем број причини можат да доведат до појава на стресна инконтиненција. На пример, тоа може да биде резултат на слаби мускули во карличниот дел или слаб сфинктер мускул на вратот на мочниот меур. Проблем со начинот на кој мускулот на сфинктерот се отвора и затвора, исто така, може да резултира во инконтиненција на стрес. Хронично кашлање, пушење и дебелина може да доведе до ваква појава.

Во случаи на стресна инконтиненција, мускулите во карлицата можат да ослабнат. Ова може да предизвика мочниот меур да се спушти во позиција што ja спречува уретрата целосно да се затвори. Резултатот е истекување на урина.

Главниот симптом на инконтиненција на стресот е истекување на урина во време на физичко движење или активност. Примери за видови активности поврзани со протекување на урина вклучуваат смеење, кашлање, кревање или вежбање. Истекувањето може да биде малку или во поголема количина.

Постојат голем број на третмани достапни за стрес-инконтиненција:

– Вежби на Кегел, исто така наречени вежби на карличен појас, помагаат во зајакнувањето на мускулите кои го поддржуваат мочниот меур, матката и цревата. Со зајакнување на овие мускули, можете да ги намалите проблемите со истекување.

– Намалување на телената тежина: стрес – инконтиненцијата е поврзана со дебелината.

– Хирургија: Кога другите методи за лекување на инконтиненција на стрес не функционираат, операцијата може да биде опција. Хирургијата сега е минимално инвазивна и се изведува на амбулантска основа во повеќето случаи. Постојат повеќе типа на операции дизајнирани да помогнат да се задржи сфинктерната функција на мочниот меур  и да се третира инконтиненцијата.

– Минимално инвазивна интервенција: Во оваа постапка, хирургот прави 8 до 9 мм. засек на вагиналнот преден зид и со специјални носачи поставува полипропиленски додаток кој е траен и ја превзема функцијата на сфинктер на мочнот меур. Ова е златен стандарт за третман на стрес инконтиненцијата на урина со успех преку 95% во следење од 5 години.

Вештачки сфинктери: Најчесто се користи за мажи, но исто така може да биде соодветно за жени.

Менопаузата, позната и како климактериум или втор пубертет, го означува крајот на менструацијата, а со тоа и можноста жената да раѓа и да го проширува семејството. Менопаузата се дефинира како состојба на отсуство на менструација во текот на 12 последователни месеци.

Завршувањето на репродуктивниот период е резултат на намаленото лачење на женски хормони (естроген и прогестерон) од јајниците. Транзицијата од плодна во неплодна состојба кај жените се случува постепено, во текот на неколку години и е последица на биолошкото стареење. На крајот, јајниците веќе не произведуваат јајце-клетки и жената не може да остане бремена,  но сепак останува сексуално активна, здрава и витална вели Проф. д-р Васил Илиев, специјалист по гинекологија и акушерство.

Почетокот на менопаузата е индивидуален. Најчесто настапува меѓу 45 и 55-годишна возраст, но има и жени кои влегуваат во менопауза во 30-тите или 60-тите години од животот. Се смета дека просечната возраст на која жените стапуваат во менопауза е 51 година.

Во периодот на менопауза јајчниците лачат естрогени, но има недостиг на прогестерон – хормони кои го регулираат нормалниот менструален циклус и плодноста. Во овој период ризиците за остеопороза се зголемуваат, како и за кардиоваскуларни заболувања и когнитивен пад, затоа жените во менопауза мора да внимаваат и на здравјето на кардиоваскуларниот систем и да почнат со редовни кардиолошки прегледи за да спречаат посериозни компликации. Иако 70 до 80 проценти од жените во менопауза забележуваат топли бранови  и ноќни препотувања (вазомоторни симптоми), минливи сензации на топлина, потење, вознемиреност или студ што трае 1 до 5 минути (или некоја комбинација од нив), само 25% бараат помош.

Со опаѓање на нивото на естроген, терморегулационата зона на терморегулациониот центар во  мозокот се стеснува, што доведува до опишаните симптоми кај  жената.

Еве некои симптоми кои укажуваат на почеток на менопауза.

1. Нередовен циклус

Нередовниот циклус е првиот и највообичаен симптом на менопауза. Тој е резултат од нестабилноста на хормоните на вашето тело кои работат до крајот на вашата плодност.

2. Топли валунзи

Топли, а понекогаш и ладни валунзи се случуваат ненадејно и предизвикуваат црвенило во лицето. Сето тоа се случува заради падот на естрогенот.

3. Непријатност при спиењето

Жените кои минуваат низ менопауза можат да страдаат од несоница затоа што не можат да спијат од брановите на жештина. Освен снабдувањето на телото со естроген, во периодот на менопауза опаѓа и снабдувањето на прогестерон.

4. Вагинална сувост

Заради намаленото производство на естроген, кој е одговорен за одржување на влажноста на вагината, ткивото почнува да се суши и станува помалку еластично.

5. Напнатост и депресија

Чувството на напнатост, изиритираност и депресија можат да ја совладаат жената која минува низ менопауза. Вознемиреност и губење на емоционалната стабилност се вообичаени симптоми, како и нападите на паника и физичките знаци, како забрзано биење на срцето и отежнато дишење.

6. Болки во екстремитетите

Заради хормоналната неурамнотеженост екстремитетите почнуваат полека да отекуваат и да болат. Меѓутоа, доколку е болката се зачестена и понеподнослива, треба да се оди на лекар.

7. Хормонална неурамнотеженост

Чест симптом на влегувањето во менопауза е и постоењето на хормонална неурамнотеженост која се гледа и во промените во растењето на косата. Заради намаленото производство на естроген може да дојде и до проретчување или до губење на косата.

Вазомоторни симптоми, распространети кај перименопаузални и  менопаузални жени, се поврзани со намален квалитет на спиење, потешкотии во концентрацијата, раздразливост, намален квалитет на живот, послаб здравствен статус и губење на цвстината на коските.

Исто така менопаузата може да се поврзе и со зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања и когнитивни промени.

Генитоуринарен синдром на менопауза, со промени во мочниот меур, вулвата и вагината, постои кај скоро половина од жените во постменопауза. Симптомите вклучуваат вагинална сувост, жежење, иритација, сувост, диспареунија (болен секс), уринарни тегоби како  итност и фреквенција, дизурија и повторливи инфекции на уринарниот тракт. Ова во значајна мерка влијае на интимните односи и воопшто на квалитетот на животот.

Менопаузалната хормонска терапија обезбедува олеснување на вазомоторната симптоматологија (топлотни бранови, ноќни потења, лош сон и т.н.) ја намалува остеопоозта и ризикот од фрактури и (администрирано локално) се санира генитоуринарниот синдром на менопаузата.

Особено е полезно жените да се информираат што точно ги очекува во менопаузата, како и за различните опции кои им стојат на располагање во случај да им биде потребна помош за полесно поднесување на симптомите и евентуалните последици.