Shoqëria moderne dhe mediat shpesh imponojnë standarde joreale të bukurisë, të cilat prekin veçanërisht të rinjtë. Gjithnjë e më shumë vajza të reja – madje edhe në moshën 6 vjeç – shprehin pakënaqësi me pamjen e tyre. Ky obsesion me imazhin e trupit mund të çojë në çrregullime serioze të të ngrënit.
Çrregullimet më të zakonshme:
- Anoreksia nervore – kufizim i vetëdijshëm dhe i rrezikshëm i ushqimit, me qëllim humbjen e peshës.
- Bulimia nervore – cikle të përsëritura të ngrënies së tepërt, të shoqëruara nga të vjella ose përdorim laksativësh.
Këto çrregullime ndodhin zakonisht ndërmjet moshës 14 dhe 20 vjeç dhe shpesh shoqërohen me profesione që kërkojnë ruajtjen e një pamjeje “perfekte”, siç janë modelimi, baleti, gjimnastika dhe noti. Anoreksia nervore është e zakonshme tek atletet femra të cilat zvogëlojnë marrjen e ushqimit nën presionin e trajnerëve dhe shoqërisë. Vajzat që modelojnë para sfilatave të mëdha të modës pinë vetëm ujë dhe hanë pambuk sepse është celulozë e pastër dhe nuk është lëndë ushqyese, por kalon vetëm përmes stomakut, duke zvogëluar urinë/nevojën për ushqim.
Pasojat fizike dhe psikologjike
Çrregullimet e të ngrënit ndikojnë në të gjithë trupin:
Anoreksia:
- Humbje drastike në peshë (BMI <17.5)
- Ndërprerje e ciklit menstrual
- Lëkurë e thatë dhe e verdhë
- Osteoporozë (humbje e masës kockore)
- Ulje e dëshirës seksuale dhe ndjeshmëri ndaj të ftohtit
Bulimia:
- Erozion dentar
- Gjëndra të fryra
- Çekuilibrim i elektroliteve dhe dehidratim
- Probleme gastrointestinale
- Plagë dhe acarim në gojë
Ndërhyrja në kohë është e rëndësishme: Njohja dhe diagnoza e hershme lejojnë një trajtim më efektiv dhe parandalim të pasojave afatgjata. Trajtimi është një proces shumëdisiplinor dhe përfshin: - Stabilizim mjekësor
- Mbështetje ushqyese
- Terapi psikologjike
- Kontroll i peshës përmes një diete të shëndetshme
Në raste të rënda, rekomandohet shtrimi në spital, dhe nëse pacienti refuzon terapinë dhe shëndeti i tij është seriozisht i rrezikuar, është i mundur edhe trajtimi i detyruar.
Mbështetje ushqyese në çrregullimet e të ngrënit
Dalja nga cikli vicioz i urisë, depresionit, ankthit dhe dobësisë fizike është e mundur – por kërkon mbështetje profesionale dhe një plan ushqimor të përshtatur individualisht. Dieta e personave me anoreksi ose bulimi duhet të planifikohet dhe monitorohet me kujdes nga një mjek dhe një nutricionist.
Qëllimet e terapisë ushqyese:
- Kthimi i peshës trupore në peshën normale të trupit
- Vendosja e vakteve të rregullta dhe të ekuilibruara
- Korrigjimi i mangësive/mungesave ushqyese (elektrolite, vitamina, minerale)
- Reduktim i ankthit lidhur me ushqimin
- Rivendosja e funksionit hormonal dhe gastrointestinal
Përse është e rëndësishme ushqyerja e duhur?
Tek individët me çrregullime të ushqimit, trupi vuan nga një mungesë serioze e energjisë dhe lëndëve ushqyese. Kjo mund të çojë në probleme gastrointestinale (kapsllëk, refluks, dhimbje), metabolizëm të dëmtuar, organe të dëmtuara, çekuilibër hormonal dhe imunitet të dobësuar.
Çfarë do të thotë ushqimi i sukseshëm?
Normalizimi i peshës trupore nuk është vetëm një numër në peshore. Ai çon në:
- Normalizimin e hormoneve (leptina, estrogjeni, gonadotropinat),
- Rikthimin normal të ciklit menstrual,
- Përmirësimin e gjendjes mendore dhe energjisë.
Vetë-mjekimi ose dietat e improvizuara mund të shkaktojnë dëme shtesë. Për këtë arsye, nevojitet një plan ushqimor individual nën mbikëqyrjen e një nutricionisti dhe një ekipi multidisiplinar mjekësh specialistë, të shoqëruara nga mbështetje psikologjike ose psikiatrike në varësi të gjendjes individuale të pacientit.
Na kontaktoni dhe caktoni një konsultë me menutricionistët, psikologët dhe ekipin tonë mjekësor.
Nutricionist