Автор: Daniel

Во текот на животот, секоја жена, може да се соочи со болест на гениталните органи, која ќе треба да се евалуира, дијагностицира и да се одбере соодветно решение кое можеби ќе значи операција. Дел од состојбите за кои може да биде потребна хируршка интервенција се: цисти на јајници, фиброиди односно миоми како и полипи или прегради на матката, абнормално утерино крварење, карлична болка или проблеми во однос на спад на гениталните органи и несакано испуштање на урина.

За среќа денес, минимално инвазивната гинеколошка хирургија честопати е опција кои ја заменува класичната операција. Пациентите ја напуштаат болницата на денот на операцијата или следното утро со помала постоперативна болка и со побрзо враќање во секојдневните обврски и нормалниот живот.

Што е минимално инвазивна гинеколошка хирургија?

Минимално инвазивната хирургија е хируршки пристап при кој се применуваат мали резови на кожата. Но, тука спаѓаат и процедури без никаков рез на кожата, кога целата интервенција се изведува по вагинален пат со помош на специјализирани алатки (инструменти и камера) за извршување на самата операција. Во овој вид на гинеколошка хирургија спаѓаат следниве минимално инвазивни гинеколошки процедури: хистероскопска, лапараскопска и вагинална хирургија.

1. Хистероскопска хирургија

Хистероскопијата користи мал телескоп (хистероскоп) за визуелизација на шуплината на матката  преку вагината без потреба од рез со минимално време на опоравување.  Се изведува  во случаи на  абнормално, ирегуларно, обилно крварење од утерус, како отстранување на миоми кои проминираат во шуплината на матката, полипи, присутни интраутерини атхезии од предходни процедури, во решавање на конгенитални аномалии на утерусот и вагината во вид на прегради. 

Може ли да се примени минимално инвазивна хистероскопска процедура наместо хистеректомија?

Апсолутно. Постојат одредени состојби кои денес може да се третираат со минимално инвазивна хирургија без потреба од хистеректомија. Секоја пациентка, секој проблем е индивидуален, па така и консултацијата, решението треба да биде прилагодено на нејзините потреби, планови, со изготвување на  индивидуален  план за терапија.

Хистероскопската техника наречена уште ендометријална аблација, е третман за обилни менструални крварења кои доведуваат до хронична анемија кај пациентката. Со оваа минимално инвазивна процедура кај одредени пациентки може да се заобиколи потребата од поголема операција како хистеректомијата.

2. Лапароскопска хирургија

Ефикасен третман кој резултира со пократок престој во болница, помала болка, пократок период на опоравување и побрзо враќање на секојдневните активности.

Лапароскопијата користи мал телескоп и специјално дизајнирани инструменти кои преку мали резови на абдоминалниот ѕид, или понекогаш преку вагината без рез на кожата на абдоменот, се пласираат во абдоминалната шуплина, при што се визуелизират внатрешните органи. Лапароскопот (камерата) е поврзана со видео монитор, што му овозможува на хирургот да ја визуелизира анатомијата и да изврши сложени операции со минимална траума на пациентот.

Кои гинеколошки проблеми можат да се решат со лапароскопија?

Со напредокот на технологијата опсегот на можности на лапароскопската хирургија се зголемува. Лапароскопската хирургија може да биде соодветна за евалуација и третман на карлична болка, ендометриоза, цисти на јајниците, миоми на матката, ектопична бременост. Лапароскопијата е исто така безбеден начин за отстранување на матката или јајниците.

3.Вагинална хирургија

Минимално инвазивен пристап без присутни резови на кожа. Ги има сите предности за закрепнување поврзани со лапароскопската и хистероскопската хирургија. Најчесто се користи при проблеми со статика и спад на женските генитални органи, интервенции на грлото на матката, како и во решавање на проблемите со стрес инконтиненција на урината. Во поново време вагиналниот пристап се користи и при лапароскопски гинеколошки процедури, место преку кожата на стомакот.

Закажете го вашиот преглед или консултација кај Доц. д-р Ирена Андонова, специјалист гинеколог – перинатолог, на телефон 02/3091-484, 070 383 270   или е-маил irena.andonova@zmc.mk.

Посветени сме на обезбедување целосна грижа за нашите пациентки, заедно да дојдеме до третман кој најдобро одговара на вашата состојба, ниво на удобност и начин на живот.

Пишува

Доц. Д-р Ирена Андонова

Специјалист гинеколог-перинатолог

Што ги интересира родителите?

Новороденчето е симбол на нов почеток – и физички, и емоционален. Тоа не е само „мало човече“, туку личност што веќе учи, чувствува и комуницира. Периодот на новороденчето е време на чудо, одговорност и љубов – време кое брзо минува, но засекогаш останува запаметено.

Првите 28 дена по раѓањето на бебето се познати како новороденечки период. Тоа е време на огромни и брзи промени, време кога секој здив, секое движење и секоја реакција на новороденото има свое значење.

Што претставува новороденечкиот период?

Овој период започнува со првиот плач – знак дека белите дробови започнале со работа. Во тие први мигови, организмот на бебето минува низ драматични промени: од мајчината поддршка, преминува на самостојно дишење, одржување на телесна температура, варење, излачување и адаптација на целокупниот метаболизам. Тоа е време на огромен физички и физиолошки напор, но и време кога се поставуваат темелите за понатамошниот раст и развој.

Новороденчето во првите денови

На прв поглед, новороденчето изгледа поспано и мирно, но неговиот организам не мирува. Еве што најчесто ги интересира родителите:

• Телесна тежина: Во првите неколку дена се губат 5–10% од родилната тежина, се должи на губиток на течности, верникс, мекониум, адаптацијата на лактацијата, што е нормално. Потоа постепено се добива на тежина.
• Кожа: Може да биде црвенкаста, да има бело-сивкаст слој (верникс) или ситни лупења – сето тоа е во рамки на нормалното.
• Движења: Рефлексите се важен дел од прегледот – бебето има природни движења како цицање, Моро рефлекс, рефлекс на автоматски од, рефлекс на палмарно фаќање, плантарен рефлекс(Бабински)
• Сон: Новороденчињата спијат околу 16–18 часа дневно, но во кратки интервали.
• Плач: Тоа е единствениот начин на кој комуницира. Со тек на време, родителите учат да го препознаат – дали се работи за глад, непријатност или потреба за блискост.

Медицинска грижа и следење

Во текот на новороденечкиот период, бебето е под надзор на медицинскиот тим. Се прават:

• Преглед веднаш по раѓањето, со кој се одредува виталноста на новороденото (Аpgar скор)
• Скрининзи за наследни метаболички болести како хипотироидизам, цистична фиброза и фенилкетонурија
• Скрининг на слух и срцеви аномалии
• Редовна проверка на тежината, рефлексите, бојата на кожата и дишењето
• Први вакцини што се примаат во родилиште се : Хепатит Б и БЦГ за туберкулоза (зависно од земјата)

Првиот преглед кај матичниот педијатар треба да се направи најдоцна 7 дена по напуштање на болницата.

Период на чувствителност – и за бебето и за родителите

Ова е најтешкиот период, период на адаптација на новороденото, но истовремено и на родителите кон него. Новороденчето не знае да зборува, но знае да чувствува. Го чувствува ритамот на срцето на мајката, мирисот на таткото, топлината на домот. Неговото тело, иако мало, има неверојатна способност за адаптација и преживување. Но истовремено, ова е и период кога е најранливо, најподложно на инфекции, затоа е важно:

•  Да се одржува редовна и соодветна хигиена, температура на околината и соодветно облекување.
•  Да се следи за било каква промена, жолтица, одбивање храна, летаргија или покачена температура.
•  Да се овозможи безбедна средина – бебето да спие на грб, главчето свртено на страна која ќе се менува наизменично, на цврст душек, без перници и меки предмети.
•  Да се почитува инстинктот – родителот е најдобар набљудувач и заштитник.

Заклучок:

Новороденчето е симбол на нов почеток – и физички, и емоционален. Тоа не е само „мало човече“, туку личност што веќе учи, чувствува и комуницира. Периодот на новороденчето е време на чудо, одговорност и љубов – време кое брзо минува, но засекогаш останува запаметено.

Д-р Маја Ангелеска – специјалист педијатар

Тестикуларна протеза или т.н. тестикуларен имплант е силиконски имплант кој се става во празен скротум. Недостатокот на тестис кој треба да се реши со поставување на ваква протеза може да биде предизвикан од неколку причини и тоа:

• малформиран или исчезнат тестис при раѓање
• неуспешно спуштен тестис во скротумот
• хируршки отстранет поради повреда, инфекција или потешка болест
• дел од процесот за промена на полот.

Целта на имплантот е да го подобри изгледот и да ги смири психолошките стравови.

Овој зафат во нашата клиника се спроведува како рутинска процедура од стручниот тим хирурзи уролози и бара еден ден болничко лекување.

Тестикуларните импланти им помагаат на пациентите да ја повратат својата самодоверба и чувство на целосност – велат нашите уролози.

Доколку одлучите да ја направите оваа процедура, важно е да биде изведена од хирург кој е специјализиран за имплантација на протеза на тестисите.
Постапката за имплантација  се изведува под општа или локална анестезија со правење засек во долниот дел на препоните или горниот скротум. При постапката се оформува „торбичка“ за протезата по што имплантот се фиксира во правилна положба и се затвора засекот.

Тестикуларната протеза ќе има тежина, форма и чувство многу слично на нормалниот тестис, сепак функционалноста како вистински тестис е исклучена.

Со цел да се информирате и закажете термин кој ви одговара јавете се на 02/3091-484.

Горан Јовиќ

Горан Балевски

Виктор Грујевски

Кератоконусот спаѓа во групата на пореметувања на рожницата (корнеата) кој се карактеризира со нејзино истенчување и испакнување. Всушност станува збор за состојба при која рожницата во централната зона, станува позакривена во однос на периферијата. Како сликовит пример може да послужи споредбата дека нормалното око има форма на пинг-понг топче, а при кератоконус, формата на окото личи на лажица. Кератоконусот како заболување се појавува на возраст од 6 до 40 години. Најчесто тоа може да се случи во пубертетот. Заболувањето е прогресивно, секогаш ги зафаќа двете очи, но обично почнува поизразено на едното око. Почесто се јавува кај машкиот пол. Во почетната фаза на кератоконус се појавува миопен астигматизам, но со тек на време диоптријата се повеќе се зголемува, по што пациентите имаат намалување на видот кое не може успешно да се корегира со очила.

Третман: во раните фази на лекување на кератоконусот, очилата или меките леќи, можат да бидат доволни за корекција на благиот астигматизам. Но, тие не се доволни за корекција на видот и најчесто во овие случаи на пациентите им се препишуваат тврди леќи. Овие леќи овозможуваат добра корекција на видот, но не го запираат понатамошното напредување на болеста.

Порано при напредните фази на кератоконусот се вршела хируршка интервенција (радијална кератотомија) која веќе ретко се употребува. При оваа метода во локална анестезија се прават неколку радијали засеци на рожницата со кои се намалува нејзината испакнатост. Основаните маркери за овие засеци се меридијаните добиени од корнеалната топографија.

Во случаи каде има прогресија се користи методата Cross-linking со која се зацврстува централниот дел на корнеата.

Кај најтешките случаи кај кои веќе има оштетување и заматување на централниот дел на корнеата, единствена метода е кератопластика (трансплатација на корнеа од донор). Од 10 до 25% од пациенитите со дијагностициран кератоконус напредуваат во стадиумот во кој корекцијата на видот веќе не е можна, и каде истенчувањето на рожницата станува премногу големо, во тој случај трансплатацијата на рожница е неопходна.

За правилна и навремена дијагностика и понатамошни чекори  нашиот тим офталмолози е на располагање. Закажете преглед во нашиот Центар за офталмологија во соработка со Промедика Офталмологија на: 02/3091-484

Ова тврдење е општо познато кога се работи за срцев удар, бидејќи степенот на оштетување на срцевиот мускул при акутен срцев удар е директно поврзан со времетраењето на оклузија односно затворање на коронарната артерија. Колку подоцна се отвори засегнатата – инфарктна артерија, толку поголем дел од срцевиот мускул останува неповратно оштетен, односно изумира. Затоа се вели дека „Времето е срцев мускул”.

Срцето, како и сите останати мускули во нашето тело, за нормално функционирање има постојана потреба од кислород и низа хранливи материи. Тие ги добива со коронарната циркулација, односно преку крвта која минува низ коронарните артерии. Тоа се всушност двете артерии, десна и лева, кои излегуваат од аортата, веднаш над аортната валвула, се движат по површината на срцето и даваат многу гранки. Тие понатаму се делат на помали гранки кои навлегуваат во срцевиот мускул и обезбедуваат исхрана на истиот.

Слика 1. Приказ на коронарни артерии со неинвазивна КТ коронарографија

Кај акутниот миокарден инфаркт (АМИ), попознат како акутен срцев удар, најчесто се случува оклузија, односно затворање, зачепување, запушување на некоја од коронарните артерии кое ја прекинува циркулацијата на крвта во тој дел срцевиот мускул. Најчесто причина за затворање е тромб (згрутчена крв) кој се формира на местото каде што има задебелување/наслаги на ѕидот на артеријата настанат со таложење на различни супстанции, пред се масти. Овие наслаги се познати како атеросклеротична плаки.

Кога почнуваат првите знаци за атеросклероза на нашите крвни садови?

За жал, почетоците се многу порано отколку што можете да претпоставите. Имено, во зависност од начинот на живот и генетските предиспозиции, наслагите кои ја предизвикуваат атеросклерозата на крвните садови, а потоа доведуваат до прекин во циркулацијата и акутен срцев инфаркт, може да се појават уште пред 40-та година од животот.

Овој прекин на циркулацијата предизвикува прекин во исхраната – снабдувањето на срцевиот мускул со хранливи материи, поради што започнуваат низа промени во зафатениот срцев мускул кои потоа доведуваат до трајни оштетувања односно изумирање на тој дел од срцевиот мускул.

Големината на оштетувањето, односно колкав дел од мускулот ќе биде оштетен зависи од локализацијата и времетраењето на срцевиот удар.

Колку засегнатата артерија е поголема нејзиното затворање ќе доведе до потешко, поголемо оштетување мускулна маса на срцето односно до потешки последици од причина што таа исхранува поголема мускулна маса. На пример, затворање на почетниот дел на најголемата коронарна артерија (Предната Десцедентна Артерија (ПДА), доведува до тешки оштетувања и до смртен исход. Затоа срцевиот удар настанат како резултат на нејзино затворање се нарекува и “widow maker” (создавач на вдовици – слободен превод)

Времетраењето на срцевиот удар, е одредено од моментот на затворање на инфарктната артерија и прекин на циркулацијата. Се манифестира клинички со појава на тегоби, пред се градна болка. Колку времетраењето е подолго, толку и оштетувањата на мускулот ќе бидат поголеми. По период од околу три часа започнува трајно оштетување односно “изумирање” на тој дел од срцевиот мускул. Со понатамошно траење на состојбата без да биде санирана, овие промени се шират и зафаќаат се поголем дел од мускулот.

Затоа лекувањето на срцевиот удар се состои во брзо отворање на инфарктната артерија, воспоставување на проток на крвта, односно циркулација и исхрана на срцевиот мускул. Отворањето најчесто се прави механички, со инвазивна коронарна процедура односно со поставување на стент. Поретко е фармаколошки, односно со давање на лек интравенски.  

Доколку ова се постигне во првиот час од почетокот на тегобите, срцевиот удар нема да остави последици, или тие ќе бидат минимални и нема да влијаат на понатамошниот квалитет на живот на пациентот. Тоа е правилото на “ЗЛАТЕН ЧАС”, односно успешно отворање на инфарктната артерија во првиот час по затворањето и почеток на тегобите.

Затоа, при сомнение за срцев удар, потребно е пациентот веднаш да се јави во најблиска здравствена установа заради брза и точна дијагноза.

На локализацијата на срцевиот удар не може да влијаеме, но затоа може да влијаеме на времетраењето. Раната и точна дијагноза на срцев удар, со кратко времетраење до почетокот на третман, овозможува негово успешно лекување.

ПРЕПОРАКА: Да не се чека до моментот кога докторите ќе треба да се борат со времето. Веднаш штом се појави било каков симптом одете на преглед.

Постои широка палета на превентивни кардиолошки испитувања кои може правовремено да откријат болест на коронарните артерии, пред да настане срцевиот удар. Такви се:

• Ехокардиографијата (ултразвучен преглед на срцето)

• Коронарниот стрес тест (особено со новите техники на HyperQ),

• Одредувањето на калциум-скор на коронарните артерии

• Доплер на каротидни артерии итн.

Слика 2. Одредување на Калциум-score на коронарни артерии. Се гледа значајна количина на калциум на почетен дел на ПДА, кај пациент пушач и покачен холестерол во крвта.

Сите овие методи можат да ги откријат промените на коронарните артерии, пред да се појават тегоби односно симптоми. Ова е особено важно за поединци кои се сметаат за целосно здрави, бидејќи немаат симптоми, но имаат значајни ризик фактори кои не ги сфаќаат сериозно. Во оваа група спаѓаат пушачи, (и оние кои сметаат дека 10 цигари не се страшни), оние кои имаат ,,малку,, покачени масти (но можат брзо да ги симнат бидејќи знаат што да пијат или ќе држат диета), оние со „малку“ покачен крвен притисок, оние со “малку,, покачена телесна тежина (ама не е проблем, со диета брзо ќе ослабат)” и сл.

Дали се препознавте во некоја од групите?

Срцето пумпа околу 5 литри крв во минута  или 300 литри за еден час, 7200 литри за 24 часа или за една година срцето ќе испумпа околу 2 700 000 литри крв.

Не му е лесно на вашето срце, затоа чувајте го и погрижете се да делувате превентивно.

Доц. д-р Оливер Бушљетиќ – интервентен кардиолог