Автор: zmc_piksel_dev

Нашата лабораторија будно ги следи најновите истражувања поврзани со коронавирусот и ги применува сите видови тестови за SARS-Cov-2 вирусот. Најновиот тип серолошки квантитативен тест кој веќе се изработува е IgG SARS – CoV-2 кој покажува каков е имунолошкиот одговор на организмот на примената вакцина. Со овој тест се детектираат IgG антителата, вклучително и неутрализирачките антитела, на рецептор-врзувачкиот дел (RBD) S1 суб-единицата на “spike” протеинот на SARS-CoV-2.

Тој може да помогне при:

– Одредување и следење на имунолошкиот одговор на вакцините, вклучувајќи и истражување за да се утврди колку долго трае одговорот ;
– Во проценка дали нивото на антителата е резултат на природен одговор на вирусот или одговор на примената вакцина ;
– Во проценка на нивоата на антитела за да се утврди потенцијалот за донирање на конвалесцентна плазма.

Тука да напоменеме дека доколку се следи ефектот од вакцинацијата, многу е важно тестот да се изведува во иста лaбораторија, со иста метода. Ова се препорачува затоа што различни лаборатории имаат различни тестови и вредности.

Секако достапни се и веќе познатите типови на тестови:
IgG SARS-CoV-2 тестот од крвта, кој детектира антитела на нуклеокапсидниот протеин на вирусот.
IgM SARS-CoV-2 тестови, кои овозможуваат откривање неодамнешна инфекција и понатамошна прогресија на болеста.

Човековото срце има четири залистоци што функционираат како врати низ кои поминува крвта. Залистоците се отвораат со што овозможуваат крвта да тече внатре или надвор од срцето. Од друга страна пак се затвораат за да оневозможат, да ја спречат, крвта да тече онаму каде што не треба. Срцевите залистоци ја држат крвта да тече во една насока низ срцето.

Видови на залистоци

Се разликуваат два вида залистоци преткоморно коморни залистоци и полумесечести залистоци.

Прекоморно-коморните залистоци кои се наоѓаат во предкоморите, го контролираат протокот на крв помеѓу горните и долните комори на срцето. Залистокот помеѓу десната предкомора и десната комора е пропусен залисток. Залистокот помеѓу левата предкомора и левата комора се нарекува митрален залисток.

Полумесечестите залистоци се наоѓаат на горниот дел од коморите. Полумесечестите залистоци го контролираат протокот на крв надвор од срцето. Крвта тече од левата комора кон белите дробови преку белодробниот залисток. Крвта тече од левата комороа кон телото преку аортниот залисток.
Како функцинираат?
Залистоците се отвораат и затвораат двапати истовремено. Со други зборови, предкоморно-коморните залистоци се отвораат и затвораат во исто време. И полумесечестите залистоци се отвораат и затвораат во исто време. Затоа слушате само два удари на едно срцево чукање, а не четири.

 

Оштетување и нефункционалност

Залистоците исто така може да заболат а со тоа да се оштетат и да изгубат дел од својата функциналност. Може да се случи залистокот да стане некомпетентен (инсуфициентен) или регургитантен. Тоа е состојба кога кога ливчињата на залистоците се свиени од на нив создадените лузни од воспалителен процес, кога ја изгубиле поддршката од тендинозните хорди (на пр. при нивна руптура), или, при проширување на валвуларниот прстен.
Исто така може да се случи залистокот да стане стенотичен поради лузни од воспалителен процес или вроден анатомски дефект.

Кога крвта минува низ оштетените залистоци настануваат срцеви шумови.
Карактерот, локализацијата, интензитетот и правецот на ширење на тие шумови ја одразуваат локализацијата и степенот на оштетување на срцевиот залисток. Срцевите шумови обично се движат во правец на протокот на крв од соодветниот залисток. Така, на пример, шумот на митрална регургитација се шири кон аксилата, додека шумот на аортна стеноза се шири кон вратот.

Хируршки зафат: Дали и кога?

Кај сите пациенти со болест на срцевите залистоци не е потребен хируршки зафат , но важно е да се напомене дека, кај тие што е потребен, доколку се пропушти времето за хируршка корекција може да дојде до појава на срцева слабост при која изведувањето на хируршки зафат носи голем ризик од летален крај на болниот.
Доколку чувствувате стегање и болка во градите, често пати поврзано со ангина пекторис или пак имате остра болка како боцкање во градите веднаш јавете се на лекар. Исто така медицинска помош треба да побарате и доколку забележите шумење, биење во градите или забрзано чукање на срцето. Отежанто дишење, задржување на течностите во нозете, зглобовите, стомакот, белите дробови или срцето, вртоглавица, премаленост и несвестици се исто така симптоми кои говорат за тоа веднаш да побарате медицинска помош.

 

Од 01 до 08 март 2021 година се одбележува Неделата на борба против ракот. И оваа година како и изминатите пет години одбележувањето е под мотото ,,Јас можам и jас ќе успеам,,. Ова мото е креирано за да го поттикне позитивното гледање на оваа болест, спротиставувајќи се на негативниот став и фаталистичкото верување дека ракот е еднаков на смрт. На овој начин се подига свесноста за тоа како нашите лични постапки можат да бидат моќни и да влијаат на борбата и самиот исход од истата.

Докторите со години наназад апелираат дека клучна улога во борбата против ракот претставуваат редовните превентивни прегледи за неговото рано откривање. Податоците велат дека секоја година во светот заболуваат над 12 милиони луѓе од некој вид на рак, а дури 7.6 милиони умираат како последица на оваа болест.

Кај нас бројките на годишно ниво изнесуваат околу 6000 нови случаи на заболени од рак, бројки кои се застрашувачки и алармантни. Речиси четвртина од смртните случаеви на населението отпаѓа на ова заболување. Поточно кажано, малигните заболувања учествуваат со 20–25 % во вкупната статистика на смртност како причинители и се наоѓаат на второ место веднаш зад кардиоваскуларните болести.

Сепак, експертите од Меѓународната унија за рак и Светската Здравствена Организација нагласуваат дека околу 40% од карциномите можат потенцијално да се спречат и ризикот од развој на ракот може значително да се намали со примена на едноставни превентивни мерки и промена на животни навики.

Откажување од пушење и избегнување на пасивно пушење како и ограничена консумација на алкохол се првите промени кои мора секој да ги направи. Секако практикување на секојдневна физичка активност, јадење здрава храна и одржување нормална телесна тежина се исто така меѓу најважните сегменти кои мора се вграат како редовни активности. Во таа насока се советува и избегнување на прекумерна изложеност на сонце како и заштита од инфекции кои предизвикуваат рак.

Јасно е дека раната дијагноза спасува животи, ги намалува трошоците за идно лекување. Зајакнувањето на раната дијагностика ја зголемува шансата на преживување на милион луѓе кои живеат со оваа болест.

 

 

 

Жолчното ќесе, вообичаено познато како жолчка, заедно со жолчните канали и жолчниот сок извршуваат важни функции во човековото тело. Тие учествуваат во дигестијата и апсорпцијата на масти и како и во процесот на преработка на разни метаболити од црниот дроб. Присуството на жолчни калкули (камења) во жолчниот систем во медицината се нарекува холелитијаза. Ако камчињата се во жолчното ќесе станува збор за холецистолитијаза, а доколку се во жолчните канали, се работи за холедохолитијза. Тие се цврсти формации кои се создаваат од компоненти што се наоѓаат во жолчниот сок. Жолчниот сок e жолтеникаво-зелена течност која содржи жолчни киселини, холестерол, билирубин, метали и други метаболити. Според тоа и поделбата на: холестерински (камења со холестерол), билирубински (камења со билирубин) и мешани видови.

Во медицината сè уште не е јасно дефинирано што точно доведува до појава на жолчните камења. Сепак, јасно е дека причината може да биде една или комбинација од долунаведените теории.

1. Воспаление на жолчни патишта

–  Се смета дека инфламацијата игра значајна улога во создавањето на жолчните камења. Промената на pH на жолчниот сок води до создавање на фибрин кој заедно со бактериите се основа за создавање жолчни камења.

2. Застој на жолчката

   – Доколку поради која било причина настане застој на работата на жолчката, се овозможува таложење и формирање жолчни камења.

3. Високо ниво на холестерол или билирубин

– Доколку во жолчниот сок има покачено ниво на холестерол или билирубин, а нивото на лецитин и жолчни соли е намалено, исто така се создава можност за да се формираат камења.

Кои се симптомите при постоење камења во жолчката?

Постоењето на камчиња во жолчката може да биде асимптоматско и камењата да се откријат при случаен наод, или да биде со јасни симптоми и знаци. Клиничката слика при камења во жолчниот систем може да вклучува изненадна и силна болка во пределот на абдоменот, најчесто под десниот ребрен лак. Болката може да се шири кон десното рамо и десниот дел на грбот. Се јавува најчесто по обилен, масен оброк и трае 1-4 часа. Се појавува и гадење, повраќање, покачена телесна температура, диспепсија (нарушена дигестија) и жолтица.

Кога се отстранува жолчното ќесе?

Хируршка процедура при која се отстранува жолчното ќесе се нарекува холецистектомија. Вашиот лекар може да препорача ваков зафат доколку имате:

• жолчни камења во жолчната ќеса (холелитијаза);
• жолчни камења во жолчните канали (холедохолитијаза);
• воспаление на жолчната ќеса (холецистит) кој не се смирува на друг начин;
• воспаление на панкреасот (панкреатитис) што се должи на жолчни камења;
• ресекција на главата на панкреасот и жолчните канали поради карцином на главата на панкреасот;
• бенигни израстоци во жолчната ќеса (полипи).

Доколку бидат откриени камења во жолчката кај лица во одминати години кои до тој момент немале никакви симптоми, наместо холецистектомија, може да се препорача следење на состојбата и промена на животниот стил (повеќе физички активности, јадење храна богата со зеленчуци и овошје, а избегнување на храна богата со масти и јаглехидрати).

Последниве неколку децении несомнено кардиоваскуларните заболувања се број 1 здравствен но и социјален проблем не само во нашата држава туку и во речиси цел западен свет. Статистиките говорат за тоа дека болестите на срцето и на крвните садови се најчести заболувања во сите развиени земји во светот, како по морбидитет, така и по морталитет. Сепак, забележан е тренд на пораст на овие заболувања и во земјите во развој.

Кардиоваскуларните заболувања како што се коронарна артериска болест и инфаркт на миокардот најчесто настануваат поради причини и фактори кои допринесуваат до појава или влошување на состојбата на кардиоваслуларниот систем во целост или пак само во одредени негови делови.

Кои се тие фактори?

Хипертензија (Висок крвен притисок)

Артериската хипертензија, според бројни студии, е еден од главните ризик-фактори за појавата на кардиоваскуварните болети. Високиот крвен притисок може да предизвика оштетување на повеќе органи уште пред да се развијат симптомите. Доколку хипертензијата не се третира постои можност за попреченост во одвивање на секојдневните активности, намален квалитет на животот, па дури да предизвика и срцев удар со фатален исход. Податоците од досегашните анализи во медицината покажуваат дека околу половина од лицата со нетретирана хипертензија умираат како резултат на срцева болест поврзана со слаб крвен проток (миокардна исхемија), додека една третина умираат поради мозочен удар.

Високо ниво на липиди

Липидите (мастите) се функционална и структурна компонента на секоја клетка кои истовремено овозможуваат извор на енергија т.е. функционираат како енергетско депо. Главните класи на липидите се холестерол и триглицериди хиломикрони. Покачувањето на холестеролот не предизвикува симптoми, но, сепак сигурно предизвикува оштетување длабоко во нашето тело кое подоцна ќе даде несакани ефекти. Високите вредности на холестерлот доведуваат до градење на плаки во артериите што во медицината е познато како атеросклероза. Ова пак доведува до стеснување на луменот на крвниот сад со намалување на протокот на крв што придонесува за срцеви исхемии и васкуларни болести.

Шеќерна болест

Луѓето кои боледуваат од шеќерната болест имаат три пати повисок ризик за развој на кардиоваскуларни болести. Ако дијабетот не се контролира медикаментозно и истовремено со режим на исхрана, тогаш е поголема веројатноста да развијат кардиоваскуларни болести во порана возраст отколку другите лица. Кај жените кои се пред или во менопауза, дијабетот го намалува заштитниот ефект на естрогените хормони и тогаш ризикот од срцеви заболувања се зголемува значително.

Пушење

Пушењето се смета за еден од главните ризик-фактори за појава на кардиоваскуларни болести. Пушењето е причина за барем 50% од смртните исходи кои можат да се избегнат, а една половина од нив припаѓа на кардиоваскуларната смрт. Ризикот од кардиоваскуларни болести се зголемува во зависност од бројот на испушените цигари, од времетраењето на пушењето, од возраста како и од вдишаниот чад. Се смета дека тутунот има улога во развојот на атеросклерозата и на тромбогеноста. Да напоменеме дека освен кардиоваскуларните заболувања, пушењето е ризик фактор и за појава на други заболувања како што се рак на белите дробови, леукемија, редуцирана фертилност, раѓање на прематурни деца и сл.

Алкохол

Медицината вели дека ризикот од кардиоваскуларните заболувања е понизок кај луѓето кои не консумираат алкохол, во однос на луѓето кои земаат големи количества алкохол. Кај алкохоличарите има зголемен ризик на ненадејна смрт, најчесто поради аритмии, како и поради зголемен ризик на хипертензија и хеморагични испади.

Дебелина

Кај лица со прекумерна тежина се јавуваат неповолни метаболистички промени кои негативно влијаат на кардиоваскуларниот ситем.
Дебелината предизвикува зголемување на вкупниот проток на крв во телото а со тоа и зголемување на срцевиот минутен волумен (проток на крв) како резултат на зголемената побарувачка на метаболизмот, предизвикана од прекумерна телесна тежина. Луѓето кои се со прекумерна тежина имаат висок ритам на срцето и помал периферен отпор од лицата со нормална телесна тежина. Поради овие причини се појавуваат проширувања на коморите со зголемен стрес на sидовите на срцето, а тоа подразбира предиспозиција за хипертрофија на левата срцева активност.

Физичка неактивност

Физичката неактивност како ризик-фактор произлегува од фактот што при поголема физичка активност се намалува телесната тежина, што е поврзано со намалување на нивото на LDL (липопротеини со ниска густина или познати како “лош холестерол”) во плазмата на холестеролот и на триглицеридите, со што се намалува и кривниот притисок. Препорачлива физичка активност е 20-30 минути, барем 4-5 пати неделно. Се препорачува редовно практикување аеробни вежби, возење велосипед, пливање или пешачење. Со физичката активност во потполност се метаболизираат јаглехидратите и мастите, а со тоа се намалува хиперлипемијата и таложењето на мастите во ѕидовите на крвните садови, а од друга страна, таа има улога во развојот на коронарната колатерална циркулација.