Autor: Nertila Ivanovski

Embolia pulmonare është një sëmundje e karakterizuar nga mpiksjа e gjakut që shkakton bllokim, duke ndaluar rrjedhjen e gjakut në arteriet pulmonare që furnizojnë mushkëritë. Në shumicën e rasteve, mpiksja e gjakut fillon në venë të thellë në këmbë dhe shkon në mushkëri, dhe në këtë rast flasim për tromboembolizëm venoz. Por ka një emboli të qelizave të bardha të gjakut që ndodh in situ, pa trombozë paraprake të venave të thella, dhe në këtë rast bëhet fjalë për çrregullim gjenetik në koagulimin e gjakut.

Për shkak se është e mundur që një ose më shumë mpiksje të bllokojnë rrjedhën e gjakut në mushkëri, embolia pulmonare mund të jetë kërcënuese për jetën. Megjithatë, diagnoza në kohë dhe trajtimi në kohë ul ndjeshëm rrezikun e vdekjes.

Si të kuptoni që keni emboli pulmonare?

Simptomat e embolisë pulmonare mund të ndryshojnë në varësi të sasisë së prekur të mushkërive tuaja, madhësisë së mpiksjes dhe nëse keni sëmundje të tjera të mushkërive ose të zemrës.

Simptomat e zakonshme përfshijnë:

• Problem me frymëmarrjen, gulçim – kjo simptomë zakonisht shfaqet papritur, është e pranishme edhe kur jeni duke pushuar dhe përkeqësohet gjatë aktivitetit fizik.
  -Dhimbje gjoksi – mund të ndjeni sikur po përjetoni atak në zemër. Dhimbja është shpesh e mprehtë dhe përkeqësohet gjatë frymëmarrjes së thellë, duke ju penguar të merrni frymë thellë. Ju gjithashtu mund të ndjeni dhimbje kur kolliteni ose përkuleni.
  -Të fikët – mund të përjetoni gjendje të fikti (humbje të vetëdijes) nëse pulsi ose presioni i gjakut bie papritur. Kjo gjendje quhet sinkopë.

Simptoma të tjera që mund të shfaqen gjatë embolisë pulmonare përfshijnë:

-Kollë që mund të përfshijë mukozë të shoqëruar me sekrecion të përgjakshëm
-Rrahje të shpejta ose të parregullta të zemrës
-Marramendje
-Djersitje e tepruar
-Ethe
-Dhimbje ose ënjtje në këmbë, ose të dyja, zakonisht në pjesën e pasme të pjesës së poshtme të këmbës
-Lëkurë e zbehtë ose blu në fytyrë, e quajtur cianozë.

Të gjitha këto simptoma gjenden edhe në sëmundje të tjera, veçanërisht në sëmundjet e zemrës, kjo është një nga arsyet përse ju mund të diagnostikoheni dhe trajtoheni në mënyrë të papërshtatshme. Dhe në fakt, kur bëhet fjalë për tromboembolinë venoze, trajtimi është specifik. Prandaj, duhet të përmendim se fillimi i shpejtë i terapisë adekuate, efektive antikoagulante mund të mundësojë shërimin e plotë të sëmundjes.

Kur duhet të paraqiteni tek mjeku?

Embolia pulmonare është një sëmundje kërcënuese për jetën. Kërkoni kujdes mjekësor urgjent nëse keni gulçim të pashpjegueshëm ose vështirësi në frymëmarrje, dhimbje gjoksi ose të fikët.

Cilët pacientë janë të prirur për të zhvilluar tromboembolizëm të qelizave të bardha të gjakut?
Të gjithë ata që kanë elementë të triadës së Virchow: stazë, hiperkoagulueshmëri dhe dëmtim të enëve të gjakut, janë të prirur për të zhvilluar tromboembolizëm venoz. Kjo gjendje mund të shfaqet edhe si një ndërlikim i sëmundjeve të ndryshme të trupit.

Të prirur janë personat e moshuar dhe në gjendje të dobët shëndetësore dhe gratë shtatzëna, pra të gjithë ata që janë të shtrirë në shtrat për arsye të tjera shëndetësore, të palëvizshëm, personat që punojnë për një kohë të gjatë në pozicion ulur (sedentare), obezët dhe pacientët me lloje të ndryshme kanceri që kanë hiperkoagulueshmëri të gjakut, si dhe personat me probleme gjenetike të koagulimit të gjakut.

Diagnostikimi

Zbulimi i embolisë pulmonare mund të jetë i vështirë, veçanërisht nëse keni sëmundje të tjera të mushkërive dhe zemrës. Por lajmi i mirë është se mjekët kardiolog me përvojë mund të bëjnë shpejt një diagnozë të saktë dhe të sigurojnë udhëzimet e duhura të trajtimit. Praktika e zakonshme në klinikën tonë është: marrja e historisë mjekësore, ekzaminimi i plotë me ultratinguj i zemrës dhe enëve të gjakut dhe analiza e gjakut me D-Dimer, të cilat përdoren për të përjashtuar VTE. Ndonjëherë nevojiten analiza dhe ekzaminime shtesë, të tilla si radiografia e mushkërive, skanimi i mushkërive me CT (tomografi të kompjuterizuar), angiografia pulmonare ose MRI e mushkërive. Në klinikën tonë, të gjitha këto lloj analizash janë të disponueshme menjëherë, dhe doktoresha jonë me përvojë Snezana Bongard, specialiste kardiologe, është e disponueshme për ekzaminime dhe konsulta në lidhje me embolinë pulmonare dhe të gjitha temat e tjera që kanë të bëjnë me sëmundjet e zemrës.

Psikolog, psikiatër apo psikoterapist…? Ku duhet të drejtohem? Cilin prej këtyre profileve duhet të kërkoj zgjidhjen e problemit tim? Po sikur të gabој në zgjedhjen time?
Këto dilema janë shumë të zakonshme kur bëhet fjalë për trajtimin e kushteve të shëndetit mendor dhe problemeve që i rrethojnë ato… Konceptet janë të ngjashme, por në praktikë krejt të ndryshme.
Për këtë arsye, ato duhet të shpjegohen dhe të vihet në dukje dallimi mes tyre për të siguruar trajtimin e duhur dhe të suksesshëm të pacientëve. Të gjitha këto profile kanë të bëjnë me shëndetin mendor, por gjithsesi janë profesione, qasje dhe metoda të ndryshme pune.

Psikologu është një profesionist që ka përfunduar studimet universitare për psikologji.
Bëhet psikolog i licencuar pas një viti praktikë dhe dhënies së provimit të shtetit pranë Odës së Psikologëve.

Psikoterapisti është profesionist, psikolog, me arsim pasuniversitar (specializim) së paku 4 vjet, kohë gjatë së cilës kalon punë personale mbi veten dhe punë eksperimentale në grup. Psikoterapisti është i specializuar në një sërë ndërhyrjesh dhe teknikash psikologjike nga drejtime të ndryshme psikoterapeutike, të cilat më pas i zbaton në punën individuale ose në grup me pacientë.

Psikodiagnostikuesi është psikolog që ka edukim dhe certifikim shtesë në testimin psikologjik të pacientëve (d.m.th., administrimin, analizimin dhe interpretimin e testeve të personalitetit, testeve të organicitetit, testimit neurokognitiv, teknikave projektuese, etj.). Pas kryerjes së psikodiagnostikës, psikologu përgatit raportin për gjendjen dhe opinion psikologjik, i cili është vendimtar në diagnozën diferenciale të dhënë nga psikiatri.
Në klinikën tonë, në Departamentin e Psikiatrisë punon mjek i specializuar në psikiatri dhe Departamenti i Psikologjisë dhe Psikoterapisë disponon një staf profesional të përberë nga psikologë shëndetësorë të cilët janë psikodiagnostikues, këshillues familjar me certifikate evropiane dhe psikoterapist i licencuar evropian.

Psikiatër është mjek që ka kryer studimet për mjekësi të përgjithshme dhe studime të specializuara në psikiatri në Fakultetin e Mjekësisë. Puna e tij përfshin përcaktimin e gjendjes mendore, e cila mund të jetë rezultat i një sëmundjeje fizike specifike, një kombinim i sëmundjes fizike dhe mendore, ose një sëmundje thjesht mendore.

Një konsultë psikiatrike ose ekzaminim psikiatrik përfshin diagnostikimin e gjendjes, psikoedukimin, psikoterapi dhe/ose qasje psikofarmakologjike në trajtimin e:

• rritjes dhe zhvillimit të gjendjes psikologjike,
• situatat e stresit dhe traumës,
• çrregullime ankthi-depresive,
• depresioni,
• çrregullime psikosomatike,
• çrregullime afektive,
• çrregullime psikotike,
• sëmundjet e varësisë,
• çrregullime mendore në pleqëri,
• çrregullime njohëse pas lëndimeve, operacioneve ose traumave të trurit, sëmundjeve të tjera të trurit,
• çrregullime mendore te njerëzit me prapambetje mendore.

Përcaktimi i gjendjes realizohet nëpërmjet një bisede me pacientin (ndonjëherë nga një anëtar i familjes), vëzhgimit, si dhe kryerjes së disa procedurave diagnostike, si p.sh. testimi psikologjik, rezonanca magnetike ose tomografia e kompjuterizuar e trurit, elektroencefalografia.

Pas përcaktimit të gjendjes, krijohet një plan trajtimi individual, i cili mund të përfshijë mjekim, psikoterapi (me bisedë), ose të dyja terapitë paralelisht, ose përfshirjen e një mjeku të një specialiteti tjetër, në varësi të gjendjes së përcaktuar shëndetësore.
Në klinikën tonë punon edhe mjek specialist psikiatër.

Për të rezervuar një takim me specialistët tanë psikiatër ose psikologë telefononi në qendrën tonë të kontaktit në 02/3091-484

Bajamet, janë një organ i vendosur në fytin e njeriut dhe janë pjesë e sistemit imunitar të trupit. Janë një organ që punon vazhdimisht për të eliminuar nga trupi mikroorganizmat patogjene si bakteret, viruset, mykun, etj. Me kalimin e kohës, për arsye të ndryshme, zakonisht për shkak të infeksioneve të përsëritura të fytit, infeksioneve streptokoksike apo problemeve me sistemin imunitar, ka një reduktim dhe humbje të plotë të funksionit mbrojtës të bajameve.

Kështu, ato bëhen një vend depozitimi për viruset, bakteret dhe mikroorganizmat patogjene që më pas hyjnë në trupin tonë. Qelizat e pjesës tjetër të sistemit imunitar të organizmit nuk mund të mbulojnë apo zëvendësojnë bajamet, domethënë nuk mund të depërtojnë në to dhe të eliminojnë ato patogjene. Kjo mund të çojë në infeksione të vazhdueshme, inflamacione si të fytit ashtu edhe të organeve të tjera në trup.
Në raste të tila rekomandohet heqja e bajameve, gjë që mundëson mbrojtje më të mirë të organizmit nga mikroorganizmat patogjene.

Indikacionet për tonsilektominë/mënjanimin e bajameve janë:

• infeksione të shpeshta purulente të fytit dhe bajameve,
• prania e streptokokut piogjen dhe betahemolitik,
• apnea e gjumit,
• otiti i shpeshtë sekretor dhe inflamacionet e veshit, etj.

Trajtimi kirurgjik bëhet me anestezi të përgjithshme, fëmija qëndron në spital dy deri në tre ditë. Pas heqjes së bajameve, për rigjenerimin e mukozës kërkohet një periudhë prej 21 ditësh gjatë së cilës duhet pasur kujdes me një dietë të veçantë që nënkupton konsumimin e ushqimit të ftohtë dhe të butë për 2-3 javë.

Bajamet mund të mënjanohen në ҫdo moshë, në varësi të indikacionit, ndërsa kur bëhet fjalë për fëmijët, bajamet mund të hiqen mbi moshën 4 vjeç.
Koha më e mirë për të hequr bajamet është atëherë kur prindërit mund t’i kushtojnë një deri në dy javë vëmëndje dhe kujdes të veçantë fëmijës së tyre.