Автор: zmc_piksel_dev

Хемофилтрацијата е стара и етаблирана метода, која се користи во Македонија и во светот со години

Posted on by zmc_piksel_dev

Следниве неколку недели ќе се обидеме да ги објасниме фактите околу хемофилтрацијата и зошто употребата на оваа метода е медицински оправдана и препорачана.
Иако се познати, јавноста сепак не е доволно запознаена со овие факти. Ние како здравствена институција сакаме да ги прикажеме фактите што се докажани, потврдени и да останеме транспарентни кон јавноста. Со оглед на обемот на објавените информации, ќе одиме со објаснување дел по дел.
Хемофилтрацијата е стара и веќе етаблирана метода што била употребена за првпат во 1977 година во Германија. Оваа метода се користи како континуирана бубрежна заместителна терапија (CRRT- Continuous Renal replacement therapy). Со оваа терапија се врши отстранување на токсичните материи од крвта на човековиот организам. Терапијата рутински се користи на одделите за интензивно лекување на тешки и критично болни пациенти – види тука.
Претставува дел од таканаречената група на машини кои спасуваат животи – види тука.

Позитивните резултати што ги дава хемофилтрацијата и високиот процент на излекувани пациенти беа причина во 2016 година оваа терапија да стане еден од начините за лекување на пациенти со сепса, одобрена од Европското здружение за интензивно лекување – види тука.
Огзирис филтерот има европска маркица за квалитет (ЕС маркица) добиена во јуни 2017 година.

Хемофилтрацијата во Македонија за првпат е применета во 2008 година кај септичен пациент со ендокардит на аортната валвула, донесен итно од Русија во тогашната специјална болница по хируршки болести Филип Втори, а сега Клиничка болница Жан Митрев. Пациентот, по итната операција е излечен и отпуштен од болницата за само 10 дена благодарејќи на третманот со хемофилтрација. Ова е само еден од многуте примери на спасени животи на пациенти кои сега се радуваат на животот пред нив. Истата приказна ја споделуваат илјадници пациенти, не само од Македонија туку и од европските држави (Италија, Германија, Англија, Хрватска итн.), пациенти излекувани од последиците предизвикани од Ковид-19.

Официјалните одобренија за употреба на хемофилтрација со Огзирис филтерот при третман на пациенти со КОВИД-19 датираат од 2020 година. Федерална агенција за храна и лекови на САД (ФДА) препораката за примена на оваа метода ја даде во април 2020 година согласно со официјален документ достапен на види 1, види 2 и види 3. Истиот месец се изготвија и препораките за употреба на оваа метода во САД.

На 8 јуни 2020 година CRRT методата со сите нејзини типови, вклучително и компонентата со хемофилтрацијата, влегува на официјалната листа на есенцијални медицински средства (MDs и IVDs номенклатура за КОВИД-19) оформена од Европската Комисија. По ова следат препораките за употреба на оваа метода кај пациенти со КОВИД-19 издадени од 3 релевантни здруженија: Европското здружение за интензивно лекување, Британското здружение и Реналната асоцијација.

Прва земја која ја примени хемофилтрацијата со Огзирис филтер кај КОВИД-19 пациенти е Кина. Нивните медицински искуства покажуваат дека смртноста кај сериозно загрозените пациенти се намалила за 30% кај оние кои биле третирани со методата на хемофилтрација.

Употребата на Огзирис филтерот за оваа метода е одобрен во Македонија во август 2020 година од страна на МАЛМЕД (Македонската агенција за лекови и медицински средства), по што следи и примена на оваа метода во Жан Митрев Клиник за третман на пациенти во состојба каде што животот им е загрозен како последица од инфекцијата од Ковид-19.

Во 2012 година се одржува и стручен собир за едукација за примена на CRRT методата во единиците за интензивно лекување во нашата земја. На семинарот, предавачот д-р Кај Херенски кардиохирург од Минхен и одговорен на медицинскиот оддел во Бакстер за употреба на Огзирис филтерот, ги едуцирал сите засегнати лекари за конкретната тема, кои се занимаваат со интензивно лекување на пациенти. Вклучени биле сите државни и приватни здравствени институции со претставници од КАРИЛ, Кардиохирургија и Клиниката за нефрологија.

Метаболен синдром

Posted on by zmc_piksel_dev

Метаболниот синдром го сочинуваат група од состојби кои се јавуваат заедно, а токму тие го зголемуваат ризикот од кардиоваскуларни болести, мозочен удар и дијабет тип 2.
Тие состојби вклучуваат: покачен крвен притисок, гликозна интолеранција (предијабетес), дислипидемија (покачено ниво на холестерол и триглицериди во крвта).
Раното откривање и третман на метаболниот синдром има за цел примарна и секундарна превенција на дијабетес мелитус тип 2, како и кардиоваскуларни заболувања (хипертензија, миокарден инфаркт, периферна артериска болест, мозочен удар), а возможно е да влијае и на и депресија и Алцхајмерова болест.

За да се постави дијагнозата метаболен синдром, потребно е да бидат исполнети најмалку три од следниве критериуми:

  • Централна дебелина: обем на половината ≥ 102 cm кај мажи или ≥ 88 cm кај жени
  • Триглицериди на гладно ≥ 1,70 mmol/L
  • Серумски ХДЛ холестерол < 1,03 mmol/L кај мажи, или < 1,29 mmol/L кај жени
  • Покачена гликемија на гладно ≥5,6 mmol/l или претходно дијагностициран дијабетес тип 2 со редовна орална антидијабетична терапија
  • Хипертензија, крвен притисок ≥130/≥85 mmHg или веќе воспоставен третман со антихипертензивни лекови

Во прилог на поставување на дијагноза за метаболен синдром спаѓа и постоење на најмалку три од следните ризик фактори:

  • Фамилијарна компонента: роднини од прво колено со дијабетес тип 2
  • Обезност: индекс на телесна маса (BMI) ≥ 30 kg/m2
  • Хиперурикемија: серумски урати на гладно ≥ 450µmol/l кај мажи, ≥ 340µmol/l кај жени
  • Микроалбуминурија: уринарен албумин ≥ 20mg/24 часа
  • Хиперинсулинемија: гликемија на гладно ≥ 7,8pmol/l (≥ 13,0 mU/l )

Застапеноста на депресивен синдром кај пациентите со метаболно нарушување е околу двапати поголема од таа кај општата популација. Исто така кај пациенти со метаболен синдром многу често се јавуваат и Алцхајмерова болест и sleep apnea.

ТРЕТМАН

Доколку метаболниот синдром се открие на време, третманот во принцип ќе биде нефармаколошки односно ќе се базира на промени во стилот на живот.
Токму промените во животниот стил се единствениот облик на третман кој е ефективен и влијае на сите компоненти од метаболниот синдром.
Промените треба да се изведуваат постепено. Може да се почне со 1-2 промени и потоа да следуваат повеќе.
Основата е да се направи намалување на калорискиот внес преку намалена количината на масти, а со зголемување на внесот на количината зеленчук во исхраната. Ова всушност значи примена на различни модели на така наречена “здрава чинија”.

  • Течните млечни продукти треба да бидат обезмастени, а другите напитоци да бидат без калории (вода, газирани пијалаци без шеќер).
  • Намалување на прекумерен внес на алкохол
  • Треба да се избегнуваат големи количини храна
  • Потребни се три главни оброци, закуски по потреба
  • Промени во физичката активност
  • Престанок со пушење
  • Типови на вежби кои се погодни и кои му одговараат на пациентот во траење од најмалку половина час на ден
  • Потребно е да се зголеми физичката активност за време на обавувањето на секојдневните активности (зголемување на мускулниот напор со качување по скали, пешачење или возење велосипед до работа)
  • Ако се користи педометар, целта треба да биде најмалку 10 000 чекори дневно.

Промените во животниот стил бараат силна ментална поддршка, која може да се постигне преку добар однос меѓу пациентот-докторот-медицинската сестра или преку поддршка од околината.

Треба да се консултира доктор доколку:

  • Крвниот притисок повторувано е > 140 и/или > 90 mmHg
  • Односот на вкупен холесетрол/ХДЛ холестерол е > 5
  • Триглицериди се повторувано ≥ 2,30 mmol/L
  • Гликемија на гладно ≥ 6,7 mmol/L
  • Пациентот развива симптоми на друго заболување (гихт и сл.)
  • Пациентот има изразени симптоми на депресија

ФАРМАКОЛОШКИ ТРЕТМАН

Не постои третман што ги опфаќа сите компоненти на метаболниот синдром. Затоа фармаколошкиот начин на третманот треба да се состои во лекување на поединечните компоненти од синдромот.
Тоа значи во координација со надлежен специјалист вклучување на антихипертензивна, антидијабетична и антилипемична терапија.
Одлуката околу дозите и типот на лековите кои ќе бидат вклучени во терапија е најдобро да биде донесена врз база на индувидуален пристап кон секој пациент поединечно.

При Клиничката болница Жан Митрев докторите специјалисти за решавање на овој синдром ви стојат на располагање со совети и препораки.

Д-р Јасмина Зафировска
Интернист тиреолог диабетолог

Зошто холестеролот е кардиоваскуларен ризик фактор?

Posted on by zmc_piksel_dev

Светската здравствена организација континуирано потсетува дека кардиоваскуларните болести се водечка причина за смрт во светот. Целта на ова потсетување е да се поттикнат луѓето да станат свесни дека може да влијаат на ова. Дури 80% од предвремените смртни случаи предизвикани од оваа група на болести може да се избегнат доколку се практикува здрав начин на живот.

Што претставува холестеролот?

Холестеролот е природна масна супстанција присутна во сите клетки на човечкото тело неопходна за нормално функционирање на телото. Најголем дел од холестеролот се произведува во црниот дроб, иако се добива и преку исхраната односно преку внесување на одредени намирници.

Холестеролот има три многу важни функции, клучни за доброто функционирање на организмот:

  • Учествува во формирањето на жолчните киселини, од витално значење за варењето на мастите.
  • Од него се формираат одредени хормони, како што се сексуалните и тироидните.
  • Сончевите зраци го трансформираат во витамин Д за да ја заштити кожата од хемиски агенси и да спречи дехидрација.

Видови холестерол

Крвта го носи холестеролот од цревата или црниот дроб до органите на кои им е потребен, а тоа го прави со врзување за честичките наречени липопротеини.

Постојат два типа липопротеини:

  • Со ниска густина или (LDL). Тој липопротеин е одговорен за транспорт на новиот холестерол од црниот дроб до сите клетки на нашето тело.
  • Со висока густина (HDL). Тој липопротеин го собира неискористениот холестерол и го враќа во црниот дроб каде се складира или се излачува (екскреција) преку жолчката.

Од тука холестеролот можеме да го класифицираме како лош или добар.

  • Лош холестерол: при спојување на LDL честичката се таложи на ѕидот на артериите и формира атеросклеротични наслаги.
  • Добриот холестерол: врзувајќи се за честичката HDL, го транспортира вишокот холестерол назад во црниот дроб за да се уништи.

Зошто холестеролот е кардиоваскуларен ризик фактор?

Холестеролот е еден од главните кардиоваскуларни фактори на ризик. Луѓето со висок холестерол во крвта имаат двојно поголема веројатност да добијат срцев удар.
Кога има вишок на холестерол, тој се таложи во нашите артерии, задебелувајќи ги нивните ѕидови. Тоа е затоа што клетките не се способни да апсорбираат толку холестерол.
При појава на холестеролот, дијаметарот на артеријата се намалува, предизвикувајќи артериосклероза, со што се спречува добрата циркулација на крвта.

Ако нивото на холестерол во крвта е високо и не дозволува крвта да циркулира правилно, се јавува хиперхолестеролемија.
Хиперхолестеролемијата не покажува физички симптоми, па нејзината дијагноза може да се постави само преку тест на крвта што ги одредува нивоата на холестерол и триглицеридите.
Анализата на вкупниот холестерол може да даде вредности на хиперхолестеролемија ако концентрацијата е повисока од 200 mg/dl (покачен холестерол над препорачаните вредности).
Луѓето со вредности од 240 mg/dl имаат двојно поголем ризик да доживеат срцев удар во ткивата на срцето.
Затоа, превенцијата и раното откривање на холестеролот се многу важни со цел минимизирање на ризикот од заболување од кардиоваскуларни болести.

Препораки за одржување на холестеролот

Кога станува збор за спречување и лекување на кардиоваскуларни болести, менувањето на нашите навики е од суштинско значење. Од клучна важност е исто така да бидеме свесни и одговорни за сопствената улога за да се минимизираат ризиците.

На вредностите на холестеролот може да влијаат и генетски фактори. Но сепак тие најчесто се одраз на нездравиот начин на живот.

Неколку совети кои ќе ви помогнат вашиот холестерол да не прерасне во кардиоваскуларен ризик фактор:

  • Секојдневно консумирајте овошје, зеленчук и јаткасти плодови.
  • Намалете го внесувањето на сол во оброците.
  • Редовно вежбајте, бидете физички активни.
  • Контролирајте ја вашата тежина.
  • Избегнувајте тутун и алкохол.
  • Фармаколошки третман применувајте само кога е потребно.

Кардиолошкиот преглед е од витално значење

Доколку имате кардиоваскуларни ризик фактори како: хипертензија, стрес, пушење, дебелина, седентарен начин на живот, дијабетес, холестерол или семејна историја на срцеви или мозочни заболувања, тие се доволна причина за кардиолошки преглед.

Во Клиничката болница Жан Митрев ви нудиме сеопфатни и квалитетни услуга во насока на грижа за здравјето на вашето срце.
Закажете го вашиот преглед на 02 3091 484 и добијте бесплатна основна крвна слика.

Инконтиненцијата на урина сериозно го нарушува квалитетот на живот

Posted on by zmc_piksel_dev

Стрес-инконтиненција на урината означува неволно истекување на урина при кашлање, кивање, седење или било кој друг напор кој вклучува активности кои предизвикуваат зголемување на интрабдомналниот притисок. Причина е слабост на сложениот механизам на сфинктерна функција на мочниот меур.

Уринарната инконтиненција или попознато како подмочување е повеќе од здравствен проблем. Таа влијае на луѓето на социјално, психолошко и емоционално ниво. Жените кои имаат уринарна инконтиненција избегнуваат одредени активности или ситуации од страв да не доживеат инцидент кој ќе ги направи да се чуствуваат засрамено и нелагодно. Уринарната инконтиненција може да го ограничи животот, но не мора. Инконтиненцијата може да се лекува штом ќе се идентификува основната причина.

Резултатите од студиите сугерираат дека висок процент жени од 34% до 45% на возраст над 30 години страдаат од стрес-инконтиненција.

Денес решавањето на стрес-инконтинецијата на урина е исклучително ефикасно, а се прави со минимално инвазивна тансвагинална интервенција. Оваа интервенција вклучува пласирање на мала протеза во облик на трака направена од специјален материјал, која трајно ја врши функцијата на сфинктерот на мочнот меур. Интервенцијата трае околу 15 мининути, а хоспитализација е само еден ден по што ќе може да се вратите на вашите секојдневни активности.

Проф. д-р сци Васил Илиев
Специјалист гинеколог-акушер, супспецијалист хирург урогинеколог

Клиника Жан Митрев ги зајакна системските мерки за грижа и комуникација со пациентите

Posted on by zmc_piksel_dev

Клиничката болница Жан Митрев во своето дводецениско постоење секогаш работела според највисоките здравствени стандарди и соодветно регулативата од домашни и странски здравствени тела. Раководени од целите на современата медицина и врз етичките и моралните принципи, пациентот е секогаш во центарот на нашето внимание. Дијагностиката, лекувањето и грижата за него е суштината на сите наши активности и во истата насока продолжуваме и понатаму.

Со цел да им се укаже на пациентите највисоко ниво на грижа и лекување, Клиника Жан Митрев има воспоставено Систем за грижа за пациентите. Дел од овој систем се доктор интензивист, психолог, одговорен доктор кој го води пациентот, како и претставници од администрација и од финансии по потреба.

Преку овој систем започнува процесот каде сите барања од пациентите се пријавуваат централизирано, барањата потоа се разгледуваат интерно, пациентите или членови од нивното блиско семејство се повикуваат да ги пополнат потребните документи, по што следи разговор со одговорниот д-р Емил Стоицовски.

Постоењето на овој систем за грижа за пациенти, иако во услови на Ковид-19 пандемија, помогна во Клиника Жан Митрев во континуитет да продолжат сите третмани и оперативни зафати на другите медицински оддели: кардио, ортопедија, гинекологија, урологија итн. Во Клиника Жан Митрев во текот на пандемијата во ниту еден момент не беше стопирана негата и третманот на пациенти и со други здравствени проблеми, покрај постоењето на коронавирусот.

Како одговор на последните случувања и со цел обезбедување што подобра нега за пациентите, Клиника Жан Митрев ги зајакна дополнително системските мерки за грижа и комуникација со пациентите. Со ова зајакнување направен е посебен тим за комуникација со пациентите и семејствата на пациентите кои биле третирани од КОВИД-19 инфекција. Составена е посебна група која ја зајакнува нашата служба и грижа за пациентот и по излегување од клиничката болница.
На овој начин секој пациент кој има потреба од дополнителен одговор ќе го добие во најкус можен рок, секој кој има потреба од дополнителна информација во врска со своето лекување ќе ја добие исто така во најкус можен рок.

Со овој систем за грижа за пациентите се предвидува:
Прилагодена грижа така што здравствените услуги се приспособени на секој пациент одделно затоа што секој пациент е различен и заслужува да се задоволат неговите различни потреби.
Континуирана информираност и едукација којашто обезбедува долгорочно лекување преку програмите за здравствена грижа не само за време на болничкото лекување туку и по напуштање на клиниката.

Споделување на внатрешни комуникации – окружување фокусирано на пациентот гарантира дека сите членови на здравствениот тим постојано се свесни за статусот, планот за нега и проблемите на пациентот. Исто така, пациентите секогаш се информирани и вклучени во процесот на донесување одлуки.

Социјална поддршка – семејствата и пријателите на пациентите се суштински дел од тимот за нега бидејќи може да ги поддржат пациентите емоционално, физички и психолошки.
Инклузивност за семејствата со што ги вклучуваме и семејствата да учествуваат во одлучувањето за здравствената нега и заштита.

Емоционална поддршка – со помош на психолозите обезбедуваме емоционална поддршка за пациентите, дури и во најтешките ситуации и за секој пациент одделно.
Поддршка за администрирање на лекарствата – бидејќи лековите може да имаат многу потенцијални контраиндикации и различно да влијаат на секој пациент, се овозможува дополнителна поддршка при администрирањето на лековите и алтернативни опции за употреба на други лекови.

Клиника Жан Митрев овозможува врвна нега и здравствена услуга за своите пациенти затоа што не постои ништо поважно од животот на пациентите и ние како клиника покажуваме посебно зајакната почит, благодарност, вклученост на семејствата во грижата и психо-емоционална поддршка како и адресирање на сите потреби на семејствата и пациентите.

Процентот на преживеани пациенти со Ковид-19 во Клиника Жан Митрев е поголем од националниот просек

Posted on by zmc_piksel_dev

Стапката на успех во третманот на пациентите со Ковид-19 во Жан Митрев клиника изнесува 74,6%. Според деталните болнички извештаи во Жан Митрев клиника биле хоспитализирани вкупно 1738 третирани пациенти, од кои 1296 преживеале. Во вкупниот број пациенти хоспитализирани во клиниката спаѓаат и пациенти дојдени од други здравствени установи. Оваа стапка на успех во лекувањето е повисока од националниот македонски просек според последните податоци на Институтот за јавно здравје.

Според овие извештаи “процентот на успех” кај хоспитализирани пациенти исклучиво третирани и лекувани во Жан Митрев клиниката е сличен на просекот направен во 200 германски болници, каде просечното преживување изнесува 78%.Стапката на преживување според исти студии направени во повеќе земји се движи од 30 до 80 проценти, така во Велика Британија е меѓу 50-89% во зависност од бранот, во Шпанија изнесува 64,4%, во Америка е 80,3%, а во Бразил се движи меѓу 61,6-75,4%.

Хемофилтрацијата претставува само еден дел од спектарот методи и пристапи коишто се користат за лекувањето на пациентите. Третманот на пациентите во Жан Митрев клиника се дефинира според тежината на болеста на прием, клиничката слика општата состојба на пациентот, дали се присутни коморбидитети, колку е критична состојбата и други клинички варијабли.

Хемофилтрацијата како метод во третман на Ковид-19 има ургентно одобрување од Американската агенција за лекови (FDA) со јасно дефиниран индикационен опсег. Тоа ја прави примената на хемофилтрацијата во овој случај легитимна. Ова одобрување е еквивалентно на тоа за вакцините. При ургентно одобрување од ова највисоко авторитетно регулаторно тело, третманот не може да се смета за небезбеден, неиспитан и нетестиран. Затоа, примената на хемофилтрацијата во пандемија според упатство за работа во рамките на одобреното индикационо подрачје, во дози и начин кој е пропишан за негово користење нема статус на клиничко испитување и не е предмет на регулативата за добивање одобрение за клиничко испитување, а со тоа и потпишана информирана согласност од страна на пациентот.

Клиника Жан Митрев целосно соработува со институциите затоа што нема што да крие

Posted on by zmc_piksel_dev

Во врска со денеска објавените информации би сакале да информираме дека денеска д-р Жан Митрев по уредна покана на ОЈО беше таму и даде своја изјава. За понатамошниот развој ќе ве информираме соодветно.

Клиника Жан Митрев и сега и понатаму целосно соработува со институциите за кои и да било случај. Ние како Клиника досега, а и понатаму работиме целосно транспарентно и во интерес на пациентите. Овој однос не е само кон надлежните институции и тела во државата, туку е и кон нашите пациенти.

Знаејќи ја вистината и водејќи се според високите стандарди на работа ќе помогнеме за откривање на фактичката состојба и ги ставаме на располагање сите наши материјални и човечки капацитети за да излезе вистината во јавноста.

Искрено веруваме дека само со транспарентен однос и отворена соработка можеме да и служиме на вистината и на етичките и моралните вредности според кои работиме.

Кои се последиците предизвикани од дебелина и прекумерна тежина

Posted on by zmc_piksel_dev

Дебелината и прекумерната тежина се двете категории кои се користат за да се опише состојбата која се карактеризира со абнормална или прекумерна акумулација на маснотии. И двете можат да бидат штетни за здравјето.

Кога индексот на телесна маса (Body Mass Inedex – BMI) е поголем од 25, вишокот килограми се категоризира како прекумерна тежина, а кога овој индекс е поголем од 30, зборуваме за дебелина.
Повеќе од четири милиони луѓе годишно умираат од причини поврзани со прекумерна тежина или дебелина, на глобално ниво. Тоа значи дека проблемот вишок килограми има постигнато епидемиски размери.

Стапките на прекумерна тежина и дебелина кај децата и возрасните продолжуваат да растат. Во последните години, преваленцата на прекумерна тежина или дебелина кај децата и адолесцентите/малолетните на возраст од 5 до 19 години е зголемена за четирикратно на глобално ниво.

Дебелината и прекумерната тежина, кои некогаш се сметаа за проблеми на земјите со високи приходи, драстично се зголемуваат во земјите со низок и среден приход, особено во урбаните средини.

Огромниот број на деца со прекумерна тежина или дебели живеат во земјите во развој, каде стапката на пораст е повеќе од 30% повисока од онаа во земјите во развој. Сега има повеќе дебели луѓе отколку луѓе со недоволна тежина насекаде во светот, со исклучок на субсахарска Африка и Азија.

Реални ризици од вишокот килограми

Прекумерната тежина и дебелината се главни фактори на ризик за некои хронични болести, вклучително и кардиоваскуларни болести како што се коронарна срцева болест и мозочен удар, кои се водечки причини за смрт во светот. Понатаму, прекумерната тежина може да доведе до дијабетес и поврзани нарушувања кои произлегуваат од оваа состојба, вклучувајќи слепило, ампутации на екстремитетите и потреба за дијализа. Од 1980 година наваму, стапките на инциденца на дијабетес се четирикратно зголемени ширум светот.

Вишокот тежина може да предизвика мускулно-скелетни нарушувања како што е остеоартритис. Покрај тоа, дебелината е поврзана со некои видови на рак, вклучувајќи ги и оние на ендометриумот, дојката, јајниците, простатата, црниот дроб, жолчното кесе, бубрезите и дебелото црево. Ризикот од развој на овие незаразни болести се зголемува дури и ако се со многу малку прекумерна тежина, а се влошува со зголемувањето на индексот на телесна маса (БМИ).

Дебелината уште од детска возраст е поврзана со широк спектар на сериозни здравствени компликации и зголемен ризик од предвремен почеток на поврзани болести. Некои студии покажаа дека без интервенции, дебелите деца и адолесценти веројатно ќе останат дебели до зрелоста.

Многу од причините за прекумерна тежина и дебелина се спречени и реверзибилни. Сепак, до денес, ниту една земја не успеала да го промени порастот на оваа епидемија. Иако постојат други фактори, сепак основната причина за дебелината е енергетскиот дисбаланс помеѓу примените и потрошените калории. Во последните децении, промените во исхраната доведоа до зголемување на потрошувачката на храна која е богата со калории, богата со масти и слободни шеќери. Имаше и пад на физичката активност поради менување на моделите на многу видови работни места, подобар пристап до транспорт и зголемена урбанизација.

Наш совет

Имајќи го сето ова во предвид, нашиот совет е: одберете здрави животни навики, избалансирана исхрана богата со овошје и зеленчук и физичка активност најмалку 1 час умерена или 45 минути интензивно 5 дена во неделата. Тоа ќе ви помогне во справувањето со проблемите со вишок килограми, а секако и во превенцијата на последиците од истата.